نیروی نظامی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز اصلاح پیوند به صفحه ابهام‌زدایی با استفاده از AWB
خط ۹:
اصطلاح نظام برگرفته از واژه نظم در زبان عربی است که اشاره به تشکیلات مرتب و آراستهٔ [[نیروهای مسلح]] دارد. از اصطلاحات مرکب با نظام می‌توان به [[پیاده‌نظام]]، [[خدمت وظیفه عمومی|خدمت نظام]]، [[سواره‌نظام]] یا [[مدرسه نظام]] اشاره کرد.
 
واژهٔ ''ارتش'' از واژه‌های برساخته در دوران معاصر است و از روی واژهٔ ''ارتشتار'' (''ارتشدار'') که پیش از آن به معنی سپاهی (لشکری) در زبان فارسی وجود داشت، برساخته شده‌است. برخی بر این باورند این [[پسین‌سازی]] از این رو انجام گرفته که واژه‌گزینان این واژه را مرکب فرض کرده‌اند و جزء دوم ''دار'' را به معنای دارنده فرض کرده‌اند.<ref> حسن‌دوست ← «ارتش»</ref> این واژه را [[فرهنگستان ایران]] نساخته‌است بلکه نتیجهٔ کار عده‌ای است که در دوره‌های جدید اما پیش از [[کودتای ۱۲۹۹]]، در مقابل برخی از واژه‌های جدید و [[ترکی]] که در ارتش رواج داشت، به واژه‌گزینی پرداختند. جواد صبوحی معتقد است که چون آن واژه‌گزینان با این فن آشنا نبوده‌اند، دچار لغزش‌هایی شدند. اینان واژهٔ «ارتش» را به جای واژهٔ ترکی ''قشون'' قرار دادند و بدین وسیله می‌خواستند این واژهٔ ترکی را کنار بگذارند که البته سرانجام با جاافتادن این واژه، در این امر کام یافتند.<ref>صبوحی، جواد، ''[http://www.qudsdaily.com/archive/1387/html/9/1387-09-13/page4.html صدا و سیما زبان فارسی را به آگهی‌دهندگان می‌فروشد، گفتگو با مردی که سخنش به هزار اشرفی می‌ارزد]''، بخش فرهنگی، روزنامه قدس، ۱۳-۰۹-۱۳۸۷</ref>
 
اما معادل اصطلاح نظام در زبان لاتین militaris است. این واژه به قولی برگرفته از ریشهٔ miles به معنای [[سرباز]] و به قول دیگر از ریشه mil-it به معنای حرکت در یک جمع یا توده گرفته شده است.<ref>ص. ۱۵۶, Tucker</ref>
خط ۷۰:
 
=== پیروزی تاکتیکی ===
[[پرونده:Macedonian battle formation_faformation fa.gif|بندانگشتی|چپ|300px|آرایش و تاکتیک‌های جنگی مقدونی— ''از اداره تاریخ آکادمی نظامی ایالات متحده'' [http://www.dean.usma.edu/history/]]]
در [[تاکتیک نظامی|تاکتیک‌های نظامی]] روش‌های درگیری با دشمن و شکست او در یک نبرد مستقیم بررسی می‌شود. تاکتیک‌های نظامی معمولاً چند ساعت یا چند روز طول می‌کشند و اهداف و وظایفشان معین و مشخص است. مسئولیت اجرای این وظایف بر عهدهٔ [[جوخه|جوخه‌ها]]، [[دسته (تقسیمات نظامی)|دسته‌ها]]، [[گروهان|گروهان‌ها]]، [[گردان|گردان‌ها]]، [[هنگ|هنگ‌ها]]، [[تیپ|تیپ‌ها]] و [[لشکر|لشکرها]] و معادل آن‌ها در نیروهای دریایی و هوایی است.<ref name="p.67, Dupuy"/>
 
یکی از کهن‌ترین آثار نظامی منتشره کتاب ''[[هنر رزم|]]''هنر رزم'']] است که توسط [[فهرست فیلسوف‌های چینی|فیلسوف چینی]]، [[سان تزو]] نوشته شده.<ref>[http://www.mypivots.com/articles/booktext.aspx?bookname=The%20Art%20of%20War ''The Art of War'']</ref> این کتاب که در [[سده ۶ (پیش از میلاد)|سده ۶ پیش از میلاد]] نگارش یافته، دارای ۱۳ فصل است و شامل دستورالعمل‌های نظامی می‌باشد. با اینکه در کتاب هنر جنگ درباره [[نظریه نظامی|نظریه‌های نظامی]] چیزی گفته نمی‌شود اما این کتاب تأثیر زیادی بر دکترین نظامی آسیا و بعدها در [[سده ۱۹ (میلادی)|سده ۱۹ میلادی]] بر [[طرح‌ریزی نظامی|طرح‌ریزی‌های نظامی]] [[اروپا]] و [[ایالات متحده]] گذاشت. حتی بعدها از این کتاب برای تنظیم تاکتیک‌های بازرگانی استفاده شد و می‌توان به جرأت گفت که از آموزه‌های آن می‌توان در حوزه‌های علوم اجتماعی و سیاسی استفاده کرد.
 
[[یونان|یونانی‌ها]] در دوران کلاسیک خود و [[روم|رومی‌ها]] کتاب‌های فراوانی در رابطه با [[لشکرکشی نظامی|لشکرکشی‌های نظامی]] نوشتند. از مشهورترین آثار رومی می‌توان به گزارش [[جنگ‌های گالی]] [[جولیوس سزار]] و جنگ داخلی روم که در سال [[۵۰ (پیش از میلاد)|۵۰ پیش از میلاد]] نوشته شده اشاره کرد. دو اثر عمده درباره تاکتیک مربوط به اواخر دوران روم می‌شود که عبارتند از ''[[تئوری تاکتیک (کتاب)|تئوری تاکتیک]]'' (Taktike Theoria) نوشته [[آلیانوس تاکتیکوس]] و «[[مسائل نظامی (کتاب)|مسائل نظامی]]» (De Re Militari) نوشته [[پابلیوس فلاویوس وجتیوس رناتوس|وجتیوس]]. کتاب تئوری تاکتیک، تاکتیک‌های نظامی یونان را بررسی می‌کرد و تأثیری اساسی بر دنیای [[بیزانس|بیزانتی]] و [[عصر طلایی اسلام]] گذاشت. کتاب «مسائل نظامی» تا اواخر [[سده ۱۷ (میلادی)|سده ۱۷ میلادی]] شکل‌دهندهٔ اساس تاکتیک‌های نظامی اروپا بود. شاید یکی از بادوام‌ترین نقل‌قول‌هایی که از این کتاب آورده می‌شود این جمله باشد: Igitur qui desiderat pacem, praeparet bellum (آن کس که صلح می‌خواهد باید آماده جنگ هم باشد).
خط ۱۳۹:
سربازان و ارتش‌ها از آغاز [[تاریخ]] مکتوب در قلب [[فرهنگ عمومی]] جای داشته‌اند. به غیر از تصاویر بی‌شماری که از ژست‌های قهرمانانه رهبران نظامی از روزگار کهن باقی‌مانده است، سربازان منبع [[الهام]] دیرپای [[ادبیات جنگ]] بوده‌اند. نظامیان در عین حال که مورد احترام شدید مردم قرار داشتند اما غالباً مورد هجو و تمسخر نیز قرار گرفته‌اند. [[آریستفان]] نویسنده کلاسیک [[یونان باستان]]، یک اثر [[کمدی یونانی|کمدی]] به نام [[لیزیستراتا]] را اختصاص به [[اعتصاب|اعتصابی]] داده است که توسط زنان نظامیان برپا شده و طی آن ایشان اعلام می‌کنند که در صورتی که شوهرانشان دست از جنگ برندارند، همبستری را از ایشان دریغ خواهند کرد.
 
داستان‌های [[شوالیه|شوالیه‌ها]] که افسران [[عصر سلحشوری]] در [[اروپا#اروپای قرون وسطی|اروپای قرون وسطی]] به شمار می‌رفتند، [[روانشناسی اجتماعی|توجه عموم]] را به خود جلب کرد. نویسندگان و شعرایی چون [[تالیسین]]، [[شرتی دو تروی]] و [[توماس مالروی]] آثار جسورانه‌ای نوشتند که شخصیت‌هایی چون [[شاه آرتور|آرتور]]، [[گوینور|گوینوِر]]، [[لنسلوت|لنسِلوت]] و [[گالاهاد]] را معرفی می‌کرد. حتی در [[سده ۲۱ (میلادی)|سده ۲۱ میلادی]] نیز، کتاب‌ها و فیلم‌هایی درباره [[افسانه آرتور]] و [[جام مقدس]] ساخته می‌شوند.
 
یک سده بعد و کمی پس از آن نویسندگانی چون [[ژان فروسارت]]، [[میگوئل سروانتس]] و [[ویلیام شکسپیر]]، شوالیه‌ای خیالی چون [[تیرانت لو بلانش]] و شخصیتی واقعی چون [[کوندوتیری جان هکوود]] را در مقابل شخصیت‌های خارق‌العاده‌ای چون [[دون کیشوت]] و میگسارانی چون [[سر جان فالستاف]] قرار دادند. شکسپیر تنها در یک نمایشنامه به نام [[هنری پنجم (نمایشنامه)|هنری پنجم]] دامنه وسیعی از انواع شخصیت‌های نظامی، از [[امیر (نظامی)|امرای]] بی‌خیال و خوش‌بین گرفته تا [[ناخدا|ناخداها]] و [[سرباز|سربازان]] عادی را وصف کرده است.