کوارک: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱٬۳۲۹:
|isbn=3-540-21329-5
}}</ref>
پایداری کوارک‌های دریایی به مراتب کمتر از کوارک‌های ظرفیتی است و معمولا یکدیگر را در درون هادرون نابود می‌کنند. اما با این حال، کوارک‌هخایکوارک‌های دریایی هم می‌توانند تحت شرایط خاصی هادرونی‌سازی شوند و ذرات باریونی یا مزونی تشکیل دهند.
<ref>
{{cite book
خط ۱٬۳۳۸:
|year=1994
|isbn=981-02-0263-6
}}</ref>
 
===حالت‌های فیزیکی دیگر ماده کوارکی===
[[File:QCDphasediagram.svg|right|thumb|300px|نمایشی کیفی از [[نمودار حالت]] ماده کوارکی. جزئیات دقیق نمودار همچنان مورد پژوهش هستند.<ref name=Ruester>
{{cite journal
|author=S.B. Rüester, V. Werth, M. Buballa, I.A. Shovkovy, D.H. Rischke
|title=The phase diagram of neutral quark matter: Self-consistent treatment of quark masses
|journal=[[Physical Review D]]
|volume=72 |page=034003
|year=2005
|doi=10.1103/PhysRevD.72.034004
|arxiv=hep-ph/0503184
|bibcode = 2005PhRvD..72c4004R
|issue=3 |last2=Werth
|last3=Buballa
|last4=Shovkovy
|last5=Rischke
}}</ref><ref name=Alford>
{{cite journal
|author=M.G. Alford, K. Rajagopal, T. Schaefer, A. Schmitt
|title=Color superconductivity in dense quark matter
|journal=[[Reviews of Modern Physics]]
|volume=80 |pages=1455–1515
|year=2008
|doi= 10.1103/RevModPhys.80.1455
|arxiv=0709.4635
|bibcode = 2008RvMP...80.1455A
|issue=4 |last2=Schmitt
|last3=Rajagopal
|last4=Schäfer
}}</ref>|alt=Quark–gluon plasma exists at very high temperatures; the hadronic phase exists at lower temperatures and baryonic densities, in particular nuclear matter for relatively low temperatures and intermediate densities; color superconductivity exists at sufficiently low temperatures and high densities.]]
 
تحت شرایط بسیار ویژه، این امکان وجود دارد که کوارک‌ها رها شده و به صورت ذره آزاد یافت شوند. در جریان [[آزادی مجانبی]]، برهمکنش قوی در دماهای بالاتر ضعیف‌تر می‌شود. سرانجام پدیده حبس رنگ از بین می‌رود و [[پلاسما (فیزیک)|پلاسمای]] بسیار داغی از کوارک‌های آزاد در حال حرکت و گلو‌ئون‌ها شکل می‌گیرد، این حالت نظری ماده [[پلاسمای کوارک گلوئون|پلاسمای کوارک-‌گلوئون]] نام دارد.
<ref>
{{cite journal
|author=S. Mrowczynski
|journal=[[Acta Physica Polonica B]]
|title=Quark–Gluon Plasma
|volume=29 | page=3711
|year=1998
|arxiv=nucl-th/9905005
|doi=
|bibcode = 1998AcPPB..29.3711M }}</ref>
شرایط مورد نیاز برای پیدایش این حالت دقیقا شناخته‌شده نیست و موضوع گمانه‌زنی‌ها و آزمایش‌های فراوانی بوده‌است. برآورد جدیدی، دمای لازم برای آن را {{val|۱.۹۰|۰.۰۲|e=۱۲}} درجه [[کلوین]] تخمین می‌زند.
<ref>
{{cite journal
|author = Z. Fodor, S.D. Katz
|title = Critical point of QCD at finite T and μ, lattice results for physical quark masses
|journal = [[Journal of High Energy Physics]]
|volume = 2004 |page=50
|year = 2004
|arxiv = hep-lat/0402006
|doi = 10.1088/1126-6708/2004/04/050
|bibcode = 2004JHEP...04..050F
|issue = 4 |last2 = Katz
}}</ref>
اگرچه این حالت از ماده که در آن کوارک‌ها و گلو‌ئون‌ها کاملا آزاد باشند، هرگز به‌دست نیامده‌است (علیرغم تلاشهای متعدد توسط [[سرن]] در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰)
<ref>
{{cite arXiv
|author=U. Heinz, M. Jacob
|year=2000
|title=Evidence for a New State of Matter: An Assessment of the Results from the CERN Lead Beam Programme
|eprint=nucl-th/0002042
}}</ref>
، از آزمایشهای اخیر در [[برخورددهنده یون‌های سنگین نسبیتی]] شواهدی از وجود یک ماده کوارکی مایع-مانند به‌دست‌آمد که [[دینامیک شاره‌ها|حرکت شاره‌ای]] ''تقریبا کاملی'' از خود نشان می‌دهد.
<ref name=RHIC >
{{cite web
|url=http://www.bnl.gov/bnlweb/pubaf/pr/PR_display.asp?prID=05-38
|title=RHIC Scientists Serve Up "Perfect" Liquid
|year=2005
|accessdate=2009-05-22
|publisher=[[Brookhaven National Laboratory|Brookhaven National Laboratory News]]
}}</ref>
 
ار ویژگیهای پلاسمای کوارک-‌گلوئون این خواهد بود که تعداد جفتهای کوارک‌های سنگین‌تر به نسبت جفتهای کوارک‌های بالا و پایین، افزایش می‌یابد. این باور وجود دارد که تا پیش از ۱۰<sup>−۶</sup> ثانیه پس از [[مه‌بانگ]] ([[دوره کوارک]]) [[گیتی|جهان]] از پلاسمای کوارک‌-گلوئون تشکیل شده بود و دما بالاتر از آن بود که هادرون‌ها پایدار باشند.
<ref>
{{cite book
|author=T. Yulsman
|title=Origins: The Quest for Our Cosmic Roots
|page=75
|publisher=[[CRC Press]]
|year=2002
|isbn=0-7503-0765-X
}}</ref>
 
در چگالی‌های باریون به اندازه کافی بالا و دماهای نسبتا پایین - احتمالا مانند شرایطی که دریک [[ستاره نوترونی]] یافت می‌شود -، انتظار می‌رود که ماده کوارکی به یک [[نظریه مایع فرمی|مایع فرمی]] از کوارک‌های با برهمکنش ضعیف تباهیده شود. ویژگی این مایع، [[میعان]] [[جفت کوپر|جفتهای کوپر]] کوارکی رنگ‌دار است و در نتیجه [[خود به خود شکستن تقارن|شکست محلی تقارن]] SU(3)<sub>c</sub> است. از آنجا که جفتهای کوارک بار رنگ دارند، چنین حالتی از ماده کوارکی [[ابررسانایی رنگی|ابررسانای رنگ]] خواهد بود؛ یعنی بار رنگ می‌تواند در آن بدون هیچ مقاومتی عبور کند.
<ref>
{{cite book
|author=A. Sedrakian, J.W. Clark, M.G. Alford
|title=Pairing in fermionic systems
|pages=2–3
|publisher=[[World Scientific]]
|year=2007
|isbn=981-256-907-3
}}</ref>