موریتس شلیک: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز افزودن جعبه> (درخواست کاربر:Modern Sciences) +تمیز+ |
ابرابزار |
||
خط ۱:
{{ویکیسازی}}▼
{{Infobox philosopher
|region=[[فلسفه غربی]]
|era=[[
|image=Schlick_sitting.jpg
|caption=
|name=موریتس شلیک
|birth_name=Friedrich Albert Moritz Schlick
|birth_date=
|birth_place=[[برلین]]، [[امپراتوری آلمان]]
|death_date={{death date and age|
|death_place=[[وین]]، [[Federal State of Austria|
|school_tradition=[[فلسفه تحلیلی]]، [[اثباتگرایی منطقی]]، [[حلقه وین]]
|main_interests=[[منطق]]، [[فلسفه علم]]، [[فلسفه ریاضیات]]، [[فلسفه اخلاق]]
سطر ۱۵ ⟵ ۱۶:
|influenced=[[حلقه وین]]، [[آلبرت اینشتین]]، [[کورت گودل]]، [[Herbert Feigl]]، [[Albert Blumberg]]|
}}
'''موریتس شلیک''' {{
▲'''موریتس شلیک''' {{آلمانی|Moritz Schlick}} (۱۸۸۲-۱۹۳۶)، فیزیکدان، [[فیلسوف علم]] و پایه گذار [[حلقه وین]] و یکی از رهبران اصلی آن در [[پوزیتیویسم منطقی]] بود.
== زندگی ==
در [[۱۴ آوریل]] ۱۸۸۲ در [[برلین]] به دنیا آمد. وی پس از اتمام دوره دبیرستان در
شلیک دوست نزدیک [[اینشتین]] بود و با هم مکاتبات بسیاری
▲در [[۱۴ آوریل]] ۱۸۸۲ در [[برلین]] به دنیا آمد. وی پس از اتمام دوره دبیرستان در برلین ، در دانشگاه های هایدلبرگ ، لوزان و برلین حضور یافت و به تحصیل پرداخت. سرانجام دکترای خود را در سال ۱۹۰۴ میلادی با عنوان بازتاب نور از سطوح ناهمگن تحت نظر موسسه ی [[ماکس پلانک]] در برلین دریافت کرد. سه سال پس از آن را در گوتینگن، هایدلبرگ و برلین به مطالعات فیزیکی گذراند. و در سال ۱۹۰۷ با بلانش گای هاردی از آمریکا ازدواج کرد و از سال ۱۹۰۷ میلادی در زوریخ دو ترم روانشناسی را در دانشگاه خواند.
▲شلیک دوست نزدیک [[اینشتین]] بود و با هم مکاتبات بسیاری درباره تفسیر فلسفی [[نظریه نسبیت]] داشتند. این دوستی چنان بود که [[اینشتین]]، قبل از آن که شلیک به [[وین]] برود، او را در کسب کرسی استادی در [[دانشگاه کیل]] یاری رساند. شلیک در سال ۱۹۲۲ به [[وین]] رفت و به جای [[ماخ]] عهده دار درس علوم استقرایی شد.
از بین پوزیتیویستهای منطقی او اولین کسی بود که به نتایج فلسفی [[نظریه نسبیت]] علاقه نشان داد. او در ۱۹۱۵ مقالهای با عنوان ''اهمیت فلسفی اصل نسبیت'' منتشر کرد. ریشههای تفکر پوزیتیویستهای منطقی را میتوان به راحتی در این کتاب یافت.
== اندیشه ==
شلیک نزد [[ماکس پلانک]] تحصیل کرده بود و به عنوان مفسر [[نظریه نسبیت]] [[اینشتین]]، شناخته میشد. اما آنچه او را از [[ارنست ماخ]] متمایز میساخت، علاقهاش به مسائل کلاسیک فلسفه بود.
او در ''اهمیت فلسفی اصل نسبیت'' ادعا کرد که نه پوزیتیویسم [[ماخ]] و نه فلسفه نوکانتی [[کاسیرر]] نمیتوانند حق نظریه نسبیت را ادا کنند و در نتیجه هر دو باید طرد شوند.
== مرگ ==▼
▲{{ویکیسازی}}
موریتس شلیک استاد کرسی
▲== مرگ ==
در ساعت نه و ربع بامداد پروفسور شلیک به پاگرد
▲ در۲۲ جون ۱۹۳۶ یکی از دانشجویان شلیک که دکترایش را با شلیک انجام داده بود، به نام هانس نلبوک در دانشگاه وین به او تیراندازی کرد که به مرگ او انجامید. وی قبلاً تهدید کرده بود که شلیک را به قتل میرساند.
▲موریتس شلیک استاد کرسی فلسفهء علوم استقرایی بود و طبق معمول زمانی که میخواست به سمت کلاس درس برود، یک دانشجوی پیشین دکترا بنام یوهان هانس نلبوک در روی پله ها انتظار او را می کشید. نلبوک تا کنون دو بار به خاطر تهدید کردن شلیک به بیمارستان روانی فرستاده شده بود و طبق تشخیص پزشکان، پارانویای اسکیزوفرنی (بدگمانی ناشی از روان گسیختگی) داشت. اشتغال ذهنی او با استاد راهنمای پیشین اش تا اندازه ای هم تقصیر شاگرد دیگری، سیلویا بوروویکا{{آلمانی | Sylvia Borowicka}}بود که نلبوک به دام عشق اش افتاده بود.دختر به نلبوک گفته بود که عاشق پروفسور علوم استقرایی است که این به نظر نلبوک خطایی غیرقابل فهم می نمود. در تصورات جنون آمیز نلبوک این دو با هم رابطه داشتند. . چون در نتیجهء شکایت شلیک گرفتار بیمارستان روانی شده بود پس به فکر تلافی افتاد. شلیک به پلیس هم خبر دادو حتی محافظ شخصی گرفت. ولی پس از مدتی وقتی تهدیدها جامهء عمل نپوشید قرار شد محافظت قطع شود و شلیک از تماس با پلیس درست کشید.
▲در ساعت نه و ربع بامداد پروفسور شلیک به پاگرد نیمهء پلکان اتاق های تدریس فلسفه رسید. نلبوک تپانچه اتوماتیکش را درآورد و چهاربار از فاصلهء کوتاه شّلیک کرد. گلوله چهارم که به پای شلیک خورد زائد بود : گلوله سوم شکم و روده بزرگ او را دریده بود و دو گلوله نخست قلبش را سوراخ کرده بودند. پروفسور دکتر موریتس اشلیک در دم جان سپرد. لوح یادبودی برنجی امروزه در آن نقطه نصب است.
== منابع ==
{{پانویس}}
* http://www.bun.kyoto-u.ac.jp/phisci/Gallery/schlick_note.html
* http://www.hupaa.com/page.php?id=20120116073542014
* یادداشتی
* https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Moritz_Schlick&oldid=678753521
{{مستند کردن}}
{{
{{ترتیبپیشفرض:شلیک، موریتس}}
|