ارمنستان بزرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Knochen (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۱:
{{تاریخ ارمنستان}}
{{Sidebar with collapsible lists
{{حکومت‌های ارمنی}}
| name = تاریخ ارمنستان
| title = [[تاریخ ارمنستان]]
| image = [[پرونده:Coat of arms of Armenia.svg|وسط|100px|Coat of Arms of Armenia]]
| expanded = {{{expanded|}}}
| bodystyle = width:25.75em
 
<!-- ABOVE CONTENT -->
| abovestyle = font-size:smaller;
| above = {{flatlist|
* [[نام‌های ارمنستان]]
* [[گاه‌شماری رویدادهای تاریخی ارمنستان]]
** }}
 
<!-- LISTS -->
 
| listtitlestyle = color:#777; background: #eeeeee; text-align:center;
| liststyle = text-align:left;
 
| list1name = age1
| list1title = پیشاتاریخ
| list1 =
;
: [[پیشاتاریخ ارمنستان]]
: [[سرزمین کوهستانی ارمنستان]]
: [[هایک (اسطوره)]]
: [[زوراتس کارر]]
----
| list2name = age2
| list2title = دوران باستان
| list2 =
;
:
: [[دودمان اروندی]]
: [[ارمنستان هخامنشی]]
: [[دودمان آرتاشسی]]
: [[سلسله اشکانی ارمنستان]]
:
:
:
:
:
:
:
:
----
;
: [[تیرداد سوم ارمنستان]]
: [[نبرد تیگراناکرت]]
: [[تیگراناکرت آرتساخ]]
: [[تیگراناکرت]]
: [[مامیگونیان]]
: [[نبرد آوارایر]]
----
| list3name = age3
| list3title = سده‌های میانه
| list3 =
;
: [[حمله اعراب به ارمنستان]]
: [[دودمان باگراتونی]]
: [[ارمنستان سلجوقی]]
: [[ارمنستان زاکارید]]
: [[حمله مغول به ارمنستان]]
: [[پادشاهی ارمنی کیلیکیه]]
: [[دودمان هتومی]]
: [[دودمان لوزینیان]]
----
;
: [[آنی (شهر باستانی)]]
:
:
:
:
:
:
:
:
:
| list4name = age4
| list4title = سدهٔ بیستم
| list4 =
;
: [[نسل‌کشی ارمنی‌ها]]
: [[اولین جمهوری ارمنستان]]
: [[جنگ ارمنستان–ترکیه]]
: [[معاهده سور]]
: [[جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی]]
:
:
----
;
: [[جماعت ارمنیان پراکنده]]
: [[ارمنی‌ها در امپراتوری عثمانی]]
: [[ارمنی‌های ترکیه]]
: [[ارمنی‌های گرجستان]]
: [[میراث فرهنگی ارمنیان در ترکیه]]
:
:
:
:
:
----
| list5name = age5
| list5title = عصر مدرن
| list5 =
;
: [[جنگ قره باغ]]
: [[آرتساخ]]
: [[تاریخ نظامی ارمنستان]]
:
:
----
;
:
:
:
:
 
<!-- BELOW CONTENT -->
| belowstyle = border-top: 1px solid #aaa;
| below = [[درگاه:ارمنستان]]
}}
'''ارمنستان بزرگ''' یا '''هایک بزرگ'''، شامل پانزده ایالت بود.
 
سطر ۱۲۹ ⟵ ۱۰:
ارمنستان جدید به سومین ناحیه تاریخی متعلق است که به سده یازدهم مربوط می‌شود و در جنوب غربی ارمنستان کوچک واقع شده بود که به [[پادشاهی ارمنی کیلیکیه]] معروف است.
 
در قرنسده چهاردهم میلادی نواحی تاریخی ارمنی (ارمنستان کوچک و جدید) به تصرف عثمانی‌ها در آمد و دولت عثمانی مناطق متصرفی را به شش ولایت تقسیم کرد که امروزه به [[شش ولایت ارمنی ترکیه]] معروف است.<ref>نقشه‌های تاریخی ر. ک:حسین مونس، اطلس تاریخ الاسلام</ref>
نام ارمنستان بزرگ به عنوان نام رسمی پادشاهی ارمنستان در زمان حکومت‌های پی در پی که توسط سه سلسله سلطنتی ایجاد شدند باقی ماند:[[دودمان اروندی]]، [[دودمان آرتاشسی]]، [[سلسله اشکانی ارمنستان]].<ref>[http://www.britannica.com/place/Armenia#toc129456 Encyclopaedia Britannica]</ref><ref>Mach Chahin (2001). Kingdom of Armenia. Surrey: Routledge. p185–190</ref>
دولتهای مقتدر [[ارمنیان|ارمنی]] که در [[سرزمین کوهستانی ارمنستان]] از [[۳۲۱ (پیش از میلاد)]] تا [[۴۲۸ (میلادی)]] ایجاد شدند.<ref>{{cite web|title=Kingdom of Greater Armenia|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095905405|publisher=[[انتشارات دانشگاه آکسفورد]]|accessdate=20 November 2013}}</ref>
سطر ۱۳۵ ⟵ ۱۶:
 
== تاریخ ==
 
{{double image|left|Arshakuni.svg|220|Artaxiad.svg|۲۰۰|(چپ) پرچم دودمان آرتاشسی، (راست) پرچم سلسله اشکانی ارمنستان}}
[[پرونده:Coat of Arms of the First Republic of Armenia.png|بندانگشتی|180px|[[نشان ملی ارمنستان]]، [[اولین جمهوری ارمنستان]]]]
وسعت ارمنستان بزرگ بالغ بر ۲۸۰٬۹۹۸ هزار کیلومتر مربع بود.
 
سطر ۱۵۶ ⟵ ۳۶:
* [[اوتیک]]، (غرب رود کر (قفقاز) در محدوده جنوب گنجه)
 
 
حکام [[ساتراپ]]های [[ارمنستان]] از یک خاندان بوده‌اند که اکثر آنها نام ''یرواند'' داشته‌اند. محتمل است که آنان اولاد خاندانهای پادشاهی بسیار قدیم ارمنستان بوده باشند که یکی از مؤسسین آن، یرواند نام داشته است. از اولین مذاکرات [[سردار|سرداران]] [[اسکندر]] به منظور تقسیم سرزمین‌های او نام ارمنستان در فهرست اسامی ممالک فتح شده به دست اسکندر نیامده و ارمنستان برخلاف [[ایران]]، که هم‌زمان با سقوط دولت [[هخامنشی]] مطیع اسکندر و دولت مقدونی شد، توانست تمامیت ارضی و استقلال خود را حفظ کند.
[[پرونده:Tigran Mets.jpg|بندانگشتی|180px|تیگران دوم|راست]]
حکام [[ساتراپ]]های [[ارمنستان]] از یک خاندان بوده‌اند که اکثر آنها نام ''یرواند'' داشته‌اند. محتمل است که آنان اولاد خاندان های پادشاهی بسیار قدیم ارمنستان بوده باشند که یکی از مؤسسین آن، یرواند نام داشته است. از اولین مذاکرات [[سردار|سرداران]] [[اسکندر کبیر]] به منظور تقسیم سرزمین‌های او نام ارمنستان در فهرست اسامی ممالک فتح شده به دست اسکندر نیامده و ارمنستان برخلاف [[ایران]]، که هم‌زمان با سقوط دولت [[هخامنشی]] مطیع اسکندر و دولت مقدونی شد، توانست تمامیت ارضی و استقلال خود را حفظ کند.
 
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| width = 200
| image1 = Artaxiad.svg
| caption1 = پرچم دودمان آرتاشسی
| image2 = Arshakuni.svg
| caption2 = پرچم سلسله اشکانی ارمنستان
| image3 = Bagratuni flag.svg
| caption3 = پرچم باگراتونی‌ها ۸۸۴ م - ۱۰۴۵ م
| image4 = Coat of Arms of the First Republic of Armenia.png
| caption4 = [[نشان ملی ارمنستان]]، [[اولین جمهوری ارمنستان]]
}}
 
بر این اساس، اکثر [[مورخ|مورخان]] ارمنی بر این باورند که پس از فروپاشی سلسلهٔ [[هخامنشیان]] ''یرواند'' از خاندان یرواندونی، که والی ایالت ارمنستان در این دوره و از سرداران ارمنی حاضر در [[نبرد گوگمل]] بود، خود را پادشاه مستقل ارمنستان بزرگ معرفی کرد.
 
[[پرونده:Artashes A.jpg|بندانگشتی|180px|آرتاشس یا آرتاکسیاس اول]]
[[پرونده:Tigran Mets.jpg|بندانگشتی|180px|تیگران دوم]]
[[پرونده:Bagratuni flag.svg|بندانگشتی|180px|پرچم باگراتونیها ۸۸۴م-۱۰۴۵م]]
بعد از شکست [[آنتیوخوس سوم]] حاکم ارمنی ارمنستان بزرگ که در سال ۱۹۰ پیش از میلاد بود، همین امر ایجاد و احیای ارمنستان مستقل را تسهیل نمود؛ و [[آرتاشس یکم]] ([[۱۶۰ (پیش از میلاد)|۱۶۰]] - [[۱۹۰ (پیش از میلاد)|۱۹۰]]) پیش از میلاد پادشاه ارمنستان شد. او شهری به نام (آرتاکساتا)، [[آرتاشات]] در دامنه [[کوه آرارات]] بنا کرد که پایتخت آن روز ارمنستان گردید.
 
سطر ۱۶۷ ⟵ ۶۲:
پس از آرتاشس یکم دو فرزندش آرتاوازد یکم و [[تیگران یکم]] به حکومت رسیدند. در همین زمان در ایران حکومت تازه‌ای به نام [[پارت]] روی کار آمده بود. پارت‌ها که با نام [[اشکانیان]] هم معروفند از تیره ایرانی بودند. پادشاه پارتی ایران [[مهرداد دوم]] (زندگی: [[۱۱۵ (پیش از میلاد)|۱۱۵ پیش از میلاد]]) تا [[۸۸ (پیش از میلاد)|۸۸ پیش از میلاد]] - مرزهای غربی قلمرو خود را تا رود فرات گسترش داد. او با آرداوازد یکم درگیر شد و تیگران برادرزاده شاه ارمنستان را به گروگان برد. وقتی پدرش در سال ۹۵ پیش از میلاد فوت کرد اشکانیان آزادش کردند، ولی او ناگزیر شد به بهای آزادیش از دره‌های مرز جنوبی ارمنستان واقع در منطقه‌ای را که امروزه [[ارمنستان غربی]] است به آنان واگذارد. در زمان فرمانروایی [[تیگران دوم]]، قلمرو ارمنستان سه برابر گشت و ارمنستان به یکی از نیرومندترین حکومت‌های آن روز تبدیل شد. به همین علت تیگران دوم را در تاریخ [[تیگران بزرگ]] می‌نامند.
 
سلطنت [[تیرداد یکم (ارمنستان)]] سرآغاز فرمانروایی سلسله آرساسیدها (یا آرشاکانیهاآرشاکانی ها) از نسل و تبار [[اشکانیان]] ایران است که مقدر بود به مدتی بیش از سه [[سده]] بر ارمنستان حکومت کنند.
 
از آنجا که استقرار تیرداد بر تخت سلطنت ارمنستان ظاهراً به معنای پایان نفوذ سیاسی رم بر این منطقه و مزیتی برای دشمنش اشکانیان بود [[رومیان]] تصمیم گرفتند به ارمنستان حمله کنند و این پادشاه تازه را از آنجا برانند.
 
[[پرونده:Artashes A.jpg|بندانگشتی|180px|راست|آرتاشس یا آرتاکسیاس اول]]
در زمان حکومت [[سلسله اشکانی ارمنستان]] تحولات جدیدی بوقوع پیوست. به سال ۳۰۱ میلادی مسیحیت را بعنوان دین رسمی حکومت خود پذیرفتند، در این هنگام جمعیت آنان به ۴ میلیون نفر بالغ می‌گردید.