صمصامالدوله دیلمی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز افزودن جعبه> (درخواست کاربر:Modern Sciences) + |
ابرابزار |
||
خط ۵:
|image=
|caption=
|succession1=[[امیر (عنوان)|امیرِ]]
|reign1=
|coronation1=
|predecessor1=[[شرفالدوله دیلمی]]
|successor1=[[بهاءالدوله دیلمی]]
|succession=[[امیر (عنوان)|امیرِ]]
|reign=
|coronation=
|predecessor=[[عضدالدوله دیلمی]]
خط ۱۹:
|spouse=
|father=[[عضدالدوله دیلمی]]
|mother=
|birth_date=
|birth_place=
|death_date=
|death_place=
|place of burial=
|religion=[[شیعه]]
}}
'''صمصامالدوله دیلمی'''
== زندگی ==
==== آغاز حکومت ====
با مرگ [[عضدالدوله]] در شوال ۳۷۲ قمری (مارس ۹۸۳ میلادی)، از آنجایی که وی جانشینی برای خود تعیین نکرده بود بزرگان قوم اعلام وفاتش را برای سه ماه به تعویق انداختند تا فرزندش ابوکالیجار مرزبان حاضر گردید و از خلیفه [[ابوبکر عبدالکریم طائع|الطائع]] خواستند برای او فرمان صادر و لوازم سلطنت از قبیل خلعت و لواء و القاب را به او عطا کند. خلیفه پذیرفت و در محرم ۳۷۳ ق (ژوئن ۹۸۳ م) او را «صمصامالدوله» لقب داد. سپس مرگ عضدالدوله را آشکار ساختند و طبق وصیت او جسدش را در [[نجف]] به خاک سپردند.
==== اختلاف با شرفالدوله ====
با امارت صمصام الدوله، چون برادر دیگرش شیردل (ملقب به [[شرفالدوله دیلمی|شرفالدوله]]) که از جانب عضدالدوله والی [[کرمان]] بود از مرگ پدر مطلع شد رهسپار [[فارس]] گردید و آنجا را به تصرف درآورد. پس از آن سپاهی را که صمصامالدوله به جنگ او فرستاده بود شکست داد. در سال ۳۷۵ یکی از سرداران بزرگ دیلمی به نام اَسوار به مخالفت با صمصامالدوله برخاست و بسیاری از سپاهیان به او پیوستند. آنان تصمیم گرفتند که از شرفالدوله فرمانبرداری کنند و ابونصر (ملقب به [[بهاءالدوله دیلمی|بهاءالدوله]] پسر سوم عضدالدوله که پانزده سال داشت) را به نیابت از طرف شرفالدوله در [[بغداد]] به فرمانروایی برسانند. اما چنین نشد و صمصامالدوله یکی از سرداران خود به نام فولاد زماندار را به جنگ اسوار فرستاد و او را شکست داد و ابونصر برادر کوچکتر خود را اسیر کرد و به زندان انداخت.
سطر ۴۴ ⟵ ۴۱:
==== اختلاف با بهاءالدوله ====
شرفالدوله در اول جمادیالثانی ۳۷۹ (۶ سپتامبر ۹۸۹) درگذشت. وی در اوج بیماری فرمان کور کردن صمصامالدوله را صادر کرد که دستور او پس از مرگش انجام شد. پس از شرفالدوله برادر نوزده سالهاش ابونصر ملقب به [[بهاءالدوله دیلمی|بهاءالدوله]] به جای او نشست. بهاءالدوله از همان اوان امارت مواجه با مخالفت برادر بزرگترش صمصامالدوله
در سال ۳۸۲ چون صمصامالدوله اطلاع یافت که بهاءالئوله در نهان برای تصرف فارس آماده میشود، بر او پیشدستی کرد و خوزستان را به تصرف درآورد. این مناقشات تا سال ۳۸۶ ادامه یافت. در آن زمان [[فخرالدوله دیلمی]] نیز در [[ری]] فرمانروایی
▲شرفالدوله در اول جمادیالثانی ۳۷۹ (۶ سپتامبر ۹۸۹) درگذشت. وی در اوج بیماری فرمان کور کردن صمصامالدوله را صادر کرد که دستور او پس از مرگش انجام شد. پس از شرفالدوله برادر نوزده سالهاش ابونصر ملقب به [[بهاءالدوله دیلمی|بهاءالدوله]] به جای او نشست. بهاءالدوله از همان اوان امارت مواجه با مخالفت برادر بزرگترش صمصامالدوله شد. که علیرغم نابینایی، در فارس به طلب قدرت برخاسته بود و طالب سهم خود از قلمرو پدر بود. در سال ۳۸۰ بهاءالدوله به قصد تصرف فارس به خوزستان رفت و از آنجا وارد [[ارجان]] شد. پس از آن با سپاه صمصامالدوله به جنگ پرداخت و شکست خورد. آن دو سرانجام پیمانی بستند و قرار شد که فارس و ارجان متعلق به صمصامالدوله باشد و خوزستان و عراق متعلق به بهاءالدوله.
▲در سال ۳۸۲ چون صمصامالدوله اطلاع یافت که بهاءالئوله در نهان برای تصرف فارس آماده میشود، بر او پیشدستی کرد و خوزستان را به تصرف درآورد. این مناقشات تا سال ۳۸۶ ادامه یافت. در آن زمان [[فخرالدوله دیلمی]] نیز در [[ری]] فرمانروایی میکرد. بنابراین قلمرو آل بویه عملاً به سه سرزمین مستقل با سه امیر تقسیم شده بود.
==== سرانجام ====
در پایان قرن چهارم قمری (ده میلادی) ناآرامی و آشوب عراق و فارس را در بر گرفته بود. در سال ۳۸۸ (۹۹۸) صمصامالدوله به خوزستان حمله و بصره را اشغال کرد. بهاءالدوله و متحدانش بصره را پس گرفتند اما نتوانستند به پیروزی قطعی در مقابل صمصامالدوله دست یابند.
سطر ۵۸ ⟵ ۵۳:
{{پانویس}}
{{چپچین}}
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی۱ = Nagel | نام۱ = Tilman | عنوان = BUYIDS | اثر =
{{پایان چپچین}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = فقیهی | نام = علیاصغر | پیوند نویسنده = | عنوان = تاریخ آل بویه | سال = ۱۳۸۹ | چاپ=هفتم | ناشر = سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) | مکان = تهران | شابک =
* دیلمیان در گستره تاریخ از دکتر پروین ترکمنی آذر و تجارب الامم.
|