بیشکک: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۴:
| native_name = Бишкек
| native_name_lang = <!-- ISO 639-2 code e.g. "fr" for French. If more than one, use {{lang}} instead -->
| settlement_type =
| image_skyline = Bischkek.jpg
| image_alt =
| image_caption = نمای شهر بیشکک
| image_flag = Flag of Bishkek.png
| flag_alt =
| image_seal = Coat of arms of Bishkek Kyrgyzstan.svg
| seal_alt =
| image_shield =
| shield_alt =
| nickname =
| motto =
| image_map = Kyrgyzstan location map.svg
| map_alt =
| map_caption = موقعیت شهر بیشکک در کشور [[قرقیزستان]]
| pushpin_map =
| pushpin_label_position =
| pushpin_map_alt =
| pushpin_map_caption =
| latd = 52 |latm = 42 |lats = |latNS = N
| longd = 74 |longm = 36 |longs = |longEW = E
| coor_pinpoint =
| coordinates_type =
| coordinates_display = inline,title
| coordinates_footnotes =
| subdivision_type = [[فهرست کشورهای جهان|کشور]]
| subdivision_name = {{KGZ}}
| subdivision_type1 = ناحیه
| subdivision_name1 = [[استان چوئی]]
| subdivision_type2 =
| subdivision_name2 =
| subdivision_type3 =
| subdivision_name3 =
| established_title =
| established_date =
| founder =
| seat_type =
| seat =
| government_footnotes =
| leader_party =
| leader_title = شهردار
| leader_name = [[نریمان تولیف]]
| unit_pref = Metric<!-- or US or UK -->
| area_footnotes =
| area_total_km2 = ۱۲۷
| area_land_km2 =
| area_water_km2 =
| area_water_percent =
| area_note =
| elevation_footnotes =
| elevation_m = 2625۲۶۲۵
| population_footnotes =
| population_total = ۷۶۲,۳۰۸۷۶۲٬۳۰۸
| population_as_of =
| population_density_km2 = auto
| population_demonym =
| population_note =
| timezone1 = CET
| utc_offset1 = ۶+
| timezone1_DST =
| utc_offset1_DST =
| postal_code_type =
| postal_code =
| area_code_type =
| area_code = ۳۱۲
| iso_code =
| website = <!-- {{URL|example.com}} -->
| footnotes =
}}
 
'''بیشکک''' (به زبان [[زبان قرقیزی|قرقیزی]] و [[زبان روسی|روسی]]: Бишкек) پایتخت کشور [[قرقیزستان]] است. جمعیت آن براساس آمار سال ۲۰۰۵ میلادی ۸۰۹ هزار نفر بوده است که با احتساب حومه آن تا یک میلیون نفر نیز می‌رسد. بیشکک کنونی، در محل نقطه‌ای بسیار کوچک در مسیر [[جاده ابریشم]] واقع شده است.
سطر ۸۰ ⟵ ۷۹:
 
== نامگذاری ==
در فاصله زمانی ۱۹۲۶ تا ۱۹۹۱ نام این شهر براساس نام یکی از رهبران [[انقلاب ۱۹۱۷ روسیه|انقلاب بولوشویکی روسیه]]، [[میخائیل فرونزه]] که از نزدیکان [[لنین]] و متولد بیشکک کنونی بود و در جریان [[انقلاب ۱۹۰۵]] و [[انقلاب ۱۹۱۷]] و شورش‌های داخلی دهه ۱۹۲۰ نقش بسیار چشمگیری داشت، به نام «فرونزه» نامیده می‌شد.
 
== تاریخچه ==
کاوش‌های باستانی نشان می‌دهد انسان‌های اولیه در هزاره‌های پنجم و چهارم پیش از میلاد در منطقه‌ای که هم اکنون شهر بیشکک واقع شده ساکن بوده‌اند شاخه شرقی بیشکک از دره چوئی عبور می‌کرد و در مسیر دیگری به رشته‌کوه‌های [[تیان‌شان]] مرکزی منتهی می‌شد. در چهارراه این جاده‌ها کاروان سراییکاروان‌سرایی متعلق به قوم عشایری ترک زبان به نام [[سولتو]] وجود داشته‌است. گفته می‌شود در سده‌های ۷ تا ۱۲ میلادی یک شهر قدیمی ترک‌نشین به نام جول در منطقه بیشکک کنونی قرار داشته‌است. دره چوئی که شهر بیشکک در آن قرار گرفته در میان رودهای آلاارچا و الامدین، چراگاه زمستانی قبیله سولتو یکی از چهل قبایل قرقیزی بود.<ref>[http://fa.bishkek.icro.ir/uploads/bishkek.pdf نگاهی اجمالی به بیشکک، پایتخت قرقیزستان از گذشته تا حال]. بازدید: نوامبر ۲۰۱۵. (پی‌دی‌اف).</ref>
 
[[بارتولد]] «جول» در مآخذ اسلامی را با «چول» در زبان ترکی که به معنای دشت و صحراست، یکی می‌داند و این به نظر درست می‌رسد، زیرا در شمال آن بلافاصله دشتی ریگزار آغاز می‌شود. در ناحیهٔ جول کهن در ۱۰ کیلومتری بیشکک چند اثر [[بودایی]] کشف شده است. در مشرق بیشکک از یک معبد بودایی دیگر خاک‌برداری شده که ظاهراً متعلق به سده‌های ۲ و۳ق/۸ و۹م است.<ref>[http://lib.eshia.ir/23022/13/5382 مدخل بیشکک] در: دانشنامه بزرگ اسلامی. نویسنده: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی جلد: ۱۳ صفحه: ۵۳۸۲</ref>
===خانات خوقند===
 
=== خانات خوقند ===
در سال ۱۸۲۵ در قلمرو شهر با دستور مَدعلی خان ازبک دژ بیشپک بنیانگذاری شد که بزرگترین پادگان نظامی در [[دره چوئی]] درآن مستقر بود. این نقطه یکی از ۳۵ دژ نظامی این حکومت در منطقه بود.
در داخل دژ علاوه بر پادگان، مسجد، بازار، کشتارگاه، زندان، انبار و سایر ساختمان‌ها وجود داشته‌است. در پیرامون این دژ خانه‌های صنعتگران و بازرگانان، کاروان‌سراها و کارگاه‌های صنعتگری دایر بود. این دژ در مرکز راه‌های قبایل عشایری برای جابجایی آنها از چراگاه‌های زمستانی به چراگاه‌های تابستانی و در مسیر جاده منتهی به دریاچه ایسیک کول و منطقه هفت‌رود قرار داشت. امیران خوقند از این دژ به عنوان محل جمع‌آوری مالیات‌ها از کاروان‌های گذری استفاده می‌کردند.<ref>[http://fa.bishkek.icro.ir/uploads/bishkek.pdf نگاهی اجمالی به بیشکک، پایتخت قرقیزستان از گذشته تا حال]. بازدید: نوامبر ۲۰۱۵. (پی‌دی‌اف).</ref>
 
۱۶ سال پس از تصرف این منطقه توسط روس‌ها که در سال ۱۹۶۲ اتفاق افتاد، در این مکان بنایی جدید ساخته شد.
بنای اولیه شهر کنونی بیشکک در سال ۱۸۷۸ به‌عنوان یک دژ نظامی متعلق به [[روسیه]] تحت نام «پیشپـِک» گذاشته شده است.
 
[[پرونده:Bishkek historical museum.jpg|190px|بندانگشتی|thumb]]
 
رونق واقعی شهر بیشکک نیز از این تاریخ آغاز شد چون تا پیش از این سال مرکزیت منطقه شمال [[قرقیزستان]] در شهر [[تکماکتقماق|تُقْماق ]] قرار داشت؛ ولی در این سال بسیاری از تأسیسات اداری و مسکونی این شهر بر اثر سیل‌های متعدد تقریباً تخریب شد و به‌اجبار مرکزیت سیاسی و اداری منطقه شمال قرقیزستان به بیشکک منتقل گشت.
 
== شهرهای خواهر خواندهخواهرخوانده ==
* {{flagicon|Kazakhstan}} [[آلماتی]] - [[قزاقستان]]
* {{flagicon|Kazakhstan}} [[آستانه (قزاقستان)|آستانه]] - [[قزاقستان]]
* {{flagicon|USA}} [[کلرادو اسپرینگز]],، [[کلرادو]] - [[ایالات متحده آمریکا]]
* {{flagicon|USA}} [[مریدان]],، [[کنتیکت]] - [[ایالات متحده آمریکا]]
* {{flagicon|Turkey}} [[آنکارا]] - [[ترکیه]]
* {{flagicon|Turkey}} [[ازمیر]] - [[ترکیه]]