فارسی دری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
خنثی‌سازی ویرایش 16646855 توسط Hamid Hassani
خط ۸:
 
== دستور خط ==
دستور خط رسمی پارسی در افغانستان تفاوت بسیار جزئی با دستور خط پارسی در ایران دارد. این دستور خط سالها پیش در وزارت فرهنگ افغانستان ترتیب یافته‌است. پیرو این دستور خط واژگانی نظیر «زندگی» به صورت «زندگیزنده‌گی» نوشته می‌شوند. با این وجود این دستور خط چندان در نشریات استفاده نمی‌شود. وضعیت [[یای میانجی]] و [[یای نکره]] مبهم است. برای مثال، ترکیباتی نظیر «خانه‌ای زیبا» به صورت‌های «خانه‌ایخانه‌ئی زیبا» و «خانهٔ زیبا» نوشته می‌شوند.
 
== لهجه‌ها ==
خط ۲۳:
 
== دیدگاه‌ها ==
در افغانستان گاه جنجال‌هایی بر سر زبان پارسی و نیز استفاده از برخی واژه‌ها مانند «دانشگاه»، «دانشجو» و «پارلمان» پیش آمده است.<ref name="bbc130226">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2013/02/130226_k02-afghan-languages.shtml |عنوان= دولت افغانستان پخش برنامه به 'زبانها و لهجه‎های بیگانه' را ممنوع کرد| ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۲۶ فوریه ۲۰۱۳–۰۸۲۰۱۳ - ۰۸ اسفند ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref name="bbc120906">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2012/09/120906_l09_.shtml |عنوان=دعوای مقام‌های افغان بر سر واژه 'دانشگاه' | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۰۶ سپتامبر ۲۰۱۲–۱۶۲۰۱۲ - ۱۶ شهریور ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref name="bbc080811">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/story/2008/08/080811_ram-farsi-pashtu.shtml|عنوان= ادامه جنجال 'دانشگاه یا پوهنتون' در مجلس افغانستان| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۱ اوت ۲۰۰۸–۲۱۲۰۰۸ - ۲۱ مرداد ۱۳۸۷ |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
محمدکاظم کاظمی مهم‌ترین تهدیدها و آسیب‌های پارسی افغانستان را مواردی همچون: ورود بی‌رویّهٔ واژگان خارجی در سدهٔ کنونی، جایگزین شدن تدریجی زبان انگلیسی در نظام اداری این کشور، شیوع و گسترش غلط‌های بسیار در سطح آوایی زبان، ضعف شدید زبان در سطح دستوری، زوال تدریجی گویش‌های غنی و اصیل محلی و غلبهٔ گویش پایتخت به دلیل گسترش رسانه‌های گروهی، می‌داند. او دلایل این نابسامانی را چنین برمی‌شمارد: ضعف سواد و دانش عمومی به دلیل چند دهه جنگ و نابسامانی‌های اجتماعی و سیاسی، برخورد ناگهانی و همه‌جانبهٔ افغانستان با جهان خارج، به‌ویژه جهان انگلیسی زبان و کاربرد زیاد زبان انگلیسی در موسسه‌های گوناگون، کم‌توجهی نهادینه‌شدهٔ حاکمیت پشتو زبان افغانستان نسبت به زبان پارسی که گاه به‌صورت خصومت با این زبان نیز بروز می‌کند، قطع ارتباط نسبی پارسی زبانان افغانستان با پارسی زبانان خارج از کشور در این چند دهه و دور ماندن آن‌ها از تحولات زبان پارسی در کشورهای همسایه.<ref>[http://www.persianacademy.ir/fa/y090590.aspx پارسی افغانستان، تهدیدها و ضرورت‌ها (محمدکاظم کاظمی)]، فرهنگستان زبان و ادب پارسی</ref>
 
به عقیده مایل هروی، به خاطر سیاست [[پشتون‌سازی]] حکومتی در افغانستان، در متون اداری این کشور واژه‌های بسیاری بر زبان پارسی افغانستان تحمیل شده‌است. تحمیل واژه‌های نوپای [[پشتو]] در نامه‌های اداری افغانستان به اندازه‌ای است که روانی زبان پارسی در آن به خطر افتاده‌است. در افغانستان، امروزه برای مفاهیم نو، ملغمه‌ای از واژگان بیگانه استفاده می‌شود و سیاست آشفته‌سازی پارسی و تضعیف آن از سوی حکومت آن کشور هم‌چنان ادامه دارد.<ref>مایل هروی، نجیب، [http://www.ketabname.com/main2/identity/index.php?serial=271&chlang=fa&& تاریخ و زبان در افغانستان]، تهران: چاپ دوم ۱۳۷۱. صص۱۱۴–۱۱۵صص۱۱۴-۱۱۵</ref>
 
اخیراً دولت افغانستان قانون‌هایی برای پالایش زبان پارسی در افغانستان گذاشته است. [[شورای وزیران افغانستان]] پس از جلسه‌ای با حضور [[حامد کرزی]] رئیس جمهوری، اعلام کرد استفاده از «زبانها و لهجه‎های بیگانه» در رادیو و تلویزیون ممنوع است. به گفتهٔ [[دین‎محمد راشدی]]، معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ، «اگر ما از واژه‎هایی استفاده کنیم که در کشورهای پارسیپارسی‎ زبان مفهوم است ولی برای مردم افغانستان مفهوم نیست، درست نیست… این حق مردم افغانستان است که از واژه‎هایی استفاده کنیم که در زبان مردم افغانستان موجود است.» این قانون با نقدهایی مواجه شده است و آن را مبهم و سلیقه‌ای خوانده‌اند.<ref name="bbc130226"/><ref name="bbc130227">{{یادکرد وب |نویسنده = عزیز حکیمی (سردبیر سایت افغانستان مونیتور) |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2013/02/130227_zs_aziz_hakimi_afghan_languages.shtml|عنوان= چه کسی برای زبان پارسی در افغانستان تصمیم می‌گیرد؟| ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۲۷ فوریهٔ ۲۰۱۳–۰۹۲۰۱۳ - ۰۹ اسفند ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==