'''حادثههای اتمی فوکوشیما ۱''' به مجموعه حوادثی گفته میشود که از تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۱۱، در پی [[زمینلرزه و سونامی توهوکو ۲۰۱۱|زلزلهٔ]] ۹ ریشتری و [[سونامی]]، و در اثر از کار افتادن ماشینآلات [[نیروگاه هستهای شماره ۱ فوکوشیما]] متعلق به [[شرکت نیروی برق توکیو]]، یکی از پس دیگری، و نشت [[پرتوزا|مواد رادیواکتیو]] به وقوع پیوست. متخصصان این حادثه را بعد از [[حادثه چرنوبیل]] بزرگترین فاجعهٔ اتمی میدانند و از نظر پیچیدگی آن را در مقام نخست فجایع اتمی جهان قرار میدهند چرا که تمام رآکتورهای نیروگاه فوکوشیما در نتیجهٔ این رویداد با مشکل مواجه شد.
در زمان وقوع زلزله، رآکتور ۴ خالی از سوخت بود و رآکتورهای ۵ و ۶ خاموش و کاملاً سرد بودند. بقیهٔ رآکتورها، با وقوع زلزله به طور خودکار خاموش شدند و [[ژنراتور|ژنراتورهای]] اضطراری شروعبرای بهفعال کارنمودن کردندپمپ تا پمپهایهای آب را برایو خنک کردن رآکتورها به کارروشن بیندازندشدند. محوطهٔ نیروگاه با سدی دریایی محافظت میشد که،که برای مقابله با سونامی ۵٫۷ متری کفایت میکرد، محافظت میشد؛ ولی در برابر امواج ۱۴ متری که ۱۵ دقیقه بعد از زلزله آغاز شد،شدند، کاریبی ازاستفاده پیش نمیبرد،بودند. در نتیجه محوطهٔ نیروگاه کاملاً در آب فروغرق رفت.شد و ژنراتورها که در ارتفاعی پایینتر از سطح دریا قرار داشتند و [[تابلوهای برق]] در طبقهٔ پایین رآکتورها واقع شده بودند، همگی به زیر آب فرو رفتند. ارتباط با شبکهٔ برق قطع و در نتیجه با از کار افتادن پمپ ها، کار خنک کردن رآکتورها متوقف شد. سپس دمای رآکتورها از حد مجاز بالاتر رفت. این در حالی بود که سیل و زلزله کمکرسانیامکان از جاهای دیگرکمکرسانی را تقریباً غیرممکن کرده بود.
شواهدی که به زودی به دست آمد، حاکی از این بود که در رآکتورهای ۱ و ۲ و ۳ [[ذوبشدن سوخت هستهای|سوخت هستهای ذوب شده]] و روکش فلزی بالای ساختمان رآکتورهای ۱ و ۳ و ۴ در اثر انفجار هیدروژن نابوداز بین رفته شدهاستاست. انفجار به دستگاههای کنترل حرارت در داخل رآکتور ۲ آسیب رساند و رآکتور ۴ نیز آتش گرفت. علاوه بر این ، میلههای سوخت مصرفی که در استخرهای سوخت واحدهای ۱-۴ ذخیره شده بود در اثر کاهش سطح آب استخرها شروع به داغ شدن کرد. به دلیل ترس ازامکان نشت اشعهاشعه، تا شعاع ۲۰ کیلومتری (۱۲ مایلی) نیروگاه از سکنه خالی شد و کارگران نیروگاه که در معرض تابش اشعه قرار داشتند، موقتاً از نیروگاه خارج شدند. در تاریخ ۱۷ مارس ژنراتوری که در واحد ۶ قرار داشت، به کار انداخته شد تا واحدهای ۵ و ۶ را که کمتر آسیب دیده بودند، خنک کند. از ۲۰ مارس شبکهٔ برق دوباره به کار افتاد ولی ماشینآلانی که در اثر [[سیل]]، [[آتشسوزی]] و [[انفجار]] در رآکتورهای ۵ و ۶ تخریب شده بودند همچنان غیرقابل راهاندازی بودند. مقامات ژاپنی پس از بررسی حادثه ابتدا میزان آن را سطح ۴ در مقیاس بینالمللی هستهای (اینس) برآورد کردند اگرچه سازمانهای دیگر بینالمللی پیشبینیفکر میکردند که سطح واقعی بحران بالاتر از این سطح باشد. دولت ژاپن سطح بحران هستهای را ابتدا تا سطح ۵ و سپس تا ۷ بالا برد. و فروش مواد خوراکی که در این منطقه روییده بودند،بودندرا ممنوع شدکرد.
بررسیهای وزارت علوم و وزارت آموزش ژاپن نشان داد که در مناطق شمالی ژاپن، در فاصلهٔ ۵۰-۳۰ کبلومتری محوطهٔ نیروگاه، میزان [[سزیوم]] رادیواکتیو تا سطح نگرانکنندهای بالا رفتهاست. در این گزارش اشاره شده است بر اساس مقیاس جهانی سزیوم-۱۳۷ و [[ید]]-۱۳۱ نشان میدهد که موادی که از نیروگاه فوکوشیما ۱ آزاد شده به اندازهٔ [[ایزوتوپ|ایزوتوپهای]] آزاد شده در فاجعهٔ چرنوبیل حائزدارای اهمیت است. مقامات [[توکیو]] توصیه کردند که تا مدتی از آب شیر برای تهیهٔ غذای نوزادان استفاده نشود. در دو سایت نیروگاه نیز آلودگی [[پلوتونیم|پلوتونیمی]] مشاهده شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) در ۲۷ مارس اعلام کرد که، کارگرانی که در ۲۵ مارس برای پیشگیری در بیمارستان بستری شده بودند، به علت ایستادن در آبی که در واحد ۳ نیروگاه جمع شده بود، تا مچ پا در معرض اشعهٔ رادیواکتیو،رادیواکتیو بین ۲ تا ۶ درجهٔ Sv قرار گرفتهاند. واکنش جهانی به این حوادث نیز همچنان نگرانکننده بود. دولت ژاپن و [[تپکو]] (TEPCO) برای آنچه عدم ارتباط درست با عموم و تلاشهای من در آوردیخودساخته برای حل مشکل خوانده شد، مورد انتقاد قرار گرفتند. متخصصان اعلام کردند که حتی با استفاده از نیروی کار صدها یا حتی هزاران نفری ممکن است تمیزنمودنپاک کردن منطقهمنطقه، چند سال یا چند دهه به طول بینجامد. در ۲۰ مارس، سخنگوی دولت، یوکیو ادانو، اعلام کرد که پس از عبور از بحران، فعالیت نیروگاه هم چنان متوقف خواهد ماند.