استان کوردوبا (آرژانتین): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
برچسب: افزودن پیوند بیرونی به جای ویکی‌پیوند
خط ۲:
{{Infobox settlement
| name = ایالت کوردوبا
| native_name = Provincia de Córdoba
| native_name_lang =
| settlement_type = [[ایالت‌های آرژانتین|ایالت]]
| image_skyline =
| image_alt =
| image_caption =
| image_flag = Flag of Cordoba Province in Argentina.svg
| flag_alt =
| image_seal =Escudo_de_la_Provincia_de_Córdoba.svg
| seal_alt =
| image_shield =
| shield_alt =
| nickname =
| motto =
| image_map = Provincia de Córdoba (Argentina).svg
| mapsize = 200px
| map_alt =
| map_caption = محل ایالت کوردوبا در نقشهٔ آرژانتین
| image_map1 = Córdoba province (Argentina), departaments and capital with names.png
| mapsize1 = 150px
| map_alt1 =
| map_caption1 =
| pushpin_map =
| pushpin_label_position =
| pushpin_map_alt =
| pushpin_map_caption =
| latd = 31 |latm = 25 |lats = |latNS = S
| longd = 64 |longm = 11 |longs = |longEW = W
| coor_pinpoint =
| coordinates_type =
| coordinates_display = inline,title
| coordinates_footnotes =
| subdivision_type = [[فهرست کشورهای جهان|کشور]]
| subdivision_name = {{ARG}}
| subdivision_type1 =
| subdivision_name1 =
| subdivision_type2 =
| subdivision_name2 =
| subdivision_type3 =
| subdivision_name3 =
| established_title =
| established_date =
| founder =
| seat_type = [[فهرست شهرهای آرژانتین|مرکز ایالت]]
| seat = [[کوردوبا (آرژانتین)|کوردوبا]]
| government_footnotes =
| leader_party =
| leader_title = فرماندار
| leader_name = [[خوان شیاره تی]]
| unit_pref = Metric<!-- or US or UK -->
| area_footnotes =
| area_total_km2 = 165,321 ۱۶۵٬۳۲۱
| area_land_km2 =
| area_water_km2 =
| area_water_percent =
| area_note =
| elevation_footnotes =
| elevation_m =
| population_footnotes =
| population_total = 3,304,825 ۳٬۳۰۴٬۸۲۵
| population_as_of = ۲۰۱۰
| population_density_km2 = auto
| population_demonym = cordobés
| population_note =
| timezone1 = ART
| utc_offset1 = ۳-
| timezone1_DST =
| utc_offset1_DST =
| postal_code_type =
| postal_code =
| area_code_type =
| area_code =
| iso_code = AR-X
| website = {{URL|http://www.cba.gov.ar/vercanal.jsp}}
| footnotes =
}}
 
''' ایالت کوردوبا '''، یکی از ایالات ۲۳ گانه [[آرژانتین]]، واقع در [[مرکز کشور]] می‌باشد که با ایالات [[ایالت سانتیاگو دل استرو|سانتیاگو دل استرو]] ، [[ایالت لاریوخا|لاریوخا]] ، [[ایالت سان لوئیز|سان لوئیز]] ، [[ایالت کاتامارکا|کاتامارکا]] ، [[ایالت بوئنوس آیرس|بوئنوس آیرس]] ، [[ایالت لاپامپا|لاپامپا]] و [[ایالت سانتافه|سانتافه]] مرز مشترک دارد. شهر کوردوبا، مرکز ایالت، دومین شهر بزرگ آرژانتین است.
== منابع ==
ایالت کوردوبا به همراه سانتافه و انتره ریوز، بخشی اقتصادی – سیاسی به نام منطقه مرکزی تشکیل می‌دهند.
{{پانویس}}
''' ایالت کوردوبا '''، یکی از ایالات ۲۳ گانه [[آرژانتین]]، واقع در [[مرکز کشور]] می‌باشد که با ایالات [[ایالت سانتیاگو دل استرو|سانتیاگو دل استرو]] ، [[ایالت لاریوخا|لاریوخا]] ، [[ایالت سان لوئیز|سان لوئیز]] ، [[ایالت کاتامارکا|کاتامارکا]] ، [[ایالت بوئنوس آیرس|بوئنوس آیرس]] ، [[ایالت لاپامپا|لاپامپا]] و [[ایالت سانتافه|سانتافه]] مرز مشترک دارد. شهر کوردوبا، مرکز ایالت، دومین شهر بزرگ آرژانتین است.
ایالت کوردوبا به همراه سانتافه و انتره ریوز، بخشی اقتصادی – سیاسی به نام منطقه مرکزی تشکیل می‌دهند.
 
==مشخصات ==
* مرکز : [[کوردوبا (آرژانتین)|کوردوبا]]
* مساحت: ۱۶۵۳۲۱ کیلومترمربع
* جمعیت : ۳۰۶۶۸۰۱ (تا ۲۰۰۱)
* فرماندار : خوان شیاره تی
 
== تاریخچه ==
پیش از ورود اسپانیایی‌ها به آمریکای جنوبی، ایالتی کوردوبا زیستگاه بومیان (ساناویرونس و کومچینگونس ) بود.
اسپانیایی‌ها پس از ایجاد حاکم نشین پرو به دنبال راهی به بندر ریودلاپلاتا (اقیانوس اطلس) بودند تا طلا و نقره پرو را به اروپا انتقال دهند. شهر کوردوبا در ۶ ژوئیه ۱۵۷۳ در بین این مسیر توسط خرونیمو لوئیز ده کابرا بنا شد. با تجارت [[فلزات قیمتی]] از پرو، ایالت به یک مرکز فرهنگی عمده بدل می‌شد.
دانشگاه ملی کوردوبا - نخستین دانشگاه کشور - در ۱۶۲۲ تاسیستأسیس شد و در سال ۱۷۶۱ ماشین چاپ در آن به کار گرفته شد.
در ۱۷۸۳، هفت سال پس از تحکیم حاکم نشین ریودلاپلاتا (وابسته به امپراتوری اسپانیا)، کوردوبا مرکز منطقه‌ای شد که ایالات لاریوخا، مندوزا، سان خوان و سان لوئیز کنونی را در بر میگرفتمی‌گرفت.
نخستین فرماندار کوردوبا با ۳۸۸۰۰ نفر جمعیت، رافائل ده سوبرمونته بود.
پس از انقلاب مه (۱۸۱۰)؛ گوتیرز دلا کونچا به میتینگی پیوست که اقتدار شورای [[بوئنوس آیرس]] را زیر سوالسؤال می‌برد. سانتیاگو ده لینیرس، رهبر مقاومت در حمله بریتانیایی‌ها به ریودلاپلاتا، نیز در این میتینگ حاضر بود. با حمله اورتیز ده کامپو به شهر، رهبران مخالف اعدام شدند.
پس از سال ۱۸۲۰ کوردوبا و بوئنوس آیرس برای اداره کشور که در آن هنگام، حوزه اجرایی و قانونی نداشت تقلا میکردندمی‌کردند. کوردوبا در پی سازمان فدرالی ایالات بود در صورتی که بوئنوس آیرس بر ایجاد یک دولت متمرکز پافشاری داشت. ایالت به مدت ۱۵ سال درگیر شورش‌های داخلی شد تا اینکه اوضاع توسط [[دولت موقت]] فلیکس دلاپنیا (۱۸۶۸) به ثبات رسید.
در مدت [[ریاست جمهوری]] سارمینتو یک رصدخانه (۱۸۷۱) و [[دانشکده علوم]] فیزیکی و ریاضیات (۱۸۷۳) در ایالت افتتاح شد.
با ایجاد سیستم ریلی و مهاجرت اروپاییان، جمعیت کوردوبا رو به فزونی نهاد. پس از ۱۸۸۷ کولونی‌های مختلف زراعی (مارکوس خوارز، سان فرانسیسکو) ایجاد شدند و استراحتگاه‌های پیشین فرایل موئرتو (بل ویل کنونی)، فریرا (ویا ماریا ی کنونی) و لوس لوسروس (ریوسگوندو ی کنونی) که بر سر راه بوئنوس آیرس بودند تبدیل به مراکز زراعی، تجاری و صنعتی شدند.
جنبش اصلاح دانشگاه (۱۹۱۸) که از کوردوبا سرچشمه میگرفت می‌گرفت در تمام [[آمریکای جنوبی]] تاثیرتأثیر گذار بود. از عمده دستاوردهای جنبش، مدرن کردن مندرجات تحصیلاتی و بهبود حقوق دانشجویان بود که توسط فرماندار مترقی وقت، آمادئو ساباتینی، به تصویب رسید.
پس از [[جنگ جهانی]] دوم، کارگران بیشماری از سایرمناطق کشور و خارج، جذب توسعه صنعتی کوردوبا شدند. در خلال ریاست جمهوری آرتورو فروندیزی (۱۹۵۸ تا ۱۹۶۲) صنایع خودرو در کوردوبا و حومه به وجود آمد.
 
به دنبال کودتایی که به عزل [[خوان پرون]] (۱۹۵۵) انجامید، گروه‌های پرونیست درسراسر کشور پدید آمدند. این گروه‌ها به همراه سوسیالیست‌ها و آنارشیست‌ها به مخالفت با دیکتاتوری نظامی سوم پرداختند که منجر به بازداشت‌های گسترده تحصیلکرده‌ها و روشنفکران گردید. به سبب نارضایتی فزاینده از فرماندار انتصابی، کارگران و دانشجویان نیز به صفوف مخالفان پیوستند. فرجام این اعتراضات به قیام مردمی (در کل کشور) و خشونت آمیز قیام کوردوبازو | کوردوبازو انجامید (مه ۱۹۶۹). دیکتاتوری نظامی با عزل «خوان کارلوس اونگانیا» ترک برداشت و جناح‌های میانه روتری قدرت را به دست گرفتند.
با وجود خشونت چپگرایان در ۱۹۷۳، [[جنایات جنگی]] ۱۹۷۶ تا ۷۷، سیاست [[تجارت آزاد]]، بحران وام دهه ۱۹۸۰و بحران مالی اخیر، اوضاع ایالت رو به بهبود گذاشت.
 
== اقتصاد ==
ایالت کوردوبا با [[تولید ناخالص داخلی]] برابر ۲/۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ و [[درامددرآمد سرانه]] ۹۰۴۰ دومین ایالت توسعه یافته پس از بوئنوس آیرس است.
بخش کشاورزی ۱۰ درصد اقتصاد ایالت را تشکیل می‌دهد. محصولات زراعی ایالت سویا، غلات و ذرت است. فعالیت‌های دامی نیز مربوط به پرورش گاو و گوسفند است طوریکه ۲۸ درصد لبنیات و ۱۵ درصد گوشت کشور در کوردوبا تولید می‌شود.
از سایر فعالیت درآمدزای کوردوبا، [[صنایع غذایی]] با تولید روغن، شیر، فراورده‌های غلات و شکلات است.
ایجاد صنایع هوایی (۱۹۲۷) و سرمایه گذاری‌هایسرمایه‌گذاری‌های خارجی اوایل ۱۹۵۵ در زمینه صنایع خودرو، ماشین‌های زراعی، صنایع غذایی به ایالت نمایی صنعتی داد. در کوردوبا معادنی چون اورانیوم، سنگ مرمر و آهک وجود دارد. در ضمن ۱۵ سد برای تولید انرژی تاسیستأسیس شده‌است.
 
در بخش خدمات، صنعت جهانگردی با سالانه ۳ میلیون گردشگر، منبع درامدزایی می‌باشد. جاذبه‌های توریستی ایالت عبارتند از :
ایالت کوردوبا با [[تولید ناخالص داخلی]] برابر ۲/۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ و [[درامد سرانه]] ۹۰۴۰ دومین ایالت توسعه یافته پس از بوئنوس آیرس است.
بخش کشاورزی ۱۰ درصد اقتصاد ایالت را تشکیل می‌دهد. محصولات زراعی ایالت سویا، غلات و ذرت است. فعالیت‌های دامی نیز مربوط به پرورش گاو و گوسفند است طوریکه ۲۸ درصد لبنیات و ۱۵ درصد گوشت کشور در کوردوبا تولید می‌شود.
از سایر فعالیت درآمدزای کوردوبا، [[صنایع غذایی]] با تولید روغن، شیر، فراورده‌های غلات و شکلات است.
ایجاد صنایع هوایی (۱۹۲۷) و سرمایه گذاری‌های خارجی اوایل ۱۹۵۵ در زمینه صنایع خودرو، ماشین‌های زراعی، صنایع غذایی به ایالت نمایی صنعتی داد. در کوردوبا معادنی چون اورانیوم، سنگ مرمر و آهک وجود دارد. در ضمن ۱۵ سد برای تولید انرژی تاسیس شده‌است.
 
در بخش خدمات، صنعت جهانگردی با سالانه ۳ میلیون گردشگر، منبع درامدزایی می‌باشد. جاذبه‌های توریستی ایالت عبارتند از :
 
مزارع توریستی (آگروتوریسم)
سطر ۱۲۳ ⟵ ۱۱۴:
چشنواره فولکلوریک خسوس ماریا
 
== تقسیمات سیاسی ==
 
ایالت به ۲۶ بخش (دپارتمان) تقسیم می‌شود.
 
۱ – بخش کالاموچیتا
سطر ۱۴۷ ⟵ ۱۳۸:
۱۰ – بخش میناس
 
۱۱ – بخش پوچو
 
۱۲ – بخش پرزیدنته [[روکه سائنز پنیا]]
سطر ۱۸۱ ⟵ ۱۷۲:
== منابع ==
{{پانویس}}
* اطلس جامع گیتاشناسی ISBN 978-964-342-246-2
* ویکی‌پدیای انگلیسی
{{ویکی‌انبار-رده|Córdoba Province (Argentina)}}
{{ایالت‌های آرژانتین}}