سردار کابلی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 31.55.37.167 (بحث) به آخرین تغییری که 129.217.132.38 انجام داده بود واگردانده شد
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
{{لحن}}
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه =
| عنوان =
| نام = حیدرقلی کابلی افغانی
| تصویر =
| اندازه تصویر =
|عنوان تصویر =
| زادروز = [[۱۴ فوریه|۱۴ فوریۀ]] [[۱۸۷۶ (میلادی)|۱۸۷۶]]
| زادگاه = [[کابل]]، [[افغانستان]]
| تاریخ مرگ = [[۱۷ ژانویه|۱۷ ژانویۀ]] [[۱۹۵۳ (میلادی)|۱۹۵۳]]
| مکان مرگ = [[کرمانشاه]]، [[ایران]]
|عرض جغرافیایی محل دفن=
|طول جغرافیایی محل دفن=
| محل زندگی = [[کرمانشاه]]
| ملیت = {{افغانستان}}
| نام‌های دیگر = سردار کابلی
| نژاد =
| تابعیت =
| تحصیلات = اجتهاد از [[حوزه نجف|حوزۀ نجف]]
| دانشگاه =
| زمینه فعالیت =
| کارفرما =
| نهاد =
| نماینده =
| پیشه =
| نقش‌های برجسته =
| سبک =
| تأثیرگذاران =
| تأثیرپذیرفتگان =
| شهر خانگی =
| دستمزد =
| Net worth =
| قد =
| وزن =
| تلویزیون =
| لقب =
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[شیعه]]
| منصب =
| مکتب =
| آثار = بیش از ۳۲ جلد تألیفات
| همسر =
| شریک زندگی =
| فرزندان =
| والدین =
| خویشاوندان سرشناس =
| گفتاورد =
| جوایز =
| امضا =
| اندازه امضا =
| signature_alt =
| وبگاه =
| پانویس =}}
'''حیدرقلی کابلی افغانی''' ([[۱۴ فوریه]] [[۱۸۷۶ (میلادی)|۱۸۷۶]] در [[کابل]] - [[۱۹۵۲ (میلادی)|۱۹۵۲]] در [[کرمانشاه]])، شناخته شده با نام '''سردار کابلی'''، سردار ارتش مستعمره [[هند]] و روحانی شیعه بود. وی برای تحصیلات حوزوی به [[نجف]] رفت و پس از آن برای تبلیغ [[تشیع]] در [[کرمانشاه]] به این شهر رفت و تا پایان زندگی در این شهر زندگی کرد.
 
سردار ارتش مستعمره [[هند]] '''حیدرقلی [[کابلی]] [[افغانی]] فرزند سردار عالی‌رتبه ارتش مستعمره [[هند]] نور محمد [[خان]] [[افغانی]]''' در هجدهم محرم [[۱۲۹۳ (قمری)]] در محله شیعه‌نشین قزلباش‌های [[چنداول]] [[کابل]]، متولد شد. چهار ساله بود که [[استعمار]] انگلیس سایه خود را بر اکثر کشورهای شرقی و غربی گسترده بود و یکی از مهره‌های خود را در افغانستان به قدرت رساند. با روی کار آمدن [[امیر عبدالرحمان خان]]، دست‌نشانده انگلیس، [[نور محمد خان]] که از سرداران عالی‌رتبه ارتش محسوب می‌شد همراه با خانواده‌اش به یکی از ایالات مستعمره [[بریتانیا]] ([[هند]]، شهر تاریخی [[لاهور]]) مهاجرت رفت. خانواده سردار مدت هفت سال (۱۲۹۷ - ۱۳۰۴ ق) در لاهور مهاجر بودند.
 
==زندگی==
در این ایام حیدرقلی فرزند ارشد سردار راهی [[مکتب‌خانه]] و مدارس دولتی [[بریتانیا]] در [[لاهور]] گردید. وی در مدت هفت سال تمام پایه‌های علوم جدید را در لاهور فراگرفت و در مکتب‌خانه، علوم دینی و قرآن را آموخت. در حالی که هنوز دوازده بهار از سن حیدرقلی سپری نشده بود از جمله دانشمندان جوان و ریاضیدانان هوشمند لاهور به حساب می‌آمد. او در عنفوان جوانی در بیشتر علوم و فنون روز صاحب نظر و رای بود و در میان دانش آموزان شهر لاهور رتبه اول را از آن خود نموده بود، به طوری که معلمان و اساتید کلاس حیدرقلی از فضل و آن دانش آموز مهاجر بهره می‌بردند و نسبت به وی احترام خاصی به جا می‌آوردند. چندی نگذشت که آوازه علمی حیدرقلی شهره شهر گشت.
حیدرقلی کابلی افغانی در هجدهم محرم [[۱۲۹۳ (قمری)]] در محله شیعه‌نشین قزلباش‌های [[چنداول]] در [[کابل]] متولد شد. پدرش [[نورمحمدخان افغانی]] سردار عالی‌رتبه ارتش مستعمره [[هند]] بود. چهار ساله بود که [[عبدالرحمن‌خان]]، با حمایت انگلستان به امیری افغانستان رسید و نور محمد خان که از سرداران عالی‌رتبه ارتش بود همراه با خانواده‌اش به [[لاهور]] که در آن زمان یکی از ایالات مستعمرۀ [[بریتانیا]] در [[هند]] محسوب می شد، مهاجرت رفت. سردار کابلی به همراه خانواده اش مدت هفت سال (۱۲۹۷ - ۱۳۰۴ ق) در لاهور مهاجر بود.
 
حیدرقلی که فرزند ارشد خانواده بود، در لاهور به [[مکتب‌خانه]] و مدارس دولتی [[بریتانیا]] رفت. وی در مدت هفت سال پایه‌های علوم جدید را در لاهور فراگرفت و همچنین در مکتب‌خانه، علوم دینی و قرآن آموخت. گفته می شود که خانوادۀ وی در لاهور تحت سختگیری ها و آزار دولت مستعمره هند بوده اند و به همین دلیل در سال [[۱۳۰۴ (قمری)]] از لاهور به [[بصره |بندر بصره]] در عراق مهاجرت کردند.
دولت مستعمره هند هر چند گاهی اسباب اذیت و آزار خانواده سردار را فراهم می ساخت و با بهانه گیریهای واهی روزگار را بر آنان تنگ می‌ساخت و توسط عوامل دولت دست‌نشانده کابل چنگ و دندانی علیه سردار مهاجر نشان داده می‌شد. به همین علت نور محمد خان مجبور شد شهر لاهور را به قصد عراق، ترک نماید و بدین ترتیب حیدر قلی به همراه خانواده در سال [[۱۳۰۴ (قمری)]] وارد بندر ساحلی بصره گردید.
 
== تحصیلات حوزوی ==
===تحصیلات حوزوی===
حیدرقلی پس از زیارت مزار پیشوایان اسلام و آشنایی با اختران [[حوزه نجف]] اشرف نزد اساتید زبده و وارسته نجف چون [[شیخ علی اصغر تبریزی]]، تحصیل علوم حوزوی را آغاز کرد. وی پس از شش سال تلاش بی وقفه توانست بر قله رفیع [[اجتهاد]] و استنباط علوم اسلامی قرار گیرد. وی در میان طلاب معاصر خود در فضل و دانش نمونه بود و همه او را به حکیم، دانشمند و مجتهد بزرگ می‌شناختند.
حیدرقلی در عراق به [[حوزه نجف]] رفته و نزد افرادی مانند [[شیخ علی اصغر تبریزی]] تحصیلات حوزوی خود را آغاز کرد. وی پس از شش سال به درجۀ [[اجتهاد]] رسید و تقریباً از این زمان به نام سردار کابلی شناخته شد. وی همچنین از میرزا محمد علی دشتی و سید یحیی خراسانی، «اجازه»ی نقل روایات دریافت کرد.
 
=== آشنایی با زبان‌های خارجی ===
=== مشایخ اجازه ===
سردار کابلی همراه با فراگیری [[علوم معقول]] (فلسفه، حکمت و هیئت) و [[منقول]] (فقه و اصول)، زبان‌های عربی، انگلیسی، عبری و اردو را نیر فرا گرفت. وی علاوه بر تکلم و محاوره، برخی از تالیفات خود را به این زبان ها نگارش کرده و بعضی از کتب خارجی را نیز ترجمه نمود. وی در زمینۀ زبان عبری پژوهش هایی انجام داد و برخی از نظرات دانشمند مسیحی عراق [[اب انستاس]] دربارۀ واژه شناسی را رد کرد. سردار کابلی کتاب [[انجیل برنابا]] را از عربی به فارسی ترجمه کرده و با نسخه انگلیسی آن تطبیق داد. وی همچنین سروده‌هایی به زبان اردو و انگلیسی دارد.
حکیم وارسته علامه سردار کابلی پس از کسب مدارج علمی و رسیدن به درجه اجتهاد و فتوا موفق شد از رجال نامی و استوانه‌های بزرگ حوزه مفتخر به دریافت «اجازه» و نقل روایات گردد که عبارتنداز: :
* میرزا محمد علی دشتی
* سید یحیی خراسانی
 
== مهاجرت به کرمانشاه ==
سردار کابلی از تاریخ [[۱۳۱۰ (قمری)|۱۳۱۰ قمری]] ([[۱۸۹۲ (میلادی)|۱۸۹۲ میلادی]]) همراه خانواده به قصد تبلیغ اسلام و انجام رسالت برای تنویر و ارشاد جامعه اسلامی، به کرمانشاه مهاجرت کرد. در آن زمان شهر کرمانشاه بزرگترین شهر غرب ایران و مرکزیت سیاسی این منطقه به حساب می‌آمد.
 
=== زندگی در کرمانشاه ===
== آشنایی با زبان‌های خارجی ==
سردار کابلی در کرمانشاه به بحث و وعظ پیرامون مسائل اسلامی می پرداخت و می کوشید شاگردانش را با خود همراه کند. وی در کرمانشاه فن [[کیمیاگری]] آموخت. وی مدام به مطالعه یا نوشتن کتاب مشغول بود. گفته می شود که کتاب های [[تاج العروس]] (فرهنگ عربی به عربی در ۲۰ جلد اثر [[م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍رت‍ض‍ی‌ زب‍ی‍دی‌]]) و [[دانشنامه بریتانیکا]] را همیشه در کنار خود داشت و مدام به آن ها رجوع می کرد. همچنین به صورت پیوسته به مطالعۀ ریاضیات مشغول بود. وی همچنین به فهرست نویسی و حاشیه نویسی بر متون قدمی می پرداخت.
سردار کابلی همراه با فراگیری [[علوم معقول]] (فلسفه، حکمت و هیئت) و [[منقول]] (فقه و اصول) به زبان‌های زنده جهانی (عربی، انگلیسی، عبری و اردو) آشنایی کامل پیدا کرد و با لهجه مخصوص هر زبان قادر به تکلم و محاوره بود و برخی از تالیفات خود را به نگارش درآورد و بعضی از کتب خارجی را ترجمه نمود. وی تحقیقاتی درباره زبان عبری به عمل آورد و برخی از نظرات دانشمند مسیحی عراق (اب انستاس...) درباره «فقه اللغة» را رد کرد. و نیز کتاب [[انجیل برنابا]] را از عربی به فارسی درآورده و با نسخه انگلیسی آن تطبیق داد. وی سروده‌هایی نیز به زبان اردو و انگلیسی دارد.
 
== هجرت از حوزهخوش‌نویسی ==
سردار کابلی در نستعلیق و شکسته نستعلیق توانایی داشت. نمونه این دو خط را می‌توان از حواشی وی بر کتاب «شهاب» تألیف [[قاضی ابوعبدالله خضاعی]] و در «غیة التعدیل» مشاهده نمود که هر دو کتاب به طریق افست چاپ گردیده است.
علامه سردار کابلی در اوج شکوفایی علمی و در بحبوحه جوانی و رسیدن به قله بلند اجتهاد آهنگ هجرت از حوزه را به صدا درآورد و در تاریخ [[۱۳۱۰ (قمری)]] همراه خانواده به قصد تبلیغ اسلام و انجام رسالت برای تنویر و ارشاد جامعه اسلامی، با حوزه وداع گفت. با اینکه همه نوع امکانات برای او فراهم بود و هیچ گونه مشکل سیاسی و مالی او را تهدید نمی‌کرد، با کوله باری از علم و حکمت، حوزه را رها نموده، وارد سرزمین کرمانشاه گردید. آن روز شهر کرمانشاه از محروم‌ترین مناطق غرب ایران به حساب می‌آمد.
 
==آثار==
== خدمات فرهنگی ==
از مجموع ۳۲ جلد تالیفات وی به تعدادی اشاره می‌گردد:
تمرکز فکری سردار بسیار عالی بود. با اینکه در میان مردم و همواره ماءنوس با آنان بود از فعالیتهای علمی و کنکاش در علوم تجربی و فکری غافل نشد. چه بسا در تحقیقات و تاءلیفات خود بیشتر از حوزه درس و بحث موفق بوده و شبانه روز بهترین لحظات زندگی خود را صرف مطالعه و تحقیق و فراگیری علوم و فنون می‌کرد در پی همین پشتکاری که داشت فن «کیمیا»گری را در کرمانشاه از دانشمندانی که با وی دیدار داشتند آموخت و به نتایجی بسیار ارزنده و دست یافت.
 
وی تا آخرین دقایق عمرش از کتاب، قلم و دوات فاصله نگرفت. همیشه می‌نوشت و تفکر می‌کرد. هم اکنون آثار ارزشمندی در زمینه‌های مختلف از وی به یادگار مانده است که بیشتر آنها به صورت پراکنده در کتابخانه‌های عمومی و شخصی در ایران وجود دارد. از مجموع 32 جلد تالیفات وی به تعدادی اشاره می‌گردد:
 
* کتاب اربعین (این کتاب حاوی چهل حدیث در فضایل امام علی علیه السلام از طرف اهل سنت می‌باشد.)
سطر ۳۵ ⟵ ۸۸:
* ترجمه انجیل برنابا و...
 
==اظهار نظر دیگران==
[[محمد حسین طباطبایی]] در کتاب تفسیر [[المیزان]] از سردار به عنوان کسی یاد می‌کند که اختلافی را که برای مدت مدیدی در مورد [[قبله]] [[محراب]] [[مسجدالنبی]] وجود داشت حل نمود. او در رساله‌ای تحت عنوان [[تحفة الاجلة فی معرفة القبلة]] <ref>[http://ketabeqom.com/index.php/page,Site.FullBookInfo/bookId,17399?PHPSESSID=uj4mme56nqa44ukv3ka6mi4bb2 پایگاه اطلاعاتی کتاب قم]</ref>نشان می‌دهد که محاسبات پیشینیان که نشان می‌داد محراب [[مسجد]] که در زمان [[محمد بن عبدالله|پیامبر]] ساخته شده بود نسبت به قبله انحراف داشته درست نبوده‌اند.<ref>[http://www.andisheqom.com/Files/quranshenasi.php?idVeiw=30154&level=4&subid=30154 ترجمه المیزان ج۱ ص۵۰۴]</ref>
[[محمد حسین طباطبایی]] در کتاب تفسیر [[المیزان]] از سردار کابلی یاد می‌کند و می نویسد که وی اختلافی را که برای مدت مدیدی در مورد [[قبله]] [[محراب]] [[مسجدالنبی]] وجود داشت حل نمود. او در رساله‌ای تحت عنوان [[تحفة الاجلة فی معرفة القبلة]] <ref>[http://ketabeqom.com/index.php/page,Site.FullBookInfo/bookId,17399?PHPSESSID=uj4mme56nqa44ukv3ka6mi4bb2 پایگاه اطلاعاتی کتاب قم]</ref>نشان می‌دهد که محاسبات پیشینیان که نشان می‌داد محراب [[مسجد]] که در زمان [[محمد بن عبدالله|پیامبر]] ساخته شده بود نسبت به قبله انحراف داشته درست نبوده‌اند.<ref>[http://www.andisheqom.com/Files/quranshenasi.php?idVeiw=30154&level=4&subid=30154 ترجمه المیزان ج۱ ص۵۰۴]</ref>
 
== مرگ ==
سردار بیشتر اوقاتش را صرف مطالعه یا نوشتن کتاب می‌کرد، از کتبی که همیشه در کنار خود می گذاشت و دم به دم به آنها مراجعه می‌کرد [[تاج العروس]] و دائرةالمعارف [[بریتانیکا]] بود و کمتر شب و روزی بر او می گذشت که ریاضیات مطالعه نکند. اکثر کتب کتابخانه اش را خوانده بود و هر کتابی را که می خرید ضمن مطالعه، اغلاط آن را تصحیح می‌کرد و برای بیشتر کتابهای مهم خود که چاپ قدیم و فاقد فهرست بودند، فهرست تهیه می‌کرد و حاشیه می‌زد.
حیدرقلی سردار کابلی، در سحرگاه یکم جمادی‌الاول [[۱۳۷۲ (قمری)]] (برابر با [[۲۷ دی]] [[۱۳۳۱|۱۳۳۱ خورشیدی]] و [[۱۷ ژانویه|۱۷ ژانویۀ]] [[۱۹۵۳ (میلادی)|۱۹۵۳ میلادی]]) در حال نماز در ۷۹ سالگی در [[کرمانشاه]] درگذشت. جنازۀ وی پس از برگزاری مراسمی در کرمانشاه طبق وصیت خودش به نجف اشرف انتقال داده شد و در چهارم جمادی‌الاول [[۱۳۷۲ (قمری)]] در [[وادی‌السلام]] در جوار مرقد مطهرامام علی علیه‌السلام به خاک سپرده شد.
 
== خوش‌نویسی ==
او علاوه بر فضایل و مناقبی که وی داشت هنرمند خوبی بود و در نستعلیق و شکسته قلمی توانا و نقش آفرین داشت. نمونه این دو خط را می‌توان از حواشی سردار بر کتاب «شهاب» تاءلیف قاضی ابوعبدالله خضاعی و در «غیة التعدیل» مشاهده نمود که هر دو کتاب به طریق افست چاپ گردیده است.
 
== اخلاق ==
انسانی بود قانع، صبور، خوش‌رو و خوش لهجه. وقتی راه می‌رفت زمین را می‌نگریست و وقتی می‌نشست در حال فکر کردن بود. وقتی به کسی می‌رسید با تبسم احوال‌پرسی می‌کرد و اگر سخن از علم و فضل او به میان می‌آمد می‌گفت: «من ذره‌ای بیش نیستم.» و...
 
او ظاهری ساده و بی‌آلایش داشت. لباس ساده می‌پوشید، ساده سخن می‌گفت و غذای ساده می‌خورد مهربان بود و با مردم صمیمانه می‌نشست و صادقانه برخورد می‌کرد. از تمام وجودش اخلاص و صفا نمایان بود.
ادب و تواضع آن مرد کریم، دوستان و آشنایانش را به شگفتی وا می‌داشت. بزرگانی که به کرمانشاه وارد می‌شدند و اشتیاق به ملاقات با او را داشتند، او از باب احترام و ادب ابتدا به دیدن آنها می‌رفت تا آمدن آنها به منزل او جنبه بازدید داشته باشد. وی این احترام را نسبت به هر شخصی مراعات می‌کرد بدون آنکه ملاحظه‌ای به مقام و مرام و مسلک طرف داشته باشد.
 
== وفات ==
 
علامه حیدرقلی سردار کابلی، در سحرگاه جمادی‌الاول [[۱۳۷۲ (قمری)]] در حال راز و نیاز با ذات بی‌نیاز در سر سجاده نماز در ۷۹ سالگی یا قلب آرام و ضمیر امیدوار از آسمان [[کرمانشاه]] غروب کرد.
 
پس از مراسم تشییع و عزاداری در کرمانشاه تابوت سردار را طبق وصیت خودش به نجف اشرف انتقال دادند. پیکر مطهر او در چهارم جمادی‌الاول [[۱۳۷۲ (قمری)]] در [[وادی‌السلام]] در جوار مرقد مطهرامام علی علیه‌السلام به خاک سپرده شد.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
==پیوند به بیرون==
* http://www.wikifeqh.ir/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C
* http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=37885
* http://www.rasekhoon.net/mashahir/Show-105170.aspx
 
[[رده:اهالی کابل]]
[[رده:اهالی افغانستان]]
[[رده:دور از وطن‌ها در ایران اهل افغانستان]]
[[رده:مدفونان در قبرستان وادی السلام]]
[[رده:زادگان ۱۸۷۶ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۱۲۹۳ (قمری)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۹۵۲ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۳۷۲ (قمری)]]
[[رده:نویسندگان متون دینی]]
[[رده:روحانیان شیعه]]
[[رده:روحانیان شیعه سده ۱۴ (قمری)]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:مجتهدان درگذشته]]
[[رده:عالمان مسلمان]]
[[رده:روحانیان اهل افغانستان]]
[[رده:شیعیان اهل افغانستان]]
[[رده:نویسندگان اهل افغانستان]]