فرهنگ ناظم‌الاطبا: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش و ویکی‌سازی جزئی |
|||
خط ۱:
<gallery>
پرونده:ناظم%E2%80%8Cالاطبا.jpg|
'''فرهنگ ناظم‌الاطبا''' در اویل سده چهاردهم توسط [[میرزا علی‌اکبرخان نفیسی ناظم‌الاطبا|دکتر میرزا علی‌اکبرخان نفیسی ناظم‌الاطبا]] تألیف گشت. این فرهنگ به '''
فرهنگ ناظم‌الاطبا نخستین فرهنگ فارسی است که از [[حروف لاتین]] برای
== دربارهٔ این کتاب و
این کتاب شامل چهار جلد بزرگ و مشتمل بر ۲۶٬۰۰۰ لغت [[فارسی]] و [[تازی]] است. از ویژگی‌های این کتاب این است که بسیاری از واژگانی که در [[زبان فارسی]] متداول است - اعم از [[تازی]]، [[ترکی]]، [[مغولی]]، [[زبانهای اروپایی]] و زبانهای دیگر و همچنین اعلام تاریخی و جغرافیایی [[جهان اسلام]] در این فرهنگ گرد آورده
در هنگام تألیف این فرهنگ، مرحوم ناظم الاطباء که تا آن زمان به [[زبان فرانسه]] مسلط بود، احساس نمود که یادگیری [[زبان انگلیسی]] نیز برای مراجعه به منابع و مراجع مربوطه لازم است؛ لذا در سن پنجاه و پنج سالگی با همه مشاغل و گرفتاری‌های روزمره‌ای که داشت به فراگیری [[انگلیسی]] پرداخت و پس از مدتی در این مهم توفیق یافت. گرچه این لغت نامه یکی از جمله سیزده اثری است که در زمینه‌های پزشکی و غیرپزشکی از مرحوم «ناظم الاطباء کرمانی» به جای
از این اثر ارزشمند که به [[فرهنگ نفیسی]] نیز معروف است، از زمان تألیف آن تا بیست سال بعد یک نسخه منحصر به فرد به خط مؤلف
{{نقل قول|مهمترین تألیف مرحوم «ناظم الاطباء» که تا پایان زندگی خویش یعنی سه ساعت مانده به غروب روز دوشنبه [[۲۶ ذیقعده]] [[۱۳۴۲ (قمری)|۱۳۴۲ قمری]] برابر با [[۹ خرداد|۹ خرداد ماه]] [[۱۳۰۳]] خورشیدی که در [[تهران]] پس از چند روز بستری بودن به سن ۷۹ سالگی به [[بیماری ذوسنطاریا]] درگذشت، همواره حواس وی مشغول آن بود، همین کتاب حاضر می‌باشد که وی بیش از بیست و پنج سال از زندگی خود را صرف نوشتن آن کرد. او در نوشتن این کتاب پشتکار و ابرام و حوصله فوق‌العاده بروز داد و مدت بیست و پنج سال تمام همین که از وظایف پزشکی خود فارغ می‌شد، به کتابخانه خود می‌رفت و دنباله کار را می‌گرفت. برای اینکه نمونه‌ای از شور و دلبستگی وی نسبت به این کار روشن شود کافیست تا بیاد آوریم که او برای مراجعه به مراجع انگلیسی ناگزیر در سن ۵۵ سالگی به آموختن این زبان پرداخت و نیز وقتی از بس در پی این کار روز و شب نشسته و حرکت را برخود حرام کرده بود، در رانهای وی حالت [[قانقاریا|قانقاریایی]] آشکار شد که چندی به معالجه آن می‌پرداخت.}}
== برخی ویژگیها ==
نسخه اصل کتاب شامل چهار مجلد بزرگ به قطع رحلی است، و به جز ۱۸۳ صحیفه آن را که کاتب (خوشنویس) نوشته، بازمانده آن به خط مؤلف است و در ۳۳۱۷ صحیفه نوشته
این فرهنگ علاوه بر در بر گرفتن اکثر واژگان بکار رفته در فارسی، برای بسیاری از واژگان خلاصه‌ای از علوم به ترتیب [[دائرةالمعارف]] آورده شده و بسیاری از نام‌های تاریخی و جغرافیایی [[ایران]] و [[اسلام]] و کشورهای دیگر را نیز در بر دارد.
== منابع و مأخذ کتاب ==
در تألیف این فرهنگ همه کتابهای معتبر لغت [[عربی]] مانند [[قاموس]]، [[شرح قاموس]]، [[صحاح اللغة]]، [[مجمع البحرین]] و [[منتهی الأرب]] در نظر گرفته شده، و نیز تمام کتابهای لغت [[فارسی]] مانند [[برهان جامع]]، [[برهان قاطع]]، [[فرهنگ انجمن آرای ناصری]] و [[فرهنگ رشیدی]] و [[فرهنگ سروری]] مورد استفاده قرار
== منابع ==
* تاریخ طب و طبابت در ایران به روایت اسناد (از
* شرح حال «میرزا علی اکبرخان نفیسی ناظم الاطباء»، به قلم استاد سعید نفیسی در مقدمات کتاب فرهنگ نفیسی.
* مقاله «دکترشمس الدین نجمی» در فصلنامه کرمان، شماره ۵۴.
| |||