در خدمت و خیانت روشنفکران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←پیشینه: ویرایش جزیی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۲:
| پیش از = ''[[نفرین زمین]]'' (۱۳۴۶)
}}
'''''در خدمت و خیانت روشنفکران''''' کتابی از [[جلال آل احمد]] است که در سال ۱۳۴۳ خورشیدی نوشته شد و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ خورشیدی منتشر گردید.<ref>J. W. Clinton, “Al-E Ahmad, Jalal,” Encyclopædia Iranica, I/7, pp. 745-747; an updated version is available online at http://www.iranicaonline.org/articles/al-e-ahmad-jalal-1302-48-s (accessed on 14 May 2014).</ref> آل احمد در این کتاب به بررسی مفهوم [[روشنفکری]]، پایگاه‌های طبقاتی آن در ایران، و بررسی عملکرد روشنفکران ایرانی پرداخته است.<ref name="naghd39">{{پک|شیخ رضایی|۱۳۸۵|ک=نقد و تحلیل و گزیده داستانهای جلال آل احمد|ص=۳۹}}</ref>
جلال آل احمد در این کتاب به ذکر مصادیق روشنفکری از لحاظ خودش نیز پرداخته است. وی در این راستا، ابتدا پیامبران را در سرلوحه لیست روشنفکران قرار می دهد و در مراتب بعدی، از کسانی همچون سیاوش، شخصیت اساطیری ایران که خونش بیگناه ریخته شد، گئومات، زرتشت، مانی، مزدک، بزرگمهر و خاندان برمکی نام می برد و بعد در دوره اسلامی هم به شخصیت هایی مثل فردوسی، ابوریحان بیرونی، ابوعلی سینا، ناصرخسرو، خیام، حسن صباح و مولوی اشاره می کند و این لیست را ادامه می دهد تا برسد به سید جمال اسدآبادی، قائم مقام فراهانی و میرزا تقی خان امیرکبیر. البته آل احمد افرادی مثل سعدی، عنصری، فرخی و قاآنی را هم مستعد روشنفکرشدن می داند، ولی معتقد است که آنها از برخی از صفات لازم برخوردار نبوده اند و در نتیجه، نمی توانند در لیست مربوطه جایی داشته باشند. در این لیست، اسامی شخصیت های غیرایرانی مثل ژان پل سارتر، برتراند راسل، آندره ژید، آنتونیو گرامشی و ورمون آرون هم دیده می شود. علاوه بر این، شخصیت هایی مثل ملک المتکلمین، کسروی، ملک الشعرای بهار، دهخدا، دکتر مصدق، نیما و خلیل ملکی هم در لیست روشنفکران ایرانی جلال آل احمد قرار دارند.<ref>[[دوبرادر]]، خاطرات محمد حسین دانایی، انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، 1393، تهران</ref>
== پیشینه ==
آل احمد در این کتاب به نقل سخنرانی از [[خمینی]] در سال ۱۳۴۳ پرداخته است و پس از اشاره به این موضوع که هرگاه روشنفکر و روحانی همراه هم بوده‌اند به پیروزی دست یافته‌اند، انگیزهٔ اصلی نوشتن کتاب را ادای دین به خونی که در [[تظاهرات ۱۵ خرداد|۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] از مردم تهران ریخته شد دانسته است.<ref>{{پک|شیخ رضایی|۱۳۸۵|ک=نقد و تحلیل و گزیده داستانهای جلال آل احمد|ص=۴۲}}</ref>
| |||