زبانهای نورستانی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
حذف الگوی ناموجود > - درخواست کاربر:Arash.pt برچسب: افزودن تگهای خالی |
افغان پالیسی (بحث | مشارکتها) ابرابزار |
||
خط ۱:
{{کاربردهای دیگر|نورستانی}}
'''نورستانی''' یکی از زبانهای [[
در چند سال پیش، بیشتر گویشوران این زبان در [[ولایات کنر]] و [[لغمان]] افغانستان زندگی میکردند ولی پس از تأسیس ولایتی به نام نورستان این مناطق جز قلمرو این ولایت قرار گرفت.
زبان نورستانی از زمان باختر، از دوران پکتها آغاز میشود. نورستانیها (فرزندان) الینایاها اند که از همسایگان ده قبیله پکتها میباشد؛ که از همان زمان تا حالا با این زبان افهام و تفهیم مینمایند." زبان نورستانی تا نیم قرن پیش حاوی الفبا و متون نوشتاری نبود. عزیز الله شلماچ میگوید نخستین بار در زمان محمد ظاهر شاه خط نورستانی ساخته شد. "و بعد از کودتای ثور برنامههای رادیویی و مسایل طبع و نشر مطرح شد. در کل الفبای نورستانی نسبت به پشتو، پنج حرف بیشتر دارد که مختص به زبان نورستانی است."
در حال حاضر در افغانستان از سوی وزارت معارف این کشور فعالیتهای به هدف نوشتن کتابهای درسی به زبان نورستانی آغاز شده است. فعلاً کتابهای صنف اول به چاپ رسیده است و کتابهای صنف دو و سه و چهار و پنج و شش هم به شکل خطی موجود است و تا زمانی که برای چاپ آماده شود، زمان میبرد."
زبان نورستانی در گذشتههای دور از غنای فرهنگی خاصی برخوردار بوده است ولی به مرور زمان و در اثر تاثیرگذاریهای زبانهای فارسی و پشتو که در همسایگی آن قرار داشته، آهسته آهسته از غنای فرهنگی و زبانی آن کاسته شده است.
مارگین استرن در زمان امیر امانالله خان به نورستان رفت و پس از پژوهش بر روی زبان و مردم آن منطقه، به این نتیجه رسید که نورستانیها شاخهای از تبار آریاییها است و در همان زمانی که شاخه هندی از آریاییها جدا شدند نورستانیها نیز همزمان از این شاخه جدا شده به هندوستان نرفتند.
در مورد این که زبان نورستانی در شاخه زبانهای [[زبانهای هندوآریایی|هندوآریایی]] یا [[زبانهای ایرانی|ایرانی]] قرار میگیرد، اتفاق نظر وجود ندارد و بیشتر [[زبانشناسی|زبانشناسان]] نورستانی را زیرگروه مستقلی در زبانهای هندوایرانی به حساب میآورند.
سطر ۸ ⟵ ۱۳:
نورستان در ارتفاعات سختگذر [[هندوکش]] (در شمال شرق [[افغانستان]] و بخشهایی از [[پاکستان]]) قرار گرفته و این زبان چندان برای زبانشناسان [[اروپا|اروپایی]] شناخته شده نیست. این عوامل و مهمتر از همه تعداد محدود گویندگان زبان نورستانی باعث شده تا نورستانی از زبانهای در معرض خطر انقراض باشد.
== زبانهای نورستان ==
نورستان متشکل از اقوام و ملیتهای چون آرندوئی , اشکونی, بشگالی کاتی, گرنگالی , کام ویری , ملک خیل ؛ پراسونی ؛ تری گمی , ارموری , وایگلی , گجر, پشه ای و پشتونها میباشد. هر کدام از این اقوام و ملیتها دارای زبان و فرهنگ هستند. ولی با وجود آنهم این ملیت به زبانهای ذیل صحبت می نمیند.
*کته
*کلشه الا یا وایگلی
*اشکونی
*پرسونی
<center>{{زبانشناسی افغانستان}}</center>
سطر ۲۰ ⟵ ۳۳:
== پیوند به بیرون ==
* آکادمی علوم افغانستان. ''[http://www.farsiebook.com/ebook/4307.htm الفبای زبان نورستانی]''
*کتاب الفبا نورستان در مورد زبانهای نورستان نوشته سمیع اله تازه
file:///C:/Users/Shewa/Downloads/azu_acku_risalah_pk1502_tay24_1995_w.pdf
{{چپچین}}
* [http://www.ethnologue.com/show_work.asp?id=32850 Decker, Kendall D. (1992)Languages of Chitral]
|