ویکی‌پدیا

بیماری خواب: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
KasparBot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۳۲٬۴۸۳ ویرایش‌ها
قرار دادن {{داده‌های کتابخانه‌ای}} با اطلاعات ویکی‌داده
ترجمه توسط پروژه TWB
خط ۳:
| Caption = Trypanosoma forms in a [[Blood film|blood smear]]
| Image = Trypanosoma sp. PHIL 613 lores.jpg
| ICD10 = {{ICD10|B|56||b|50۵۰}}
| ICD9 = {{ICD9|086.5۰۸۶٫۵}}
| ICDO =
| OMIM =
| DiseasesDB = 29277۲۹۲۷۷
| DiseasesDB_mult= {{DiseasesDB2|13400۱۳۴۰۰}}
| MedlinePlus = 001362۰۰۱۳۶۲
| eMedicineSubj = med
| eMedicineTopic = 2140۲۱۴۰
| MeshID = D014353
}}
'''تریپانوزومیاز آفریقایی''' {{به انگلیسی|African trypanosomiasis}} یا '''بیماری خواب''' {{به انگلیسی|sleeping sickness}}<ref name=WHO2013/> نوعی [[بیماری]] [[انگلی]] در انسان و دیگر حیوانات است. این بیماری از [[تک‌یاختگان|انگل]] نوع ''[[تریپانوزوما بروسی]]'' به وجود می‌آید.<ref>{{MedlinePlusEncyclopedia|001362|Sleeping sickness}}</ref> دو نوع انگل به نام‌های [[تریپانوزوما بروسی گامبینس]] (T.b.g) و [[تریپانوزوما بروسی رودزینس]] (T.b.r.) انسان را مبتلا می‌سازند.<ref name=WHO2013/> ۹۸ درصد از موارد بیماری‌های گزارش‌شده از نوعِ T.b.g هستند.<ref name=WHO2013>{{cite journal|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs259/en/|title=Fact sheet N°259: Trypanosomiasis, Human African (sleeping sickness)|author=WHO Media centre|work=[[World Health Organization]]|date=March 2014|accessdate=25 April 2014}}</ref> هر دوی این بیماری‌ها با نیش آلودهٔ [[پشه تسه‌تسه|مگس تسه‌تسه]] انتقال می‌یابند و بیشتر در مناطق روستایی معمول هستند.<ref name=WHO2013/>
'''بیماری خواب''' {{به انگلیسی|Sleeping sickness}}یا '''تریپانوزومیاز آفریقایی''' {{به انگلیسی|Human African trypanosomiasis}} با یک پارازیت پروتوزوآ پیش می‌آید که [[مگس تسه‌تسه|پشه تسه‌تسه]] حامل آن است. [[نشانه‌های بیماری]] خواب شامل تب بالا و غدد متورم است.
 
ابتدا، در مرحلهٔ اول بیماری، نشانه‌هایی همچون، تب، سردرد، احساس خارش و درد مفاصل مشاهده می‌شود.<ref name=WHO2013/> این موارد یک تا سه هفته بعد از نیش حشره آغاز می‌گردند.<ref name=Lancet2013/> بین چندین هفته تا چند ماه بعد، مرحلهٔ دوم بیماری با مواردی همچون احساس سرگیجه، هماهنگی ضعیف بین اعضای بدن، کرختی و بدخوابی بروز پیدا می‌کند.<ref name=WHO2013/><ref name=Lancet2013/> تشخیص این بیماری با یافتن انگل در [[اسمیر خونی]] یا در مایع موجود در گره‌های لنفاوی صورت می‌گیرد.<ref name=Lancet2013/> اغلب برای تعیین تمایز و تفاوت میان مرحله اول و دوم بیماری، عمل [[پونکسیون کمری]] انجام می‌شود.<ref name=Lancet2013/>
 
تشخیص T.b.g با استفاده از غربالگری جمعیت در خطر به وسیلهٔ آزمایش خون صورت می‌گیرد تا از نوع شدید این بیماری جلوگیری شود.<ref name=WHO2013/> در صورتی که بیماری در مرحلهٔ اول و پیش از بروز علائم عصبی تشخیص داده شود، درمان آن سریع‌تر اتفاق می‌افتد.<ref name=WHO2013/> درمان مرحلهٔ اول با داروهای [[پنتامیدین]] و یا [[سورامین]] انجام می‌شود.<ref name=WHO2013/> درمان مرحلهٔ دوم شامل استفاده از [[افلورنیتین]] و یا ترکیبی از [[نیفورتیموکس]] و افلورنیتین برای نوع T.b.g است.<ref name=Lancet2013>{{cite journal|last=Kennedy|first=PG|title=Clinical features, diagnosis, and treatment of human African trypanosomiasis (sleeping sickness).|journal=Lancet neurology|date=Feb 2013|volume=12|issue=2|pages=186–94|pmid=23260189|doi=10.1016/S1474-4422(12)70296-X}}</ref> در حالی که [[ملارسوپرول]] برای هر دو نوع بیماری قابل استفاده است، اما معمولاً به خاطر عوارض جانبی جدی، از آن برای نوع T.b.r. استفاده می‌شود.<ref name=WHO2013/>
 
این بیماری به صورت مداوم در برخی از مناطق [[آفریقای سیاه|جنوب صحرای آفریقا]] با جمعیت در خطری نزدیک به ۷۰ میلیون در ۳۶ کشور رخ می‌دهد.<ref name=Sim2012>{{cite journal |author=Simarro PP, Cecchi G, Franco JR, ''et al.'' |title=Estimating and mapping the population at risk of sleeping sickness |journal=PLoS Negl Trop Dis |volume=6 |issue=10 |pages=e1859 |year=2012 |pmid=23145192 |pmc=3493382 |doi=10.1371/journal.pntd.0001859 |url=http://dx.plos.org/10.1371/journal.pntd.0001859}}</ref> از سال ۲۰۱۰ به بعد، این بیماری سالیانه باعث مرگ ۹ هزار نفر شده که این میزان نسبت به سال ۱۹۹۰ که ۳۴ هزار نفر بود، کمتر است.<ref name=Loz2012>{{cite journal|last=Lozano|first=R|title=Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010.|journal=Lancet|date=15 December 2012|volume=380|issue=9859|pages=2095–128|pmid=23245604|doi=10.1016/S0140-6736(12)61728-0}}</ref> در حال حاضر به صورت تقریبی حدود سی هزار نفر به این بیماری مبتلا هستند که از این تعداد، هفت هزار نفر در سال ۲۰۱۲ دچار آن شده‌اند.<ref name=WHO2013/> بیش از هشتاد درصد از این موارد در [[جمهوری دموکراتیک کنگو]] هستند.<ref name=WHO2013/> سه مورد شیوع گسترده در تاریخ معاصر اتفاق افتاده است: اولی از سال ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۶ بود که به صورت عمده در [[اوگاندا]] و [[باسین کونگو]] روی داد و دو مورد دیگر در ۱۹۲۰ و ۱۹۷۰ در کشورهای آفریقایی مختلف بوده است.<ref name=WHO2013/> حیوانات دیگری همچون گاو نیز ممکن است ناقل این بیماری باشند و مبتلا گردند.<ref name=WHO2013/>
 
== بیماری زایی ==
بعد از یک [[دوره نهفتگی]] (Incubatian Priod) چهار تا شش هفته پس از گزش پشه آلوده این بیماری بروز می‌کند. این بیماری ایجاد یک خواب درازمدت و التهاب مغز ([[انسفالیت]]) و [[مننژ]] (مامبران‌هائی که مغز و [[طناب نخاعی]] را می‌پوشانند) را سبب می‌شود و در نواحی گرمسیری [[آفریقا]] شایع است.
 
بیماری خواب بر اثر گزش مگس تسه‌تسه‌یتسه‌تسهٔ آلوده عارض می‌شود، ناحیه‌ای که پشه آنجا را گزیده است قرمز، دردناک و متورم می‌شود و پارازیت‌ها داخل خون می‌شوند و در آن جا و همچنین در [[غدد لنفاوی]] زیاد می‌شوند و تب، سردرد، تعریق و تورم غدد لنفاوی را سبب می‌شوند.
سرانجام بعد از یک دوره‌یدورهٔ طولانی، پارازیت‌ها به [[سیستم اعصاب مرکزی]] CNS مغز هجوم می‌کنند که تولید تغییرات وسیع رفتاری، اضطراب و حرکات هیجانی جلوعقب Mood Swing = to and fro می‌شود. در پی این علائم، سردرد، تب و خستگی عمومی ظاهر می‌شود.
یک نوع از پروتوزوآ تولید التهاب عضلات قلب گهگاه نارسائی کامل قلبی در عرض ۶ ماه را سبب می‌شود. نوع دیگری از پارازیت پریود طولانی ترطولانی‌تر ۲ ساله دارد و سیستم اعصاب مرکزی را بالاخره گرفتار می‌کند که نشانه‌های این نوع بخصوص از بیماری خواب شامل [[خواب آلودگی]] در طول روز است که پیشرفت می‌کند و به [[کما|کمای]] کامل می‌انجامد.<ref>Maya JD, Cassels BK, Iturriaga-Vásquez P, et al (2007). "[http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6VNH-4JFYW6X-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=3e9fa2d7906d110e9d42dc36470f4ab1 Mode of action of natural and synthetic drugs against Trypanosoma cruzi and their interaction with the mammalian host]". Comp. Biochem. Physiol. , Part A Mol. Integr. Physiol. 146 (4): 601–20.</ref>
 
== تشخیص و درمان ==
بیماری خواب درمان نشده تقریباً همیشه کشنده است. قبل از اینکه سیستم اعصاب مرکزی و مغز مبتلا شوند، ممکن است جان شخص مبتلا را نجات داد. کنترل حشره تسه تسه ممکن است از انتشار بیماری خواب جلوگیری می‌کند. تشخیص بیماری خواب بافت خون، آسپیراسیون غدد لنفاوی و تست‌های دیگری برای تعیین هویت پارازیت مولد بیماری می‌باشد. آزمایش‌های بالینی ممکن است علائم التهاب مننژ، مغز و طناب شوکی را نشان دهد. داروهای آنتی پروتوزوآ که برای درمان بیماری خواب به کار می‌روند عبارتند از: پنتامیدین، Melarsoprol, Suramin.
 
== جستارهای وابسته ==
[[مگس تسه‌تسه]]
 
[[تریپانوزومیاز]]
 
== منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله|اندازه=کوچک}}
 
== پیوند به بیرون ==
[http://www.ardalan.id.ir/large_animal_medicine/p2_articleid/14 بیماری سورا در شتر] (به فارسی)
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بیماری_خواب»