محمود جم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
منبع در خود رده است
حذف پیوند تاریخ‌ها
خط ۵:
| image = Mahmud jam.jpg
| caption = محمود جم
| office1 = [[نخست وزیرنخست‌وزیر ایران]]
| monarch1 = [[رضارضاشاه شاهپهلوی]]
| term_start1 =
| term_end1 =
خط ۲۳:
| predecessor3 =
| successor3 =
| birth_date = [[۱۲۵۹]] خورشیدی
| birth_place = [[تبریز]]،
| death_date = [[۱۹ مرداد]] [[۱۳۴۸]]
| death_place = [[تهران]]،
| nationality = {{پرچم|ایرانایرانی}}
| residence =
| restingplace =
خط ۴۷:
}}
 
'''محمود جم''' (۱۲۵۹ خورشیدی در [[تبریز]] - ۱۹ مرداد [[۱۳۴۸]] در [[تهران]])، دولت‌مرد [[ایرانی]] از اواخر دوران [[قاجار]] و [[فهرست نخست‌وزیران ایران پس از مشروطه|نخست‌وزیر ایران]] در دورهٔ [[رضاشاه پهلوی]] بود.
 
== زندگی‌نامه ==
محمود جم در [[۱۲۵۹]] در [[تبریز]] به دنیا آمد. پدرش محمدصادق کرمانی از کارمندان دولت بود که از [[کرمان]] به [[تبریز]] مهاجرت کرده بود. تحصیلات خود را در مدارس جدید در [[تبریز]]، از جمله مدرسه میسیونری [[تبریز]]، به پایان برد. چون زبان [[فرانسوی]] را در مدرسه مبلّغان مذهبی [[مسیحی]] به خوبی فراگرفته بود، نزد کوپن داروساز [[فرانسوی]] و پزشک مخصوص [[محمدعلی میرزا]] مشغول به کار شد و از این راه به نزد [[ولیعهد]] راه یافت. در [[۱۲۸۸]] از [[تبریز]] عازم [[تهران]] شد. ابتدا به‌عنوان مترجم در [[گمرک]] تهران، و سپس به واسطه نفوذ [[حسینقلی نواب]] [[وزیر امور خارجه]] دولت [[مستوفی‌الممالک]] (که از بستگان او بود)، به عنوان منشی در سفارت [[فرانسه]] در تهران مشغول به کار شد. در ۱۲۹۸ به دستور [[وثوق‌الدوله]] به [[وزارت مالیه]] انتقال یافت و رئیس انبار غله دولتی شد، و در همان سال به پیشنهاد [[وثوق‌الدوله]] و تصویب [[احمدشاه قاجار]]، لقب مدیرالملک به او داده شد. سال بعد در دولت [[میرزا حسن خان مشیرالدوله]] به ریاست خزانه‌داری کل کشور رسید.
 
دورهٔ اصلی زندگی سیاسی محمود جم از زمان [[کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹]] آغاز شد. او در جریان کودتا بازداشت شد، و سپس آزاد شد و در دولت [[سید ضیاءالدین طباطبایی]] [[وزیر امور خارجه]] گردید. طی سال‌های بعد، عهده‌دار سمت‌های [[وزارت مالیه]] در دولت [[مشیرالدوله]]، [[وزارت مالیه]] در دو دولت [[رضاخان سردار سپه]]، معاونت نخست‌وزیر در دولت های [[محمدعلی فروغی]] و [[میرزا حسن مستوفی‌الممالک]]، استانداری [[کرمان]] و [[خراسان]] (۱۳۰۸)، [[وزارت فواید عامه]] در دولت [[مخبرالسلطنه هدایت]]، و [[وزارت داخله]] (کشور) در دولت دوم [[محمدعلی فروغی]] از ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۴ بود.
 
در آذر [[۱۳۱۴]] پس از سقوط دولت [[محمدعلی فروغی|فروغی]]، محمود جم مأمور تشکیل دولت شد. محمود جم از ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ نخست‌وزیر بود. دورهٔ نخست‌وزیری جم یکی از طولانی ترین دوره‌های نخست وزیری در حکومت رضاشاه بود، و شاهد بسیاری از رویدادهای سیاسی و اجتماعی بود که از مهم‌ترین آنهاست: واقعهٔ [[کشف حجاب]]، قرارداد تقسیم آب [[هیرمند]] میان ایران و [[افغانستان]] در ۱۳۱۷، خودکشی [[علی‌اکبر داور]] وزیر مالیه، امضای پیمان عدم تعرض بین چهار دولت [[ایران]]، [[عراق]]، [[افغانستان]] و [[ترکیه]]، به نام [[پیمان سعدآباد]]، و پایان احداث راه‌آهن سراسری ایران.
 
در آبان [[۱۳۱۸]] [[احمد متین دفتری]] مأمور تشکیل دولت شد، و محمود جم [[وزارت دربار|وزیر دربار]] گردید. در شهریور ۱۳۲۰ مأمور شد [[رضاشاه]] و همراهان او را در راه خروج از کشور تا بندرعباس بدرقه کند. در اسفند ۱۳۲۰ به عنوان سفیر ایران به [[مصر]] رفت و تا خرداد [[۱۳۲۶]] در این سمت بود. در شهریور [[۱۳۲۶]] در دولت [[احمد قوام]] [[وزارت جنگ|وزیر جنگ]] شد. در آذر ۱۳۲۶ پس از سقوط دولت قوام، بار دیگر [[وزیر دربار]] شد و تا مهر ۱۳۲۸ در همین سمت بود تا اینکه سفیر ایران در [[ایتالیا]] شد. در مرداد [[۱۳۲۹]] به ایران بازگشت و دورهٔ کوتاهی در [[۱۳۳۳]] استاندار [[آذربایجان]] شد. در دورهٔ دوم [[مجلس سنا]] در [[۱۳۳۲]] نماینده [[کرمان]] در مجلس سنا گردید. در ۱۳۳۶ در پی کوشش [[محمدرضا پهلوی]] برای ایجاد احزاب پارلمانی در ایران، جم به ریاست شورای مرکزی حزب تازه‌تأسیس ملّیون انتخاب و مأمور تهیهٔ اساسنامهٔ آن حزب شد. عضویت محمود جم در دوره‌های سوم، چهارم و پنجم [[مجلس سنا]] تا پایان عمر او در [[۱۹ مرداد]] [[۱۳۴۸]] ادامه داشت.
 
== نگارخانه ==
خط ۷۹:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:جم، محمود}}
 
[[رده:آذری‌های ایرانی]]
[[رده:استانداران خراسان]]