ارس (سرده): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش 79.127.119.153 (بحث) به آخرین تغییری که AzorAhai انجام داده بود واگردانده شد
خط ۱۶:
| subdivision_ranks =
}}
'''اُرس''' یا '''وَرس''' یا '''سرو کوهی''' که به نام های '''هُورَس'''، '''اَورَس'''، '''اُرسا'''، '''اَریس'''،'''اَرچا''' و '''اردوج''' نیز خوانده می‌شود، گونه‌ای سرو بسیار با ارزش و دیرزیست که در مناطق کوهستانی و بیشتر در ارتفاعات بیش از 2500 متر می‌روید.این گونه که بومی ایران نیز هست در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز، از آذربایجان تا خراسان و به ویژه در شرق کشور(کرمان) و در ارتفاعات به صورت
گسترده یافت می‌شود. اُرس بسيار پایدار و سازگار با هر نوع آب و هوا است و برگ هايش مانند دیگر گونه های سرو به شکل سوزنی می باشد. این درخت دارای عمر طولانی بیش از دو هزار سال است و در برابر بیماری ها و انگل های طبیعی بسیار مقاوم است، چنانکه آسیب انگلها تنها موجب دیسه مندی این گیاه و تنوع رخ و ریخت تنه و شاخه های آن شده اند که این خود به زیبایی و جوراجوری اشکال اُرس در گذر میلیون ها سال فرگشت انجامیده است. پراکندگی این گیاه در سطح کشور ایران دو میلیون هکتار است که بیشتر در البرز تمرکز دارد. اُرس در ایران از جمله درختان حفاظت شده به شمار می‌آید که قطع آن ممنوع است. از دیرباز در فرهنگ ایران اُرس و سرو نماد جاودانگی و نامیرایی بوده است.
اُرس در سه گونه درختی، درختچه ای، و خزنده یافت می‌شود که گونه اخیر آن را می‌توان در دامنه های شمالی البرز که میزان بارندگی بیشتری دارد همچون ارتفاعات سماموس و ارفه کوه یافت. منطقه [[شهرستانک]] یکی از زیستبوم های گونه درختی اُرس است که شمار فراوانی از آن را اگرچه تُنُک در خود جای داده است که از آن میان برخی بسیار کهنسال اند. گمان می‌رود در روزگاری نه چندان دور سرتاسر البرز پوشیده از گونه های جوراجور اُرس بویژه گونه درختی بوده است که در گذر زمان به خاطر بیش بهره برداری از انبوهی آن کاسته شده چنانکه اکنون تنها نشانه هایی از آن پوشش گسترده یافت می‌شود که در برخی نقاط مانند [[هزارمسجد]] یا [[شهرستانک]] و منطقه [[ماز -دلیچایی]] می‌توان بازمانده هایی از آن انبوهی گذشته را جُست. در فراسوی البرز در ارتفاعات جیرفت کرمان منطقه سربیژن نیز این گیاه به صورت انبوه یافت می‌شود. بهره برداری از این گیاه در گذشته و اکنون رواج داشته و دارد و موارد بهره برداری شامل: به کار بردن چوب بسیار سخت و استوار و مقاوم در برابر موریانه در خانه سازی؛ بهره بردن در مصارف عطرسازی و همچنین عطاری بوده است که مورد اخیر هنوز ادامه دارد. گفتنی ست در گذشته از شاخه اُرس در لابلای پارچه های پشمی برای گریزاندن حشرات موذی چون [[بید]]استفاده می‌شده است.