یحیی تارساز: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ابرابزار |
|||
خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه =
| عنوان =
| نام = یحیی تارساز
| تصویر = yahya1.jpg
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر =
|زادگاه= [[اصفهان]]، [[ایران]]▼
| زادروز = ۱۲۵۴ خورشیدی
|تاریخ_مرگ= [[۱۳۱۰]] ({{سن|۱۲۵۴|۰|۰|۱۳۱۰|۰|۰}})}}▼
▲| زادگاه = [[جلفای نو اصفهان]]، [[ایران]]
'''هوانس آبکاریان'''([[۱۲۵۴]] [[اصفهان]] - [[۱۳۱۰]]) معروف به '''یحیی تار ساز'''، سازنده ساز اهل [[ایران]] بود.▼
| مکان مرگ =
|عرض جغرافیایی محل دفن=
|طول جغرافیایی محل دفن=
|latd=|latm=|lats=|latNS=N
|longd=|longm=|longs=|longEW=E
| علت مرگ =
| آرامگاه =
| بناهای یادبود =
| محل زندگی =
| ملیت =
| نامهای دیگر =
| نژاد =
| تابعیت =
| تحصیلات =
| دانشگاه =
| پیشه = سازنده ساز
| سالهای فعالیت =
| کارفرما =
| نهاد =
| نماینده =
| شناختهشده برای =
| نقشهای برجسته =
| سبک =
| تأثیرگذاران =
| تأثیرپذیرفتگان =
| شهر خانگی =
| لقب =
| دوره =
| جنبش =
| مخالفان =
| هیئت =
| دین =
| مذهب = [[کلیسای حواری ارمنی]]
| منصب =
| مکتب =
| آثار =
| همسر =
| شریک زندگی =
| فرزندان =
| والدین = [[خاچیک نجارباشی]]
| خویشاوندان سرشناس =
| جوایز =
| امضاء =
| اندازه امضاء =
| signature_alt =
| وبگاه =
| imdb_id =
| Soure_id =
| پانویس =
}}
▲'''هوانس آبکاریان'''(
== زندگینامه ==
'''هوانس آبکاریان''' معروف به یحیی تار ساز فرزند [[خاچیک نجارباشی]] از
== ویژگیهای تار یحیی ==
از ویژگیهای تار یحیی نکتهای است که استادان قبل و بعد از او کمتر به آن توجه داشتهاند. یحیی اولین سازندهای بود که از ابتدای کار روند کیفی ثابت و مستمری (و به اصطلاح امروز استانداردی) را برای کار خود در نظر گرفت. مقایسهٔ آثار متعدد بر جای مانده از او حکایت از آن دارد که انحراف معیار در آثار متعدد استاد یحیی بسیار ناچیز و در حد صفر است. تمامی تارهای به جای مانده از او حتی از نظر کوچکترین معیارها و اندازههای فنی و الگو اختلاف چندانی با یکدیگر ندارند (البته، با در نظر گرفتن این نکته که یحیی در سه اندازهٔ بزرگ، متوسط و کوچک تار میساخته)؛ امری که بیشتر از یک کارخانه با فنآوری نوین مورد انتظار است تا از سازندهای در کارگاهی کوچک و ابتدایی
میگویند صبر و حوصله یحیی در آمادهسازی [[چوب توت]] راز ماندگاری سازها و طنین خوش صدای آنها است. نقل شده که یحیی کُندههای توت را در حاشیه زاینده رود میبسته تا آب به مرور زمان آوندها را از شیرآبه خالی کند. سپس بعد سالی آنها را به نانوایی برده و سالی دیگر کندهها در کنار تنور نانوایی خشک میشدند. سالی دیگر را نیز در دمای کارگاه سپری میکردند و آن گاه زیر تیشه استاد تارساز قرار میگرفتند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
سطر ۱۹ ⟵ ۷۲:
خوشخوانی و خوشدستی تار یحیی به چند عامل مهم دیگر نیز بستگی دارد که عبارتاند از: طرز ساخت کاسه، شیوهٔ نصب دسته به کاسه، عمل آوردن رو دسته، اندازههای نسبت کاسه به دسته، تناسب کاسهٔ بزرگ با کاسهٔ کوچک، نفیر داخل کاسه، تراش داخل کاسه، تناسب داخلی حجم کاسهٔ بزرگ و کوچک و... مهمتر از همه اینکه یحیی خرکی را که اولین بار روی تار قرار میداد تا آن را امتحان کند اگر از نظر صدا دهی مقبول واقع میشد، دیگر آن را تغییر نمیداد و این خرک را همیشه بر روی تار نگاه میداشت.
هر ساله [[آقا حسینقلی]] و [[میرزا عبدالله]] سفری به اصفهان کرده و از ساختههای یحیی آزمون به عمل میآوردند.<ref>سرگذشت موسیقی ایران، جلد
[[پرونده:yahya2.jpg|220px|thumb|یحیی تار ساز، نفر نشسته سمت چپ که تیشه بدست دارد.]]
سطر ۳۸ ⟵ ۹۰:
[[پرونده:DSC00225.JPG|220px|thumb|مُهر یحیی که تاریخ آن به هجری قمری است.]]
تارهای یحیی به علت مرغوبیت خریداران فراوانی داشت. به همین دلیل کار او را تقلید میکردند و به نام او میفروختند. همین موضوع استاد را واداشت تا نخستین بار برای نشان دادن اصالت کارش مهری بسازد. استاد مهر بیضی شکل کوچکی با اسم یحیی ساخت و آن را درون کاسهٔ ساز چسباند اما پس از چندی طبق روال گذشته مجدداً تارهایی تقلبی به نام او ساختند؛ لذا استاد تصمیم گرفت مهری دایره شکل با تاریخ بر روی دستهٔ تار بچسباند. در نهایت، استاد مهر سومی تهیه کرد که تاریخ و محل ساخت تار را نشان میداد. آن را به صورت مخفی در زیر سیمگیر بر روی کاغذی میزد و سپس، زیر استخوان سرپنجه میچسباند. اگر تاری این سه مهر را داشته باشد، خصوصاً مهر زیر استخوان سرپنجه را، محققاً ساختهٔ یحیی است. بعدها، این کار در بین سازندگان ساز رواج پیدا کرد.
یحیی از سالهای ۱۳۲۲ قمری به بعد یعنی از سالهای ۳۰ سالگی مهر خود را بر روی سازها حک میکرده است و از این سالها کمکم الگوی خود را نها یی کرده است این سازها تقریباً به اندازه مناسب رسیده و دیگر به نام الگوی یحیی شناخته شده است تاریخهای مهر یحیی سالهای ۱۳۲۲–۱۳۴۰-۱۳۴۳–۱۳۴۵ و ۱۳۵۲ قمری میباشد.[http://www.naghshava.net/node/54 نقش آوا]▼
▲[[پرونده:Nameh.jpg|220px|thumb|نامه یحیی تار ساز به روزنامه ناهید برای عرض تشکر.]]یحیی از سالهای ۱۳۲۲ قمری به بعد یعنی از سالهای ۳۰ سالگی مهر خود را بر روی سازها حک میکرده است و از این سالها کمکم الگوی خود را نها یی کرده است این سازها تقریباً به اندازه مناسب رسیده و دیگر به نام الگوی یحیی شناخته شده است تاریخهای مهر یحیی سالهای
امروزه تعداد سازهای یحیی را ۱۵۰ عدد تخمین زدهاند تارهای ساخت یحیی امروزه زینت بخش موزههاست و نمونهای از تار ساخت یحیی هم اکنون در موزهٔ [[کلیسای وانک]] جلفا در اصفهان نگهداری میشود و در معرض دید عموم قرار دارد.<ref>روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
== در گذشت ==
یحیی در ۲۸ بهمن ۱۳۱۰ در سن ۵۶ سالگی در [[جلفای اصفهان]] درگذشت و در قبرستان ارمنیان، در دامنهٔ [[کوه صفه]]، به خاک سپرده شد..
استاد [[سپنتا]] در کتابش سال مرگ او را ۱۳۱۲ ذکر کرده است و برخی دیگر نیز سال مرگ یحیی را ۱۳۱۱ عنوان کردهاند. یحیی در زمان مرگ چیزی در حدود ۵۶ سال سن داشته است. عدهای دلیل مرگ او را استنشاق مداوم تراشه چوب توت ذکر کردهاند. چه آن که چوب توت حاوی ماده سمی [[آرسنیک]] است و استنشاق گرد ساییده آن در طول زمان میتواند بیماریهای تنفسی یا سرطان ایجاد کند. به نوشته [[سپنتا]]، یحیی در ساخت تار اعجاز میکرده است و تار یحیی گرانترین و مشهورترین تارهای دنیا بوده است. اتفاقاتی که تا امروز نیز تداوم یافته است.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
سطر ۵۳ ⟵ ۱۰۵:
== منابع ==
* {{یادکرد|فصل= سوم|کتاب=سرگذشت موسیقی ایران - جلد اول|نویسنده = روحالله خالقی|ترجمه=|ناشر = صفیحعلیشاه|چاپ= اول|شهر= تهران|کوشش=|ویرایش=|صفحه= ۵۱۶|سال= ۱۳۳۵|شابک=}}
* [http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]
▲* [http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]{{سخ}}
* [http://www.naghshava.net/node/54 نقش آوا]
|