شیوه آذری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
'''شیوه آذری'''، سبکی در [[معماری ایرانی]]ِ پس از اسلام است که به [[آذربایجان]] منسوب است. این شیوه، '''سبک مغول''' یا '''ایرانی - مغول''' نیز نامیده می‌شود و در دورهٔ حکومت [[ایلخانان]] بر ایران (۶۵۴-۷۳۶ق /۱۲۵۶ -۱۳۳۶م) رواج یافت.<ref name=cgie>[http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=152 آذری (معماری)]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج ۱. (بازنشر در [http://www.khuisf.ac.ir/PrintPage.aspx?Page_=form&PageID=6605&PageIDF=&lang=1&tempname=arc1&sub=103 انجمن علمی معماری دانشگاه آزاد]؛ در [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=97560&MetaDataID=27846&Volume=1&PageIndex=151&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= تبیان])</ref>
 
[[محمدکریم پیرنیا]] در مقالهکتاب «سبک شناسی معماری ایران» (۱۳۴۷) سبک‌های معماری را به زادگاه‌های آنها نسبت داده و از «سبک آذری» نام می‌برد. این سبک را می‎توان بر معماری اسلامی ایرانی در دوره [[ایلخانان]] (مغول) منطبق ساخت. [[دونالد ویلبر]] «معماری سلجوقی» ([[شیوه رازی]]) را شکل ابتدایی «سبک ایلخانی» می‌داند و خود معماری سلجوقی را برگرفته از سبک پیش از اسلام [[معماری ساسانی]] می‌داند، به ویژه در شکل و نسبت‌های [[گنبد]]ها.<ref name=cgie/>
 
پیرنیا می‌نویسد پس از اینکه [[هولاکو]] در سال ۶۵۷ق/۱۲۵۹م در [[مراغه]] مستقر شد، [[معماری ایرانی]] ترقی کرد و در پی دگرگونی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جامعه، [[سبک رازی]] (معماری دوره سلجوقی) نیز تغییر کرد و «سبک آذری» زاده شد. سبک آذری از [[مراغه]] آغاز شده و با نام «سبک مغولی» به [[تبریز]] و [[سلطانیه]] و سپس به سراسر ایران و خارج ایران رفت و روز به روز درخشان‌تر شد. در اوج سبک آذری، شاهکارهای معماری زمان جانشینان [[تیمور]] به ویژه [[شاهرخ]] (۸۰۷-۸۵۰ق/۱۴۰۴-۱۴۴۶م) بنا شدند. پیرنیا سبک آذری را بر معماری دو دوره ایلخانی و تیموری منطبق می‎سازد اما بیشتر پژوهشگران، هنر و معماریِ دو دوره مغول (ایلخانی) و تیموری را دو دوره مختلف جدا از یکدیگر دانسته‌اند.<!-- حتی کونل که از این دوره به عنوان، سبک ایرانی ـ مغول، گفت وگو کرده، اشاره دارد که این دو دوره متوالی با فاصله زمانی کوتاه قابل تشخیص است. به عقیده وی در دوره نخست که مربوط به ایلخانان است عنصر مغولی بر کارهای هنری ایران تأثیر می‎گذارد و در دوره دوم که عنصر مغولی در فرهنگ ایران حل و هضم می‎شود سبک تیموری ارزش و اعتبار می‎یابد. اما به هر حال باید این واقعیت را در اینجا پذیرفت که گرچه دوره ایلخانی با مرگ ابوسعید آخرین پادشاه مقتدر این سلسله در ۷۳۶ق/۱۳۳۵م پایان می‎یابد، ولی چون مرگ او نه در فعالیت ساختمانی وقفه ایجاد کرد و نه در سبک معماری، ساختمانهای بقیه سده ۸ق/۱۴م را نیز می‎توان جزو این دوره و سبک به شمار آورد. --><ref name=cgie/>