پسین‌سازی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۱۲ میان‌ویکی
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
ویرایش و ویکی‌سازی موردی
خط ۱:
'''پَسین‌سازی'''<ref>back-formation</ref> یکی از روش‌های [[واژه‌سازی]] در [[زبان]] است.
 
در این روش [[اشتقاق]] معکوس صورت می‌گیردمی‌گیرد، به این معنی که از طریقازطریق حذف [[وند|وندهای]] واقعی یا فرضی از یک واژهٔ رایج، [[واژه قاموسی|واژهٔ قاموسیقاموسیِ]]<ref>lexeme</ref> جدیدی ساخته می‌شود.
 
برای نمونهنمونه، در فارسی گفتاری از واژهٔ [[رادیاتور]]، با حذف [[پسوند]] فرضیفرضیِ -ور،«ـور»، صورت جدیدی به شکلبه‌شکل «رادیات» ساخته شده‌است. بنابراین، واژهٔ «رادیات»، پسین‌ساخته‌ای است از واژهٔ رادیاتور.
بنابر این واژهٔ رادیات، پسین‌ساخته‌ای است از واژهٔ رادیاتور.
 
نمونه‌های دیگر پسین‌سازی در فارسی عبارتند از:
* اتومات از [[اتوماتیک]]
* [[ارتش]] از واژهٔ ارتشتار (سپاهی) در [[پارسی میانه]] و حذف پسوند فرضی -تارـتار
* مَشت (به معنیبه‌معنی باحال) از مَشتی > [[مشهدی]]
 
==اشتقاق لغات==
در علم [[صرف|صرفِ]] لغات، [[اشتقاق (زبان‌شناسی)|اشتقاقِ]] لغات، روند ایجاد لغت جدید با حذف ضمیمه هایضمیمه‌های واقعی یا ضمیمه هایضمیمه‌های قراری است. این روش ابداع واژهواژهٔ جدید به نام اشتقاق لغات، توسط [[جیمز موری (زبان‌شناس)|جیمز موری (ماری)]] در سال ۱۸۸۹ ابداع شد. اولین تعریفتعریفِ OED آنلاین از اشتقاق لغات، از تعریف to burgle بود که برای اولین بار در سال ۱۸۸۹ منتشر شد.
 
«اشتقاق لغات» متفاوت از «اختصار لغات» میباشداست. اشتقاق لغات ممکن است بخشی از سخنرانی و یا معنی کلمه را تغییر دهد، در حالی کهدرحالی‌که اختصار کلمات، کلمات کوتاه را از کلمات بزرگ ایجاد میکند،می‌کند، اما بخشی از سخنرانی و یا معنی کلمه را تغییر نمیدهدنمی‌دهد. بهبه‌عنوان عنوانمثال، مثال ، کلمهکلمهٔ resurrection (معاد) از [[لاتین]] قرض گرفته شده است،شده‌است، و فعل resurrect (احیا شدناحیاشدن) صدها سال بعد از آن با حذف پسوند -ion- مشتق شده استشده‌است. این قطعه بندیقطعه‌بندی از resurrection به resurrect + -ion ممکن است به این دلیل باشد که انگلیسی نمونه هایینمونه‌هایی از واژهواژهٔ لاتین به صورتبه‌صورت فعل و فعل + ion دارددارد، مانند opine/opinion (اظهار نظر کردناظهارنظرکردن/نظر). این الگویی برای بسیاری از جفت هایجفت‌های دیگر شد، که در آنآن، فعل مشتق شدهمشتق‌شده از لاتین، با حذف ion- در پایان به اسم تبدیل می شود،می‌شود، مانند insert/insertion (وارد کردنواردکردن/وارد)، project/projection (پروژه/طرح ریزی کردنطرح‌ریزی‌کردن) و غیره.
 
اشتقاق لغات ممکن است شبیه باشد به دوباره آنالیز کردن علم صرف قومی، وقتی که درک اشتباه از مورفولوژی کلمه های طولانیتر دارد. به عنوان مثال، اسم مفرد asset (دارایی) اشتقاق از لغت جمع assets (دارایی ها) هست. با این حال ، assets (دارایی ها) در اصل جمع نیست، و وام گرفته شده از واژه انگلیسی-نورمن asetz است که به عنوان یک پسوند جمع دوباره آنالیز شده است.