سانسور در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[سال]] [[۲۰۰۹ (میلادی)|۲۰۰۹]] کشور [[ایران]] در ردهٔ ۱۷۲ [[جهان]] در فهرست آزادی مطبوعات سازمان [[گزارشگران بدون مرز]] قرارداشت. تنها سه کشور [[ترکمنستان]]، [[کره شمالی]] و [[اریتره]] در وضعیتی بدتر از وضعیت ایران قرار گرفته‌اند.<ref>[http://www.asriran.com/fa/pages/?cid=87931 رسانه هایرسانه‌های ایران به مرز آزادی مطلق نزدیک می شوندمی‌شوند!] عصر ایران</ref> آزادی رسانه هارسانه‌ها در ایران در سال‌های اخیر به مراتب کمتر شده و از رتبه ۱۴۶ در سال ۲۰۰۵ به سطح کنونی نزول یافته است.<ref> وبگاه گزار شگران بدون مرز[http://web.archive.org/web/20051220141556/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=15369 رده بندیرده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۰۵]</ref> موضوعاتی همچون مناسبات با [[آمریکا]]، برنامه هسته‌ای ایران، [[اسلام]]، مذهب و سنن و روحانیت در کشور ایران موضوعات ممنوعه محسوب می‌شوند.<ref>[http://web.archive.org/web/20050505095017/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=13670 گزارش سالیانهٔ گزارشگران بدون مرز - ایران در ۲۰۰۴] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref> [[علی خامنه‌ای]] [[رهبر]] [[جمهوری اسلامی ایران]] ازجمله چهل و دو رهبر و مقام دولتی در جهان است که از سوی گزارشگران بدون مرز به عنوان دشمنان آزادی مطبوعات برگزیده شده‌اند.<ref>[http://web.archive.org/web/20030515095156/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=6715 گزارش سالیانه گزارشگران بدون مرز ایران ۲۰۰۲] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref>

از همان ابتدای شکل گیری انتشارات دولتی، سانسور جزو جدای ناپذیر آن بوده است. آغاز سانسور دولتی در ایران همزمان است با سلطنت ناصر الدین شاه قاجار و انتشار اولین روزنامه دولتی ایران به نام روزنامه [[وقایع اتفاقیه]]. این روزنامه که به هدف اطلاع رسانیاطلاع‌رسانی عامه در مورد مسائل داخلی و خارجی تاسیستأسیس شده بود از همان ابتدا تبدیل به تریبون رسمی دولت شد وبخصوص مقالات سیاسی ان به جای گزارش دقیق اتفاقات داخلی و خارجی بیشتر به مدیحه سرائی درباریان و شرح غلوآمیز اتفاقات دربار میپرداختمی‌پرداخت.<ref>Ekhtiar, 1994, pp 258-259</ref>. همزمان با انتشار این روزنامه، روزنامه هایروزنامه‌های فارسی زبان متعددی در خارج از ایران توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور به چاپ می رسیدمی‌رسید. از آن میان می توانمی‌توان به [[روزنامه قانون]] در لندن، [[حبل‌المتین (نشریه)|روزنامه حبل‌المتین]] در [[کلکته]]، [[روزنامه ثریا]] در [[قاهره]] و [[روزنامه اختر]] در [[استانبول]] اشاره کرد. از آنجا که این روزنامه هاروزنامه‌ها تحت قیومیت دولت نبودند انتقادات اجتماعی و سیاسی با آزادی بیان بیشتری درآنها به چاپ میرسیدمی‌رسید.<ref>Ekhtiar, 1994, p 260</ref>. توزیع گسترده این روزنامه هاروزنامه‌ها در سراسرکشور و محتوای منتقدانه آنها وزیر انتشارات زمان محمدحسن خان صنیع‌الدوله را که بعد هابعدها به [[اعتماد السلطنه]] ملقب شد بر آن داشت که به شاه تاسیستأسیس اداره سانسور راپیشنهاد کند.<ref>Ekhtiar, 1994, p 261</ref>. در سال [[۱۸۶۳ (میلادی)|۱۸۶۳]]، حدود ۲۸ سال پس ازچاپ اولین روزنامه ایران ([[کاغذ اخبار]])، اولین اداره سانسورمطبوعات به دستور ناصر الدین شاه تأسیس شد. ریاست این اداره ابتدا به چارلز برگز و صنیع الملک و بعد هابعدها به خود اعتماد السلطنه واگذار شد. وظیفه این اداره بررسی تمام روزنامه هاروزنامه‌ها و کتاب هایکتاب‌های داخلی بود. متون بازرسی شده توسط رییسرئیس اداره سانسور به نشان «ملاحظه شد» ممهور می شدندمی‌شدند.<ref>Ekhtiar, 1994, p 262</ref>.

در ۲۵ [[اسفند]] ماه [[۱۳۸۶]] یک روز پس ازهشتمین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]]، پروانه انتشار ۹ نشریه لغو و ۳ سایت اطلاع رسانیاطلاع‌رسانی مسدود شد.<ref>[http://www.rsf-persan.org/spip.php?article16496 موج سانسور رسانه‌ها در فردای انتخابات] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20030515095156/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=6715 گزارش سالیانه گزارشگران بدون مرز ایران ۲۰۰۲] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref> در سال [[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]] هیجده نشریه در [[ایران]] توقیف شده‌است.<ref>[http://web.archive.org/web/20030515095156/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=6715 گزارش سالیانه گزارشگران بدون مرز ایران ۲۰۰۲] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref> در سال [[۲۰۰۴ (میلادی)|۲۰۰۴]] بیش از ۲۰ نشریه و روزنامه در ایران توقیف شدند.<ref>[http://web.archive.org/web/20050505095017/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=13670 گزارش سالیانهٔ گزارشگران بدون مرز - ایران در ۲۰۰۴] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref> در۵ [[تیر (ماه)|تیر]] سال [[۱۳۸۱]] خورشیدی مدیر مسئول روزنامهٔ همت نشریه شهرداری [[مشهد]] در پی چاپ عکسی از [[رضا شاه پهلوی]]، به اتهام نشر اکاذیب به دادگاه احضار گردید.

در اوت [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] پخش برنامه تلویزیونی کوله پشتی که مجری آن [[فرزاد حسنی]] بود به دنبال انتقادهای مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی متوقف شده و مجری دیگری به جای او تعیین شد. در بخشی از مصاحبه فرزاد حسنی با سرتیپ [[احمدرضا رادان]]، فرمانده [[نیروی انتظامی]] [[تهران]] در این برنامه که به صورت زنده پخش می‌شد، انتقادهایی نسبت به نحوه برخورد مأموران انتظامی در [[طرح ارتقای امنیت اجتماعی]] با مردم مطرح کرد و دو مورد تجربه شخصی خود را روایت کرد. اوگفت:{{نقل قول|آقا ما تو همین [[اصفهان]] ... داشتیم می‌رفتیم، دلستر «[[آبجو]] بدون الکل» توی ماشین بود، مأمور گفت: بیا پایین ببینم، به ... چقدر هم آبکی «[[نوشیدنی الکلی]]» خریدین، چیکار می‌کنین؟}}

در بخشی دیگری از این مصاحبه، فرزاد حسنی از رییسرئیس پلیس تهران پرسید که آیا فیلمی را دیده است که در آن نشان داده می‌شود مامورانمأموران نیروی انتظامی با کتک و لگد دختری را به داخل ماشین پلیس پرت می‌کنند؟<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2007/08/070810_mf_kuleposhti.shtml پایان حضور حسنی در برنامه کوله پشتی]وبگاه بی بی سیبی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2007/07/23/f5_TV_program_criticism.html «کوله پشتی» و دشواری انتقاد در تلویزیون ایران]وبگاه رادیو فردا</ref>

شورای عالی امنیت ملی ایران در سال [[۱۳۸۴|۱۳۸۴خورشیدی]] فعالیت «شبکه تلویزیونی صبا» را غیر قانونیغیرقانونی اعلام کرد. بنابر [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] همهٔ شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی در کنترل و انحصار دولت قرار دارند <ref>[http://web.archive.org/web/20060107085020/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=16048 شورای عالی امنیت ملی تلویزیون ماهواره‌ای صبا را هم ممنوع کرد] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref>

{{اصلی| کتاب هایکتاب‌های ممنوع شده در ایران}}

از فیلمهایی که پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷]] مورد [[سانسور]] واقع شدند یا توقیف شدند می‌توان به این موارد اشاره کرد:<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2006/01/060117_pm-hh-film-censorship2.shtml تاریخچه ممیزی فیلم در ایران]وبگاه بی بی سیبی‌بی‌سی فارسی</ref>

* اون شب که بارون اومد

* تهران پایتخت ایران است

* قلعه شیردل

* «گاو» و «آقای هالو»، «پستچی» از آثار [[داریوش مهرجویی]]

* ملکوت ساخته اثر خسرو هریتاش

* جنگ اطهر اثر محمدعلی نجفی

* شب‌های زاینده رود اثر [[محسن مخملباف]]

پس از انقلاب ۱۳۵۷ تا کنون در زمینهزمینهٔ یدوبلهٔ دوبله ی فیلم هایفیلم‌های خارجی سانسورهای شدیدی اعمال شده است. در تمام دوبله هادوبله‌ها، ،جملاتجملات و کلمات جنسی،تحریکجنسی، آمیز،عاشقانهتحریک آمیز، عاشقانه و گاهی اوقات سیاسی تغییر داده شده اندشده‌اند به طوری که حتی روی داستان کلی فیلم تاثیرتأثیر گذاشته و آن را تغییر داده است. به طور مثال در نسخهنسخهٔ یدوبلهٔ دوبله ی فیلم ها،فیلم‌ها، از بکار بردن کلماتی مانند «دوست پسر» و «دوست دختر» خودداری کرده و از واژه هاییواژه‌هایی مثل «نامزد»، «برادر» و «خواهر» استفاده می کنندمی‌کنند.صحنه هایصحنه‌های جنسی را به طور کلی از فیلم حذف کرده و فیلم هاییفیلم‌هایی که داستان آن بر اساس ارتباطات جنسی است به هیچ وجه دوبله و عرضه نمی‌کنند.

== '''نمونه: فیلم [[بچه جایگزین (فیلم)|بچه جایگزین]] =='''

نسخه ینسخهٔ زبان اصلی

نسخه ینسخهٔ دوبله

دولت [[محمود احمدی نژاداحمدی‌نژاد]] در [[آذر]] ماه [[۱۳۸۵]] بر اساس آیین نامهآیین‌نامه «ساماندهی فعالیت پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی کشور»، پایگاه‌های اینترنتی ایران را ملزم به ثبت مشخصات مربوط و هویت مدیر مسوول خود در وزارت ارشاد کرد. بر اساس این آیین نامهآیین‌نامه در صورت بروز تخلفاتی چون اهانت به ادیان آسمانی و مقدسات اسلامی، درج مطالب تفرقه افکنانه و توهین به اقوام و اقلیت‌های مذهبی، اشاعه منکرات و ترویج فحشا، انتشار اطلاعات خصوصی و شخصی افراد و نشر اکاذیب و افتراافتراء با مجازات‌هایی همچون تذکر رسمی تا مسدود سازی موقت یا تعطیل دائمی مواجه می‌شوند.می‌شوند؛ و همچنین عمده سایت هایسایت‌های خبری فارسی زبان و غیر فارسی زبان متعلق به خارج از کشور و تعداد زیادی سایت و وبلاگ متعلق به ایرانیان منتقد نظام و عملکرد دولت مسدود شده است.<ref>[http://www.rsf-persan.org/spip.php?article16492 ایران، کشور دشمن اینترنت] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref>

فیلتر کردن سایت‌های اینترنتی در ایران در سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] توسط نرم‌افزار «smart Filter» محصول شرکت «secure computing» انجام می‌گرفته‌است که این شرکت موضوع استفاده از این نرم‌افزار در ایران را تاییدتأیید کرده‌است ولی فروش آن را به ایران رد کرده‌است.<ref>[http://www.hrw.org/reports/2005/mena1105/5.htm گزارش اینترنت در ایران سال ۲۰۰۵] وبگاه دیده‌بان حقوق بشر</ref>

در ۲۴ [[شهریور]] ماه[[۱۳۸۱]] یک روز پس از سخنرانی ضد آمریکایی [[علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران، نظر سنجی توسط خبرگزاری ایرنا منتشر شد که برطبق آن ٪۹۰، ایرانیان، با گفتگو برای برقراری رابطه با [[آمریکا]] موافق‌اند. چند روز بعد مدیران موسسهمؤسسه نظر سنجی دستگیر شدند. اتهامات آنها «جاسوسی» و «دریافت پول از سفارتخانه‌های خارجی» و موسسهمؤسسه نظرسنجی آمریکایی گالوپ اعلام شد.<ref>[http://web.archive.org/web/20030515095156/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=6715 گزارش سالیانه گزارشگران بدون مرز ایران ۲۰۰۹] وبگاه گزارشگران بدون مرز</ref>

== ممنوعیت دسترسی به شبکهشبکه‌های های ماهواره ایماهواره‌ای ==

حکومت ایران با تصویب طرحی در مجلس شورای اسلامی اقدام به ممنوعیت استفاده مردم از شبکهشبکه‌های های ماهواره ایماهواره‌ای نموده است و سعی داشته مردم را از دسترسی به تجهیزات دریافت ماهواره به دور نگه دارد و طی سال هایسال‌های اخیر و مخصوصامخصوصاً پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری اقدام به ارسال پارازیت بر شبکهشبکه‌های های ماهواره ایماهواره‌ای نموده است که همواره با شکایت سازمان هاسازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی روبرو شده است همچنین اقدام به ورود بدون اجازه به حریم خانه هایخانه‌های مردم در شهرهای ایران کرده و سعی داشته تجهیزات دریافت شبکه هایشبکه‌های ماهواره را جمع آوریجمع‌آوری نماید.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/10/111001_l44_plice_kargar_satelite.shtml/معاون پلیس ایران: در جمع آوریجمع‌آوری ماهواره کوتاه نمی‌آییم</ref>