سلماس: تفاوت میان نسخه‌ها

|زبان= [[ترکی آذربایجانی]]، [[کردی]]،<ref>[http://iranshahr.org/?p=13131 انجمن پژوهشی ایرانشهر» آرشیو» سلماس: پیش‌گام جنبش مشروطیت ایران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> [[کردی کرمانجی]]<ref>[http://iranshahr.org/?p=13131 انجمن پژوهشی ایرانشهر» آرشیو» سلماس: پیش‌گام جنبش مشروطیت ایران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> ،[[آشوری]]،<ref>[http://iranshahr.org/?p=13131 انجمن پژوهشی ایرانشهر» آرشیو» سلماس: پیش‌گام جنبش مشروطیت ایران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>[[ارمنی]]<ref>[http://iranshahr.org/?p=13131 انجمن پژوهشی ایرانشهر» آرشیو» سلماس: پیش‌گام جنبش مشروطیت ایران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>

'''سَلْماس''' یکی از شهرهای استان [[آذربایجان غربی]] و مرکز شهرستانی به همین نام است. این شهر در ۸۰ کیلومتری شمال [[ارومیه]] در مسیر راه ارتباطی ارومیه-تبریز واقع شده‌است. جمعیّت آن طبق سرشماری سال ۸۵ در حدود ۸۰ هزار نفر می‌باشد. زبان اکثریت مردم سلماس [[ترکی آذربایجانی]] ومی گروهی نیز کردی می‌باشند.<ref>تاریخ سلماس صفحهٔ ۸</ref>باشد

از دیدگاه تاریخی، دیرینگی این شهر به دوران [[اورارتو|اورارتویی]] (هزاره پیش از میلاد) باز می‌گردد. سلماس پایتخت دوم حکومت اورارتوییان بود که نام باستانی آن اولهو (=اولخو) بود. امروزه محققین دخمه‌های موجود در «قارنی یاریق»، «هﺅدر»، «دئریک»، «زنجیر قالا» و چهریق و آثار مختلف قلعه‌های خان تختی، کاظم داشی «گﺅیرچین قالا» را آثار اورارتویی می‌دانند. کئوپورتر انگلیسی برای نخستین بار توانست اورارتویی بودن آثار زنجیر قالا در تمر را نشان دهد. [[مقدسی]] نیز ساکنین شهر را [[کردهاترکها]] (اینها از گروه کردهای هذبانی بودند) و شهر را در [[ارمنیه]] معرفی می‌کند.<ref>Bosworth, C.E. , “Salmas”, Encyclopaedia of Islam, New E.d. vol 8:998:999. می‌گوید:

Salmas seems to have been conquered by Arab troops from Diyar Rabija [q.v.], since al-Baladhur states that the taxation of Salmas had long been transmitted to Mawsil. In the 4th/10th century it came within the principality of the western branch of the Daylam! Musafirids [q.v.] under Marzuban b. Muhammad b. Musafir. In 332/943-4 Marzuban fought off a Hamdanid raid on Salmas, and in 344/955-6 the Kurdish adventurer Daysam attacked it. Al-Istakhri and Ibn Hawkal describe Salmas as a small town of Adharbaydjan, with a strong wall, in a fertile region. Al-Mukaddasi describes it as a Kurdish town (these Kurds would be from the Hadhbani tribe) and considered it as being administratively part of Armenia. In 456/1064 the inhabitants of Salmas joined the Saldjuk sultan Alp Arslan's expedition against the Byzantines, Armenians and Georgians.</ref>در سال ۱۱۰۲ تا ۱۱۰۷ هجری قمری هنگامی که [[صفویان]] ضعیف گشته بودند، سپاه [[عثمانی]] نخست به شهر بی‌دفاع سلماس تاختندتاخت و توابعش کرد قیران، انزل، قراباغ را به سنجاق صومای ضمیمه نموده،نمود در مقابل پرداخت سالیانه ۴۰۰۰ قروش جزیه به رسم اجاقلق، به حاتم‌خان بیک کرد سپردند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =فیروز منصوری |نشانی=http://www.iichs.org/index.asp?id=1274&doc_cat=1 |عنوان= زوال دولت صفویه و حمله عثمانیان به آذربایجان | ناشر =موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>، در سال ۱۳۰۹ خورشیدی زمین لرزه‌ای به مقیاس ۷٫۲ ریشتر این شهر را که دیلمقان نامیده می‌شد ویران می‌کند. شهر جدید سلماس در کنار ویرانه‌های دیلمقان، با اصول شهرسازی مدرن، و با ایمنی بالایی (نقشه خیابان کشی شطرنجی) دوباره بنا می‌شود و نام شاپور به خود می‌گیرد. پس از انقلاب نام این شهر به سلماس برگشت پیدا می‌کند.