قوانین مندل: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
صفحهٔ جدید: '''قوانین مندل''' یا '''قوانین وراثت''' نظریه‌هایی ژنتیکی هستند که طبق آن‌ها می‌توان نتایج حاصل از... |
+ |
||
خط ۱:
'''قوانین مندل''' یا '''قوانین وراثت''' نظریه‌هایی [[ژنتیک]]ی هستند که طبق آن‌ها می‌توان نتایج حاصل از آمیزش‌های تجربی جانداران را پیشگویی کرد. این قوانین که پایهٔ علم ژنتیک کلاسیک را تشکیل می‌دهند توسط [[گرگور مندل]] کشف شدند.
*قانون اول: قانون تفکیک ژن‌ها
این قانون رفتار [[کروموزوم]]ها را طی [[میوز]] توصیف می‌کند.بر پایهٔ این قانون دو [[آلل]] مربوط به هر [[صفت (ژنتیک)|صفت]] به هنگام تشکیل [[گامت]] از یک‌دیگر جدا می‌شوند.
خط ۵:
مطابق این قانون، هنگام تشکیل گامت‌ها، آلل‌های مربوط به هر صفت، بدون تأثیر بر صفات دیگر، از هم تفکیک می‌شوند. البته این قانون تنها هنگامی صدق می‌کند که [[ژن]]های مربوط به آلل بر روی کروموزوم‌های مختلفی قرار داشته باشند.
قوانین مندل در [[تاریخ علوم]] به اندازهٔ داستان حمام [[ارشمیدس]] و سیب [[نیوتون]] شهرت دارد. آنچه منجر به کشف این قوانین شد، آزمایش‌هایی بود که مندل بر روی گیاهان [[نخودفرنگی]] انجام داد.
== تاریخچه ==
[[Image:Mendel seven characters.svg|thumb|200px|هفت صفتی که مندل در آزمایش‌های خود بر روی گیاه نخودفرنگی آن‌ها را مورد بررسی قرار داد.]]
[[Image:Punnett square mendel flowers.svg|thumb|200px|[[مربع پانت]] که با کمک آن می‌توان نتایج حاصل از آمیزش‌های تجربی جانداران را پیشبینی کرد. در این‌جا رنگ گیاهان نخودفرنگی حاصل از دو نخودفرنگی ناخالص (دارای یک [[آلل مغلوب]] که با حرف b نشان داده شده است (مربوط به رنگ سفید) و یک [[آلل غالب]] که با حرف B نشان داده شده است (مربوط به رنگ ارغوانی)) مورد برسی قرار داده شده است. احتمال نتایج حاصل عبارت اند از ۵۰٪ گیاه نخودفرنگی با [[ژنوتیپ]] ناخالص و [[فنوتیپ]] ارغوانی، ۲۵٪ با ژنوتیپ خالص (دو آلل یک صفت همسانند) و فنوتیپ ارغوانی، و ۲۵٪ با ژنوتیپ خالص و فنوتیپ سفید.]]
قوانین مندل در [[قرن نوزدهم]]، طی آزمایش‌هایی که گیاه‌شناس و کشیش اتریشی، گرگور مندل، بر روی گیاه نخودفرنگی انجام داد کشف شد. مندل حدود ۲۸٬۰۰۰ گیاه نخودفرنگی را پرورش و مورد آزمایش قرار داد، و با کمک تجزیه و تحلیل [[آمار]]ی، قواعد و قوانینی برای برای پیشبینی [[الگو]]های [[وراثت]] کشف کرد. مندل نتایج خود را در چهار [[فرضیه]] خلاصه کرد:
*هر جاندار برای هر [[صفت]] خود، ۲ [[آلل]] دارد که یکی از آن‌ها را از پدر و دیگری از مادرش دریافت کرده است.
*دو آلل مربوط به یک صفت ممکن است مشابه یا متفاوت باشند.
*از دو آلل مربوط به یک صفت، ممکن است یکی از آن‌ها خود را به طور کامل ظاهر کند ([[آلل غالب]])، و دیگری هیچ اثر قابل مشاهده‌ای از خود بروز ندهد ([[آلل مغلوب]]).
*دو آللی که مربوط به یک صفت هستند، به هنگام تشکیل [[گامت]] از یک‌دیگر جدا می‌شوند و هر گامت فقط یکی از آن‌ها را دریافت می‌کند. به هنگام تشکیل [[سلول تخم]] نیز، یک آلل از گامت نر و یک آلل از گامت ماده به اشتراک گذاشته می‌شوند.
مندل در سال ۱۸۶۶ نظریه‌های خود و حاصل فعالیت‌هایش را منتشر کرد، با این وجود، این نتایج تا سال ۱۹۰۰ مورد توجه دانشمندان عصر قرار نگرفت. کشف دوبارهٔ این قوانین در قرن بیستم، به تعریف برخی کلمات همچون [[ژن]]، [[ژنتیک]] و [[آلل]] توسط دانشمند انگلیسی، [[ویلیام بیتسون]] انجامید. قوانین مندل ابتدا توسط بسیاری از زیست‌شناسان پس زده شد، ولی تحقیقات و آزمایش‌های دانشمندانی چون [[رونالد فیشر]] و توماس [هانت مورگان] صحت اکثر نظریه‌های مندل را اثبات کرد.
== منابع ==
*زیست‌شناسی و آزمایشگاه ۲، سال سوم آموزش متوسطه
*{{یادکرد وب
| نشانی = http://fr.wikipedia.org/wiki/Lois_de_Mendel
| عنوان = ویکی‌پدیای فرانسوی
| تاریخ بازدید = ۶ دسامبر ۲۰۰۸}}
*{{یادکرد وب
| نشانی = http://en.wikipedia.org/wiki/Mendelian_inheritance
| عنوان = ویکی‌پدیای فرانسوی
| تاریخ بازدید = ۶ دسامبر ۲۰۰۸}}
{{زیست‌شناسی-خرد}}
| |||