لامبدا-سی دی ام: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{کیهان‌شناسی}}
 
'''لامبدا-سی دی امسی‌دی‌ام''' {{انگلیسی|Lambda-CDM(ΛCDM )}} نامیا مدلی'''ماده درتاریک [[کیهانسرد شناسیلامبدا'''، فیزیکی]]حاصل است که از پارامتری کردنپارامتری‌سازی [[مهبانگمه‌بانگ|مدل مهبانگمه‌بانگ]] نتیجهدر می[[کیهان‌شناسی شودفیزیکی]] است. در این مدل [[گیتی|جهان]] شامل یک [[ثابت کیهانی]](Λ) - که وجود آن به [[انرژی تاریک]] نسبت داده می‌شود - و همچنین [[ماده تاریک سرد]](CDM)است. اغلب از این مدل اغلببا به عنواننام '''مدل استاندارد''' کیهان شناسی مهبانگمه‌بانگ خواندهیاد می شود زیرا ساده ترین مدلی است که بهتوضیح خوبی بابرای مشاهداتاین تجربیویژگی‌های زیرکیهان همخوانیارائه داردمی‌دهد:
* وجود و ساختار [[تابش زمینه کیهانی]]
* [[ساختار بزرگ مقیاس جهان|ساختار بزرگ مقیاس]] در توزیع کهکشانها
* فراوانی [[هیدروژن]](و [[دوتریم]])، [[هلیم]] و [[لیتیم]]
* [[انبساط جهان|انبساط شتابدار کیهان]] که با مشاهده نور رسیده از [[کهکشان|کهکشانها]] و [[ابرنواختر|ابرنواخترهای]] دوردستدوردست، کشف شد.
 
این مدل بر این پندار استوار است که [[نسبیت عام]] برای [[گرانش]] در مقیاس کیهانی نیز نظریه معتبری برای توصیف [[گرانش]] است. مدل لامبدا-سی دی امسی‌دی‌ام در اواخر دهه ۱۹۹۰، وقتیپس از یک دوره زمانی که اندازهطی گیریهایآن جدامشاهدات گانهمربوط خواصبه ویژگی‌های مختلف جهان با یکدیگر سازگارهمخوانی نبودنداشتند و هیچ گونه اجماعی در مورد اجزای تشکیل دهندهتشکیل‌دهنده چگالی انرژی جهان وجود نداشت، معرفیبه شد.عنوان اینیک مدل'''کیهان‌شناسی باتطبیقی''' افزودنمعرفی عناصری چون [[تورم کیهانی]]، اثیر {{انگلیسی|Quintessence}}، وسایر عناصری که موضوعات بسیاری از پژوهش های کنونی کیهان شناسی هستند گسترش یافته استشد.
 
مدل لامبدا-سی‌دی‌ام را می‌توان از طریق افزودن مفهوم [[تورم کیهانی]] و یا [[اثیر (فیزیک)|اثیر]] ویا سایر عناصری که موضوعات پژوهش و گمانه‌زنی‌های کنونی هستند، گسترش داد.
 
برخی از مدل‌های جایگزین لامبدا-سی‌دی‌ام فرضیات آن را زیر سوال می‌برند. نمونه این مدل‌ها دینامیک نیوتنی تغییریافته، گرانش تغییریافته و نظریه‌های تغییرات بزرگ‌‌مقیاس در چگالی ماده جهان هستند.
<ref>[[Pavel Kroupa|P. Kroupa]], B. Famaey, K.S. de Boer, J. Dabringhausen, M. Pawlowski, C.M. Boily, H. Jerjen, D. Forbes, G. Hensler, M. Metz, "Local-Group tests of dark-matter concordance cosmology. Towards a new paradigm for structure formation" [http://adsabs.harvard.edu/abs/2010A%26A...523A..32K A&A 523, 32 (2010).]</ref>
 
==بررسی کلی==