نظریه انتقادی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نظریهٔ انتقادی''' جنبشی فکری-فلسفی و منتقد [[جامعه]] و [[فرهنگ]] در سرتاسر [[علوم اجتماعی]] و [[علوم انسانی|انسانی]] است. این اصطلاح دو معنای کاملاً مختلف و با ریشه‌های متفاوت دارد که یکی ریشه در [[جامعه‌شناسی]] و دیگری ریشه در [[نقد ادبی]] دارد. این نظریه از سوی متفکران [[مکتب فرانکفورت]] ارائه شد و تأثیر شگرفی بر اندیشه سیاسی، جامعه‌شناسی و اندیشه فرهنگی قرن بیستم بر جای گذاشت.<ref>[http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1566330 نظریه انتقادی تأثیر شگرفی بر اندیشه سیاسی و اجتماعی قرن بیستم بر جای گذاشت]</ref>.

از جمله آثار کلیدی که در بدو تولد این نظریه نگاشته شده است، مقاله "«نظریه سنتی و نظریه انتقادی"» اثر [[ماکس هورکهایمر]] است. در این مقاله هورکهایمر در مقابل نظریه سنتیِ مبتنی بر روش شناسیِ [[دکارت]]، نظریه انتقادی را مطرح می نمایدمی‌نماید. این نظریه نشات گرفته از عقاید [[مارکس]] است و بر نظریه هاینظریه‌های سنتی به دلیل عدم توجه به ساختارهای فراگیرتر اجتماعی که دانش از آنان تاثیرتأثیر می گیردمی‌گیرد و بر آنها تاثیر میتأثیر گذاردمی‌گذارد خرده گرفته است.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/horkheimer/#TraCriTheSumDisEarPro دانشنامه فلسفه استنفورد، صفحه ماکس دورکهایمر.].</ref>.

مدرسه بهترین مکان برای کنترل انسانی است. اگر در طی دوران تحصیل بتوان کنترل شاگردان را به دست گرفت،انهاگرفت، آنها در دوران بزرگسالی به راحتی دست اموزآموز میشوندمی‌شوند. نظام قدرت برای تحقق چنین خواستی باید مدرسه را تماماً در قبضه یقبضهٔ خویش داشته باشد. برای این کار علاوه برقوانین ومقررات دقیق،تدابیردقیق، تدابیر دیگری برای پاییدن همه چیز لازم می ایدمی‌آید. به عنوا مثال همانطورهمان‌طور که فوکو اشاره میکند،درمی‌کند، در مدارس جدید بسیار دقت میشدمی‌شد که معماری مدرسه باید کنترل را تسهیل کند. فوکو نظام کنترل مدارس اروپایی در قرون اخیر را به میکروسکوپ رفتار تشبیه میکندمی‌کند. ساختمان مدرسه((مدرسه-ساختمان))نیز باید یک عامل تربیت باشد.انچه آنچه را که ((پاری-دوورنه))برای نظام مدرسه طراحی کرده وحتی کوچکترین جزییات ان را به گابریل معمار دیکته کرده بود ماشینی تربیتی بود.... در سالن هایسالن‌های غذاخوری سکویی تقریباً بلند برای قرار دادن میزهای بازرسان مدرسه تعبیه شده بود تا انانآنان بتوانند تمامی میزهای دانش اموزان قسمت هایقسمت‌های خود را هنگام غذا خوردن ببینند. .طی دهه هایدهه‌های اخیر دوربین هایدوربین‌های مدار بسته در مدارس ومهدهای کودک،کارکودک، کار نظارت را دقیقتر ودایمی تر کرده است. تحقیقات اموزشیآموزشی وتکنیک هایوتکنیک‌های کنترل و تغییر رفتار به شدت در محیطهای اموزشی آموزشی رواج دارند،تادارند، تا انحرافی از انتظارات مدرسه صورت نگیرد. از نظر فوکو مدارس،کارخانهمدارس، هاکارخانه‌ها وسایر ادارات مانند نظامی سراسر بین تلقی میشوندمی‌شوند که مشغول توزیعتوزیع، ،تفکیک،رمزگذاری،انتظامتفکیک، رمزگذاری،انتظام و مشاهده یمشاهدهٔ افراد خود هستند. بر گرفته از کتاب نظریه تعلیم و تربیت انتقادی، مولفمؤلف: دکتر مصطفی قادری، نوشته شده توسط: رقیه مرادی