پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MammothBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏top: رعایت نیم‌فاصله با استفاده از AWB
خط ۳:
پس از بحث‌های فراوان [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] برای بررسی و تصویب نهایی این پیش‌نویس تشکیل شد اما به مرور با تایید آیت‌الله خمینی با تغییرات فراوان در این پیش نویس مجلس خبرگان قانون اساسی جدید را تهیه و به رفراندم گذاشت که تفاوت‌های قابل ذکری با پیش نویس داشت.
 
اولین پیش‌نویس قانون اساسی را [[حسن حبیبی]] در [[پاریس]] و با موافقت سید روح‌الله خمینی تدوین کرد که برگرفته از [[قانون اساسی مشروطه|قانون اساسی وقت ایران]] و قوانین اساسی برخی دیگر از کشورهای جهان بود.<ref name="SH">[http://www.iranculture.org/about/members.php?id=133]</ref>
 
نهضت آزادی نیز به گفته صباغیان مستقل از حبیبی مشغول تدوین قانون اساسی توسط برخی حقوق‌دانان شده بود.
خط ۹:
خمینی پیش‌نویس تهیه شده توسط حبیبی را با خود به ایران آورد اما گروهی از حقوقدان‌ها را مامور تهیه پیش‌نویس دیگری کرد. به این منظور [[ناصر کاتوزیان]]، [[عبدالکریم لاهیجی]]، [[حسن حبیبی]]، [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، [[ناصر میناچی]] و [[احمد صدرحاج سیدجوادی]] با کمک [[رضا زواره‌ای]] و [[سید علی خامنه‌ای]] مسئول شدند. (در لیستی که ناصر کاتوزیان از اعضا بدست داده‌است نام [[احمد صدرحاج سیدجوادی]] نیامده و از بنی صدر بعنوان یکی از اعضا نام برده شده‌است.)<ref>{{cite book|last=معین فرد |first=محمدرضا |title=سیر تدوین و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی |publisher=مرکز اسناد انقلاب اسلامی|date=۱۳۸۵|language=فارسی}}</ref> و قرار بر این بود که این گروه در [[حسینیه ارشاد]] هر روز جلساتی برگزار کند و در مدت حدود یک ماه این پیش‌نویس آماده شود. آقایان خامنه‌ای و زواره‌ای بیش از یکی دو جلسه در این شورا حاضر نشدند.
 
در این پیش‌نویس، نظام حکومتی ایران به صورت [[جمهوری نیمه‌ریاستی]] مشابه [[جمهوری پنجم فرانسه]] درآمده‌بود. یعنی ریاست کشور بر عهده رییس‌جمهور منتخب مردم بود اما ریاست دولت را نخست‌وزیری به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تاسید مجلس بر عهده داشت. قوه مقننه کشور از یک مجلس به نام [[مجلس شورای ملی]] تشکیل می‌شد. [[شورای نگهبان قانون اساسی]] نیز در این پیشنویس وجود داشت (اما شکل انتخاب حقوقدانان و فقها کاملا متفاوت از شرایط فعلی بود و رسیدگی آن‌ها به قوانین در موارد خاصی انجام می‌پذیرفت. اشاره‌ای به [[ولایت فقیه]] نیز در این قانون اساسی وجود نداشت.<ref>متن [http://www.iran-amirentezam.com/node/31 پیش‌نویس] قانون اساسیِ تهیه شده توسط دولت موقت، از وب‌سایت رسمی عباس امیرانتظام.</ref><ref> [http://www.google.com/url?sa=t&source=web&ct=res&cd=4&ved=0CBcQFjAD&url=http%3A%2F%2Fwww.mediafire.com%2F%3Fwqzndvahzwg&ei=wrsRS8CKO4znlAemv5WxAg&usg=AFQjCNGLlaepdZY78eanhQwXKWaYmpcebg&sig2=MQX7AQHA6-CqE_cJkvw_vw فایل پی. دی. اف] متن پیش‌نویس قانون اساسی تهیه شده توسط دولت موقت.</ref>
 
پس از حدود یک ماه که پیشنویس آماده شد. شورای انقلاب آن را به خمینی تحویل داد که وی در چند مورد تغییرات اندکی را اعمال کرد. [[عزت اللهعزت‌الله سحابی]] از اعضای شورای انقلاب در این مورد می‌گوید: «بهشتی و بنی صدر نسخه‌ای را که دست امام بود آوردند. امام در حاشیه آن شش مورد اشاره کرده بودند. یکی در مورد شرایط رئیس جمهور و نخست وزیر بود… مورد دیگر روی پرچم ایران بود که نوشته شده بود پرچم سه رنگ با علامت شیر و خورشید…مورد دیگر مساله حقوق اقلیت‌ها و برخی نکات آن بود.»
 
[[سید محمدکاظم شریعتمداری]] و [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] نیز در یکی دو بند آن تغییرات مختصری اعمال کردند. گلپایگانی مصر بود در قانون حتما قید شود رئیس جمهور مرد و شیعه اثنی عشری باشد. ابراهیم یزدی از طرف خمینی مامور مذاکره با گلپایگانی در این مورد بود. وی می‌گوید: «در این دیدار مرحوم گلپایگانی گفت اگر این تغییرات در متن پیش نویس قانون اساسی انجام نشود، من [[شیخ فضل‌الله]] انقلاب خواهم شد و در مقابل آن می‌ایستم. به هر حال به دستور امام تغییرات فوق را در متن پیشنهادی قانون اساسی انجام دادیم.»<ref>[http://www.jamaran.ir/fa/NewsContent.aspx?action=print&id=13172 قانون اساسی اسلام، دوای همه دردها] وب‌گاه جماران</ref>