'''یوحنا هیرکانوس''' (به [[زبان عبری|عبری]]: יוחנן הורקנוס؛ به [[زبان یونانی|یونانی]]: Ιωάννης Υρκανός) (مرگ [[۱۰۴ (پیش از میلاد)|۱۰۴ پیش از میلاد]]) فرمانروا و پیشوای [[خاندان مکابی]] از ۱۳۴ پیش از میلاد تا زمان مرگش بود.
هیرکانوس پسر [[شمعون مکابی]] بود. او هفت پسر داشت که تنها نام سه‌تایشان در تاریخ آمده‌است: [[آریستوبولوس یکم]]، آنتیگونوس یکم و [[الکساندر یانئوس]]. هورکانوسهیرکانوس کوشید تا [[یهودیه]] را مستقل‌سازد، اگرچه در برابر [[آنتیوخوس هفتم]] کاری نتوانست از پیش‌برد، ولی با کشته‌شدن این پادشاه سلوکی به دست [[اشکانیان]] در ۱۲۸ پیش از میلاد، او توانست به خواسته‌هایش برسد و یهودیه را به عنوان قدرتی منطقه‌ای مطرح‌سازد.
هورکانوسهیرکانوس همچنین توانست روابطی دیپلماتیک با [[امپراتوری روم]] و [[دودمان بطلمیوسی]] [[مصر]] برقرارسازد.
== نام ==
''هورکانوسهیرکانوس'' نامی‌است که از سوی [[یوسفوس فلاویوس]] بدین رهبر یهودی اطلاق شده‌است. دربارهٔ ریشهٔ آن اطلاع دقیقی در دست نیز، ولی از دید واژگانی نامی منتسب به [[گرگان]]{{به یونانی|Hyrcania}} می‌باشد. ممکن است این نام از سوی [[سلوکیان]] بدو داده شده‌باشد، زیرا تقریباً همزمان با زمام‌داری او کرانه‌های [[دریای مازندران]] به دست اشکانیان گشوده و از دست سلوکیان بیرون آمده‌بود.
