یوزف هایدن: تفاوت میان نسخه‌ها

| توضیح_تصویر =

| اندازه_تصویر =

| دورنما =

| ساز =

| نوع_صوت =

| سبک =

| فعالیت = آهنگساز

| مدت =

| ناشر =

| نقش‌های_مرتبط =

| وب‌گاه =

| اعضای_کنونی =

| اعضای_پیشین =

| سازهای_برجسته =

'''فرانتس یوزف هایدن''' (به [[زبان آلمانی|آلمانی]]: Franz Joseph Haydn) (زادهٔ [[۳۱ مارس]] [[۱۷۳۲ (میلادی)|۱۷۳۲]] در روهراو، [[اتریش]] - درگذشتهٔ [[۳۱ مه|۳۱ مهٔ]] [[۱۸۰۹ (میلادی)|۱۸۰۹]] در [[وین]]) [[آهنگساز]] و [[موسیقی‌دان]] اتریشی و یکی از پایه‌گذاران [[موسیقی دوره کلاسیک|موسیقی کلاسیک]] {{مدرک}} و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نيزنیز کثرت آثارش به "«پدر [[سمفونی]]"» و "«پدر [[کوارتت زهی]]"» در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد موسیقی‌دان بزرگی چون [[بتهوون]] بود و از طرف دیگر آیندگانی چون [[شوبرت]]، [[فلیکس مندلسون|مندلسون]]، و [[برامس]] را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد.<ref name=Bio/>او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، [[موتسارت]] بود.

هایدن، در روستایی کوچک در [[روه‌راو]] [[اتریش]] زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش‌شش سالگی به‌به جز آوازهای عامیانه، که پدرش دلبستهٔ خواندن آنها بود، و نیز رقص‌هایی روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه‌گوشه و کنار زادگاهش بر پا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت.{{سخ}}

در ۸ سالگی به [[وین]] رفت تا به عضویت پسران آوازخوان کلیسای سن‌اشتفان درآید. در آن‌جا اگر چه صدای دلنشین او مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ امکانی برای تحصیل آهنگ‌سازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد و هنگامی ‌کهکه در عنفوان جوانی صدای خوشش را از دست داد، او را بدون کمترین پول از سِن‌سِن اشتفان روانهٔ گوشهٔ خیابان کردند.

او دربارهٔ این دوره چنین گفته‌گفته است: {{نقل‌قول|با تدريستدریس موسيقیموسیقی به بچه‌های ۷-۸۷–۸ ساله بود که به‌زحمت می‌توانستم زنده بمانم.}}

او در آن ایام در تلاش بود تا فن آهنگ‌سازی را خود به‌به تنهایی بیاموزد و همزمان به هر کاری که می‌توانست، از جمله نوازندگی [[ویولن]] در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم می‌کرد، می‌پرداخت.

هایدن گرچه خود را اسیر شغلش حس می‌کرد، اما بعدها در توصیفی خردمندانه از وضعیت خود چنین گفت : «آن‌جا نه‌نه فقط دلگرم به اقبال و پذیرش مداوم بودم بلکه در مقام رهبر ارکستر می‌توانستم تجربه کنم و دریابم که چه ‌چیزچیز سبب تقویت جلوه‌ای صوتی می‌شود یا آن را تضعیف می‌کند و به این ترتیب می‌توانستم به دلخواه خود ترکیب سازها را بهبود بخشم، آن‌ها را تغییر دهم و سازهایی را حذف یا اضافه کنم. از دنیا دور افتاده بودم.»

هایدن رهیاب سبک کلاسیک در تکامل بخشیدن به سمفونی و کوارتت زهی پیشرو بود. [[موتسارت]] و [[بتهوون]] از سبک او تأثیر پذیرفته بودند.

* ۵۲ [[سونات]] برای [[پیانو]]

* ۶ کوارتت برای فلوت و زهی هازهی‌ها

* ۶ کوارتت اپوس ۱ ( ۱۷۵۹/ ۱۷۵۷ )

* ۶ دیورتیمنتو ( کوارتت ) اپوس ۲ (۱۷۶۰ / ۱۷۶۲)

'''اپرا ها اپراها:

* Il diavolo Zoppo (1753 (شیطان لنگ )(از دست رفته)