توری پراش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابهام‌زدایی
خط ۱:
{{منبع|تاریخ=مه ۲۰۱۲}}
آرایه‌ای تکراری از عنصرهای پراشان، مانند روزنه‌ها یا مانع‌ها، که اثر آن‌ها ایجاد تغییرات تناوبی در [[فاز (موج)|فاز]]، دامنه یا هر دوی آن‌ها در یک موج خروجی است، یک '''توری پراش''' نامیده می‌شود. به طور عمومی‌تر هر ویژگی [[اپتیکی]] که در ساختار ماده تکرار شود، توری را تشکیل می‌دهد. ابتدا بهترین ابزارها در واقع مجموعهٔ چند شکافی بودند که معمولامعمولاً از یک شبکهٔ سیم نازک یا نخ که به دور شکاف‌ها پیچیده شده بود، تشکیل شده بود. یک پیکربندی چندشکافی، توری [[تراگسیل]] دامنه نامیده می‌شود. نوع متداول‌تر توری تراگسیل از راه خط کشی یا پدیدآوردن خراش‌های موازی در روی یک سطح شیشه‌ای تمیز و تخت، ساخته می‌شود. هر یک از این خراش‌ها به عنوان یک چشمهٔ نور پراکنده به کار می‌رود و مجموع آن‌ها آرایه‌ای منظم از چشمه‌های خطی تشکیل می‌دهند. هنگامی که توری کاملاکاملاً شفاف باشد، به طور که مدولاسیون دامنه چشم‌پوشیدنی باشد، تغییرات منظم در ضخامت توری در عرض آن یک مدولاسیون فاز ایجاد می‌کند و در این صورت یک توری تراگسیل فاز خواهیم داشت. توری معنای عام‌تری در [[فوتونیک]] دارد. به این صورت که مثلامثلاً وقتی به یک مادهٔ الکترواپتیکی و یا آکوستواپتیکی میدان الکتریکی یا صوت وارد می‌کنیم مولکول‌ها یا اتم‌های آن ماده طوری رفتار می‌کنند که ویژگی اپتیکی خاصی مانند [[ضریب شکست]] را به صورت دوره‌ای تکرار می‌کنند که همین پدیده خود توری پراش است و می‌تواند نور لیزر را پراشیده کند.
 
هنگامی که نور به توری پراش برخورد می‌کند، پراشیده می‌شود و پس از عبور از توری می‌توان [[تداخل امواج|طرح تداخلی]] موج نور را روی پرده مشاهده کرد. این طرح تداخلی چندگانه که حاصل از تداخل نور در شکاف‌های بسیار زیاد توری است، باعث به وجود آمدن قله‌های شدتی روی پرده می‌شود که مکان این قله‌ها در نمودار شدت بر حسب فاصله از نوار مرکزی قابل مشاهد است.
خط ۱۸:
روش دیگر ساخت توری ژل حساس به نور است که میان دو زیرلایه ساندویچ می‌شود. یک طرح تداخلی [[هولوگرافی]] به ژل تابانده می‌شود که بعد پیشرفت داده می‌شود. این توری‌ها توری پراش فاز حجمی هولوگرافی نامیده می‌شود. در این نوع توری‌ها هیچ شیار و شکاف فیزیکی‌ای نداریم و فقط با مدولاسیون ضریب شکست در ژل این خاصیت فراهم می‌شود.
 
فناوری دیگری که در مدارهای فوتونیکی به کار می‌رود، هولوگرافی تخت دیجیتال است. توری‌های DPH در [[رایانه]] تولید می‌شوند و با میکرو لیتوگرافی و یا چاپ نانو ساخته می‌شوند.
 
== نمونه‌ها ==
توری‌های پراش در تک‌فام کننده‌ها، [[طیف سنجطیف‌سنج]]، [[لیزر]]، WDMها و قطعات اپتیک فشرده‌ساز و... به کار می‌رود. [[CD]]ها و [[DVD]]ها که در زندگی روزمرهٔ ماست نمونه‌هایی از توری پراش هستند.
 
== منابع ==
 
{{پانویس}}
 
== پیوند به بیرون ==
 
[[رده:پراش نور]]
[[رده:دستگاه‌های نوری]]