شروان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Masoodr62 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{دیگر کاربردها}}
[[پرونده:Gegeichnet von I.C.M. Reinecke. Schirwan. 1804.jpg|چپ|انگشتدان|260px|محدوده شروان در شرق دریای خزر.]]
'''شِروانشَروان''' {{آذری|Şirvan}} ناحیه‌ای تاریخی در جنوب شرقی [[قفقاز]] است که از نظر تاریخی جزیی از [[ایران]] بوده‌است. این ناحیه هم‌اکنون جزیی از [[جمهوری آذربایجان]] است. این ناحیه از کنارهٔ غربی دریای [[دریای خزر|خزر]] تا رود [[رود کر (قفقاز)|کورا]] کشیده شده‌است.
نام این شهر به صورت '''شَروان''' (با فتحه روی ش) صحیح است. خاقانی شَروانی بارها '''شَروان''' را در تقابل با خیروان آورده است:
 
تا به دور دولت او گشت شروان خیروان
 
همچنین در بیتی می‌گوید:
 
عیب شروان مکن که خاقانی
هست از آن شهر کابتداش شَر است
 
== تاریخ ==
این نخستین‌بارشهر نخستین بار در دورهٔ [[ساسانیان]] یاد شده‌استشده است. پس از [[اسلام]] تحت حکومت خلفای [[امویان|اموی]] و [[عباسیان|عباسی]] قرار گرفت.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/servan شروان، دانشنامهٔ ایرانیکا]</ref>
 
حدود شروان در دوره‌های مختلف تغییرات مختصری داشته‌است. نام شهر [[شماخی]]، شهر تاریخی شروان، منسوب است به شماخ بن شجاع، امیر عرب که تحت امر والی ارمنستان، [[سعید بن سالم باهلی]] و در دوره هارون الرشید عباسی بر این شهر امارت داشت. در طول تاریخ حدود جغرافیایی شروان با توجه به حوزه قدرت و قلمرو فرمانروایی [[شروان‌شاهان]] وسیع یا محدود می‌شد. به همین دلیل است که نمی‌توان مرز بندی دقیقی از شروان که بر تمام ادوار تاریخی صدق کند، قائل شد. اما گذشته از این، در میان منابع موجود تاریخ‌نگاری نیز راجع به حدود جغرافیای سیاسی شروان اتفاق نظر وجود ندارد. گاهی دربند در حوزه شروان شمرده شده‌است و گاهی جدا از آن بوده‌است. همین نکته راجع به منطقه شکی نیز صادق است. اما جدای از موارد اختلاف برانگیز فوق می‌توان حدودی تقریبی برای شروان قائل شد. در دوره مغول و تا قبل از آن، ناحیه میان [[دربند قفقاز|دربند]] و [[رود کر]] را به عنوان شروان می‌شناختند. در دوره بعد از مغول، نیز مهمترین شهر این ناحیه شماخی بود.<ref>صالحی، کوروش، قلی‌زاده محرم: بررسی روابط خارجی شروانشاهان دربندی (سلاله دوم ۹۴۵–۷۸۰ هـ. ق /۱۵۳۸–۱۳۷۸ م)؛ نشریه: پژوهش‌های تاریخی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان): تابستان ۱۳۹۱ , دوره ۴۸ (دوره جدید) , شماره ۲ (پیاپی ۱۴) ; از صفحه ۶۵ تا صفحهٔ ۷۸.</ref>