لئونید برژنف: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از توطئه‌ای هماهنگ با همکاری تنی چند از اعضای حزب کمونیست شوروی از جمله "سوسولوف" نظریه پرداز حزب در آن دوره و برژنف به علاوه برخی از سران دستگاه‌های امنیتی [[خروشچف]] از دبیر اولی حزب کمونیست شوروی برکنار شد و لئونید برژنف به جای او به دبیر اولی حزب کمونیست برگزیده شد. اما این بار بر خلاف دورهٔ [[خروشچف]] که علاوه بر مقام دبیراولیدبیرکلی حزب کمونیست مقام نخست وزیری شوروی را هم از سال ۱۹۵۸ را داشت(همانند [[استالین]]) این بار اعضای حزب تصمیم گرفتند که نوعی تقسیم قدرت در حزب به وجود بیاید. در نتیجه دبیراولیدبیرکلی حزب به برژنف و نخست وزیری شوروی به "کاسیگین"رسید.

در دورهٔ رهبری برژنف بر شوروی آزادی‌های محدودی که در دورهٔ خروشچف به مردم [[شوروی]] داده شده بود از میان رفت و پروژهٔ استالین زدایی خروشچف کنار گذاشته شد. البته هیچ گاه سطح دیکتاتوری و جنایت به زمان حکومت ژوزف استالین بر شوروی نرسید.<ref>از لنین تا گورباچوفگورباچف, محمود طلوعی, چاپ سوم، ۱۳۷۰</ref>

لئونید برژنف رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق در ۱۹ دسامبر سال ۱۹۰۶م در خانواده ای فقیر در [[اوکراین]] به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات خود وارد حزب کمونیست شد و مدارج ترقی را پیمود. بِرژنِف در طی سال‌های بعد با حمایت ویژه [[خروشچف]]، به کمیته مرکزی حزب کمونیست راه یافت و در جریان [[جنگ جهانی دوم]]، تحت نظر مستقیم خروشچف، در سمت کمیسر سیاسی ارتش سرخ در اوکراین خدمت کرد. بِرِژنف در جریان نوزدهمین کنگره حزب کمونیست شوروی، به توصیه خروشجفخروشچف به عضویت کمیته مرکزی حزب کمونیست برگزیده شد و پس از مرگ استالین نیز تحت توجه و حمایت خاص خروشچف به سرعت در تشکیلات حزبی ترقی کرد. بِرژنِف در سال ۱۹۶۰م به سمت ریاست هیأت رئیسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی که یک مقام تشریفاتی و معاون ریاست جمهوری بود، انتخاب شد و در نهایتْ در سال ۱۹۶۴م به مقام معاونت خروشچف در رهبری حزب، ارتقا یافت. بِرِژنف در همین موقعیت حساس، هنگامی که خروشچف برای استراحت در خارج از کشور به سر می‌برد، به ولی نعمت خود خیانت کرد و موجبات برکناری او را از نخست وزیری و رهبری حزب کمونیست شوروی فراهم ساخت. از این زمان، بِرِژنف ۵۸ ساله رهبری شوروی سابق را به عهده گرفت. لئونید بِرژنِف، پیرمردی از مجموعه امپراتوری پیرمردان در شوروی سابق بود که حوادث مثبت و منفی فراوانی را در دوران حکومت خود در داخل و خارج مرزهای این کشور تجربه کرد. او در حالی که به سیاست‌های تشنج‌زدایی اظهار شیفتگی می‌کرد و برای هم‌زیستی مسالمت‌آمیز تلاش می‌نمود، از مسابقات تسلیحاتی با رقبای غربی خود عقب نماند و بودجه عظیمی از کشورش را به تولید و انباشت انواع سلاح‌ها و برنامه‌های تسخیر فضا اختصاص داد. وی صاحب دکترینی معروف به دکترین بِرِژنف بود که بر اساس آن تمام کشورهای سوسیالیستی جهان به مثابه یک اردوگاه به شمار می‌روند و با خلل آمدن به هر یک، بقیه باید در رفع آن مداخله کنند. او معتقد بود که پیوند نظامی، ضامن بقای اردوگاه کمونیسم خواهد بود. بر مبنای همین دکترین بود که در سال ۱۹۶۸م و ۱۹۷۹م، دستور تهاجم ارتش سرخ شوروی سابق به چکسلواکی و افغانستان را صادر کرد. چرا که به نظر تئوریسین‌های حزب کمونیست، دفاع از نظام سوسیالیستی در یک کشور، تنها، مسئله آن کشور نبود، بلکه در مرحله نخستْ، امری بود مربوط به کل نظام جهانی سوسیالیستی، که رهبری آن را شوروی در اختیار داشت.

شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی روز پنجم ماه مه۱۹۶۰ در مسکو تشکیل شد. در این شورا تغییرات بسیار مهمی در دستگاه سیاسی و رهبری شوروی به عمل آمد. مهمترین تصمیم که گرفته شد برگزیدن لئونید برژنف به عنوان رئیس کشور بود. برژنف که پنجاه و سه ساله بود جایگزین مارشال «کلیمنت وروشیلوف» شد. برژنف از سن هفده سالگی یک کمونیست مبارز بود. او ابتدا عضو سازمان جوانان جزبحزب کمونیست شوروی «کومسومول» (KOMSOMOL) بود. از پایان سالهای سی مسؤولیت های گوناگون در حزب کمونیست داشت.

پس از نبرد قدرت در سال۱۹۵۷ عضو هیأت رئیسه پرزیدوم حزب شد. برژنف در دایره دوستان خروشچف قرار گرفت. کسانی که از رهبری حزب کنار گذاشته شدند عبارت بودند از: الکسی کریچنکو، نیکای بلیایف پادگورنی، الکسی کاسیکین،کاسیگین، مارشال ساخاروف، فرمانده کل ستاد ارتش سرخ شد.

لئونید بِرژنِف سرانجام پس از ۱۸ سال رهبری بلامنازع شوروی، در دهم نوامبر ۱۹۸۲م بر اثر سکته قلبی در سن ۷۶ سالگی درگذشت و [[یوری آندروپوف]] به جانشینی او انتخاب شد. در دوران رهبری بِرژنِف بر شوروی، حکومت این کشور تا اقصی‌نقاطاقصی نقاط افریقا و [[آسیا]] گسترش یافت ولی آخرین ماجراجویی او در [[افغانستان]] به شکست انجامید. دوران حاکمیت بِرژنِف در نوعی از محافظه‌کاری همراه با شدت عمل خلاصه می‌شد. تلاش در جهت کاهش اختلاف در سطح درآمدها، اجرای طرح‌های بزرگِ خانه‌سازی، امور بهداشتی و آموزشی، تمرکز سیاسی و ایدئولوژیک، افزایش هزینه‌های دفاعی و کاهش نرخ رشد اقتصادی، برخی از اقدامات و نتایج به دست آمده در دوره طولانی مدت حکومت بِرژنِف به حساب می‌آید. در دوران حکومت بِرژنِف، فساد در سازمان‌های حزبی و دولتی شوروی گسترش یافت، به طوری که همین مسئله یکی از عوامل اصلی نابسامانی‌ها و فروپاشی شوروی در کمتر از ده سال پس از مرگ او بود.

* از لنین تا گورباچوف،گورباچف، محمود طلوعی، چاپ سوم ۱۳۷۰