ماه و ستاره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۱:
[[ رسول خیراندیش و سیاوش شایان، ریشه یابی نام و پرچم کشورها، ج۱، ص۹۵، تهران ۱۳۷۰ش.پرونده:Star and Crescent.svg|چپ|بندانگشتی|نمایش هلال و ستاره به شکل گونه‌ای]]
'''ماه و ستاره''' یا هلال و ستاره (گاهی چندین ستاره) نمادی باستانی است که در شرق [[مدیترانه]]، [[میان‌رودان]]، [[ایران]]، [[هند]] و [[آسیای میانه]] مورد استفاده بوده است. جوامع اسلامی اولیه نماد ویژه‌ای نداشتند و تنها از رنگ‌ها به عنوان پرچم بهره می‌جستند. در دوره [[محمد ابن عبدالله]] سپاه اسلام و کاروان‌های اسلامی از پرچم‌هایی یکرنگ استفاده می‌کردند و در دوره‌های بعد نیز رنگ‌هایی همچون سفید و سبز بدون هیچگونه نماد یا نوشته تنها نماد مسلمانان بودند.<ref>ماه و ستاره، یک نماد اسلامی؟ (انگلیسی) http://islam.about.com/od/history/a/crescent_moon.htm</ref>
 
در سده نوزدهم میلادی ماه و ستاره بر پرچم [[امپراتوری عثمانی]] نقش بست و از ۱۸۴۸ میلادی پرچم عثمانی ماه و ستاره‌ای سفید بر زمینه سرخ بود که امروزه نیز پرچم رسمی [[ترکیه]] است. سایر کشورهای استقلال یافته از عثمانی نیز از این نماد در پرچم‌های خود بهره می‌برند از جمله [[الجزایر]]، [[تونس]] و [[لیبی]]. در سده بیستم این نماد در پرچم کشورهای دیگری نیز به کار رفت همچون [[پاکستان]]، [[جمهوری آذربایجان]]، [[مالزی]] و [[موریتانی]]. در دهه‌های پنجاه و شصت میلادی این نماد به یک [[نماد اسلام|نماد اسلامی]] تعبیر شد. <ref>http://www.crwflags.com/fotw/Flags/ly_1951.html</ref> از دهه هفتاد میلادی این نماد به گستردگی مورد استفاده گروه‌های [[اسلام‌گرایی|اسلام‌گرا]] و ناسیونالیسم عرب قرار گرفت.
 
مهمترین نماد دینی در پرچم‌های اسلامی هلال ماه و ستاره است که در پرچم بسیاری از کشورهای اسلامی و گاه در پرچم‌های خاص مانند پرچم ریاست جمهوری (برای مثال در مالدیو) استفاده شده است در گذشته از نمادهای اِعلام پیروزی و ظفر بوده است.
در اوایل قرن سیزدهم سلطان سلیم سوم هلال ماه و ستاره را بر زمینه ایزمینه‌ای قرمز، برای پرچم پادشاهی انتخاب کرد امروز نیز پرچم ترکیه به همین شکل است، هرچند برخی هلال آن را نماد امپراتوری روم شرقی می‌دانند که عثمانی‌ها آن را حفظ کردند و بعدها ستاره ایستاره‌ای که الهام از مفهوم النجم در قرآن است، به آن اضافه شد.
 
در پرچم تونس نیز علامت ماه و ستاره در داخل دایره سفیدی قرار دارد که نشانه خورشید است امروزه نیز بسیاری از کشورهای مسلمان، مانند موریتانی و الجزایر و پاکستان و مالزی ،مالزی، ماه و ستاره را در پرچم خود به کار می‌برند که ماه اشاره به پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه وآله وسلّم دارد که چون ماه بر جهان اسلام پرتو افکند، و ستاره نماد النجم است1. است
 
در سده نوزدهم میلادی ماه و ستاره بر پرچم [[امپراتوری عثمانی]] نقش بست و از ۱۸۴۸ میلادی پرچم عثمانی ماه و ستاره‌ای سفید بر زمینه سرخ بود که امروزه نیز پرچم رسمی [[ترکیه]] است. سایر کشورهای استقلال یافته از عثمانی نیز از این نماد در پرچم‌های خود بهره می‌برند از جمله [[الجزایر]]، [[تونس]] و [[لیبی]]. در سده بیستم این نماد در پرچم کشورهای دیگری نیز به کار رفت همچون [[پاکستان]]، [[جمهوری آذربایجان]]، [[مالزی]] و [[موریتانی]]. در دهه‌های پنجاه و شصت میلادی این نماد به یک [[نماد اسلام|نماد اسلامی]] تعبیر شد. <ref>http://www.crwflags.com/fotw/Flags/ly_1951.html</ref> از دهه هفتاد میلادی این نماد به گستردگی مورد استفاده گروه‌های [[اسلام‌گرایی|اسلام‌گرا]] و ناسیونالیسم عرب قرار گرفت.
مهمترین نماد دینی در پرچم‌های اسلامی هلال ماه و ستاره است که در پرچم بسیاری از کشورهای اسلامی و گاه در پرچم‌های خاص مانند پرچم ریاست جمهوری (برای مثال در مالدیو) استفاده شده است در گذشته از نمادهای اِعلام پیروزی و ظفر بوده است.
در اوایل قرن سیزدهم سلطان سلیم سوم هلال ماه و ستاره را بر زمینه ای قرمز، برای پرچم پادشاهی انتخاب کرد امروز نیز پرچم ترکیه به همین شکل است، هرچند برخی هلال آن را نماد امپراتوری روم شرقی می‌دانند که عثمانی‌ها آن را حفظ کردند و بعدها ستاره ای که الهام از مفهوم النجم در قرآن است، به آن اضافه شد.
در پرچم تونس نیز علامت ماه و ستاره در داخل دایره سفیدی قرار دارد که نشانه خورشید است امروزه نیز بسیاری از کشورهای مسلمان، مانند موریتانی و الجزایر و پاکستان و مالزی ، ماه و ستاره را در پرچم خود به کار می‌برند که ماه اشاره به پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه وآله وسلّم دارد که چون ماه بر جهان اسلام پرتو افکند، و ستاره نماد النجم است1.
از طرفی پنج پر ستاره اشاره به پنج ستون دین دارد ظاهراً از نظر نمادشناسان ترکیب هلال و ستاره نماد بهشت نیز محسوب می‌شود در پرچم لیبی، پس از تشکیل دولت لیبی در ۱۳۳۰ ش/ ۱۹۵۱، هلال ــ که نماد آغاز ماه قمری در میان مسلمانان است ــ به داستان هجرت پیامبر صلّی اللّه علیه وآله وسلم و تعلیم اصول و اخلاق او اشاره دارد و ستاره نشان امید به خداوند و هدف متعالی است
 
== تاریخچه ==
ماه نماد امپراتوری ساسانی ایران بود و به گونه‌ای چشمگیر بر روی تاج شاهان آن نمود دارد.<ref>Michael G. Morony, Iraq After the Muslim Conquest,Gorgias Press LLC, 2005. pp ۳۹-۴۰۳۹–۴۰. گزیده: [[یزدگرد یکم]] (۴۲۰-۳۹۹۴۲۰–۳۹۹) پادشاهی بود که با یک ماه بر روی تاجش نمایانده می‌شد. on .</ref>
 
[[پرونده:Constantinople-Banner.svg|بندانگشتی|100px|راست|پرچم قسطنطنیه]]
شهر [[یونانی]] [[بیزانس]] سکه با نشان ماه و ستاره در سده چهارم پیش از میلاد ضرب نمود که به عنوان نشان رسمی و دولتی بر روی پرچمشان استفاده می نمودندمی‌نمودند. بر پایه افسانه‌ها این به افتخار هکتی الهه ماه که شهرشان را از یورش دشمن در ۳۴۰-۳۳۹۳۴۰–۳۳۹ پیش از میلاد رهانید، بود. ماه و ستاره تا ۸ قرن توسط شهر یونانی بیزانس مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه بوسیله بیزانسیها پرچم [[قسطنطنیه]] گشت.<ref>''Encyclopedia of Ancient Greece'' by Nigel Guy Wilson (Routledge, 2006) p.۱۳۶136</ref><ref>''The Complete Dictionary of Symbols'' by Jack Tresidder (Chronicle Books, 2005) p.۱۲۷127)</ref>. پس از سقوط قسطنطنیه امپراتوری [[عثمانی]] نیز در سده دوازده میلادی این پرچم را به عنوان نشانه دولت نگاه داشت. از آنجا که شاهان عثمانی در عین حال عنوان [[خلیفه مسلمین]] را داشتند، نزد [[اروپائیان]] طرح این پرچم به عنوان [[نماد اسلام]] شناخته شد. اکنون شمار بسیاری از [[کشورهای اسلامی]] ماه و ستاره را در نگاره‌های گوناگون به پرچم خود افزوده‌اند. نشانهٔ [[هلال احمر]] نیز از این تأثیر به کنار نبوده است.
 
== کاربرد در پرچم‌ها ==
این نماد در پرچم [[کشورهای اسلامی]] همچون [[ترکیه]]٬، [[پاکستان]]٬، [[الجزایر]]٬، [[جمهوری آذربایجان]]٬، [[مالزی]]٬، [[موریتانی]]٬، [[تونس]] و [[صحراوی]] نمایان است.
 
== پرچم‌های دارای ماه و ستاره ==
سطر ۲۹ ⟵ ۳۳:
 
== منابع ==
1.* رسول خیر اندیشخیراندیش و سیاوش شایان،ریشهشایان، ریشه یابی نام پرچم کشورها،ج1،ص264،تهرانکشورها، ج۱، ص۲۶۴، تهران 1370۱۳۷۰ ش.
{{ویکی‌انبار-رده|Star and crescent}}
{{پانویس}}