'''پخش مولکولی''' یا '''واپخش''' یا دیفیوژن{{انگلیسی|diffusion}} پدیده‌ای است که پخش ناشی از حرکت اتفاقی مولکولها از غلظت بیشتر به غلظتهای پایین را توصیف می کندمی‌کند. همچنین این پدیده در جانداران در تبادل مواد و املاح٬املاح، بین سلول‌ها و خون در گردش نقش اساسی دارد.
کلیۀکلیهٔ [[مولکول]] ها‌ها و [[یون]] های‌های موجود در مایعات [[بدن]] در حال حرکت دائم هستند و هر ذره به راه جداگانۀجداگانهٔ خود می رودمی‌رود. وقتی یک مولکول به مولکول دیگری نزدیک می شود،می‌شود، نیروهای الکتروستاتیکی و بین هسته ایهسته‌ای مولکول اول مولکول دوم را دفع می کندمی‌کند و مقداری از انرژی حرکتی خود را به مولکول دوم می دهدمی‌دهد که باعث می شودمی‌شود مولکول دوم مقداری [[انرژی جنبشی]] بدست آورد درحایکه مولکول اول آهسته ترآهسته‌تر و در جهتی متفاوت با مسیر اولیه حرکت می کندمی‌کند. یک مولکول موجود در محلول در هر ثانیه میلیون هامیلیون‌ها بار این عمل را انجام می دهدمی‌دهد. این حرکت مداوم را '''دیفوزیون''' یا ''انتشار'' می گویندمی‌گویند.<ref>{{پک|پروفسور آرتور گایتون|۱۹۸۶|ک=فیزیولوژی پزشکی،جلدپزشکی، جلد اول|ص= 213 تا ۲۲۲}}</ref>
== قانون پخش مولکولی گراهام ==
فردید (قانون) پخش مولکولی، نفوذ مولکولی یا واپخش گراهام در سال ١٨٤٨۱۸۴۸ میلادی توسط دانشمند فیزیک دانفیزیک‌دان و شیمی دانشیمی‌دان اسکاتلندی توماس گراهام بیان شد. گراهام به طور تجربی دریافت که سرعت نفوذ گاز با جذر وزن مولکولی گاز، به طور معکوس متناسب است. بر اساس فردید واپخش گراهام، سرعت نفوذ گازها (تعداد مولکول هایمولکول‌های عبور کرده از حفره در ثانیه) به وزن مولکولی گاز هاگازها بستگی دارد. در واقع گازهایی که وزن مولکولی کم تری دارند سریع تر از گازهایی که وزن بیشتری دارند، از درون حفره عبور می کنند.می‌کنند؛ بنابراین گازی که دارای وزن مولکولی پایین تریپایین‌تری است، سرعت نفوذ مولکولی بالاتری دارد بنابراین زمان مربوط به نفوذ آن کمکم‌تر تر است.است؛ بنابراین مولکول های سبک ترمولکول‌های ،سبک‌تر، سرعت بالاتری دارند.
▲دیفوزیون از غشای سلول به دو روند جداگانه موسوم به دیفوزیون ساده و دیفوزیون تسهیل شده تقسیم می شود.
=== دیفوزیون ساده ===
دیفوزیون ساده به معنی حرکت جنبشی مولکول هامولکول‌ها یا یونها از طریق یک منفذ در غشا بدون لزوم ترکیب شدن با [[پروتئین]] های‌های حامل در غشا است.
=== دیفوزیون تسهیل شده ===
دیفوزیون تسهیل شده{{انگلیسی|Facilitated}} به واسطۀواسطهٔ مادۀمادهٔ حامل نیز نامیده میمی‌شود. شود.زیرا ماده ایماده‌ای که به این روش انتقال می یابدمی‌یابد معمولاً نمی تواندنمی‌تواند بدون اینکه یک [[پروتئین]] حامل اختصاصی به آن کمک کند از غشا بگذرد یعنی حامل دیفوزیون آن ماده را به طرف دیگر غشا تسهیل می کندمی‌کند.
== مکانیزم‌های پخش ==
=== جابجایی مستقیم ===
=== حلقه زنر ===
=== پخش بین‌نشینی ===
== جستارهای وابسته ==
* [[خودپخشی]]
خط ۳۰:
{{انبار-رده|Diffusion}}
{{چپ‌چین}}
* Porter, D.A. , Easterling, K.E. , ''Phase Transformations in Metals and alloys'', CRC Press- 1992
