علت مشهور بودن او به ''زاکانی'' نسبت داشتن او به خاندان ''زاکان'' است که این خاندان تیره‌ای از «عرب بنی خفاجه» بودند که بعد از مهاجرت به [[ایران]] به نزدیکی [[رزن]] از توابع [[قزوین]] و [[همدان]] در تقسیم‌بندی کنونی رفتند و در آن ناحیه باشیدند. وی در [[قزوین]] به دانش اندوزی پرداخته و در این شهر پرورش یافته و تا پایان عمر را در این شهر ماند. در خاندان او دو شعبه از دیگران مشهورتر بودند، شعبهٔ یکم که به گفتهٔ [[حمدالله مستوفی]] (معاصر و همشهری عبید) اهل دانش‌های معقول و منقول بودند و شعبهٔ دوم که این مورخ آنها را ''ارباب الصدور'' (یعنی وزیران و دیوانیان) می‌نامد. حمدالله مستوفی، عبید را ''نظام‌الدین عبیدالله زاکانی'' یاد می‌کند و او را از شعبهٔ دوم می‌داند. با این همه اطلاع دقیقی از مقام صدارت یا وزارت برای عبید در دست نیست و همین قدر می‌دانیم که در دستگاه پادشاهان فردی محترم بوده.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.aftab.ir/literature/verse/obaidzakani/ |عنوان =عبید زاکانی | ناشر =آفتاب |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۴ اسفند ۱۳۸۹}}</ref>
