گنو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برخی خطوط با فاصله آغاز شده‌اند
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات سیستم‌عامل
|نام = گنونو
|نشان = Heckert GNU white.svg
|اندازه نشان = 128px
خط ۲۹:
{{دیگر کاربردها}}
 
سیستم‌عامل گنونو ( GNU حرف جی خوانده نمیشود) در سال [[۱۹۸۳ (میلادی)|۱۹۸۳]] با هدف ایجاد یک [[سیستم‌عامل]] کامل و آزاد [[شبه-یونیکس]] به‌وسیله [[ریچارد استالمن]] پایه‌گذاری شد. GNU مخفف «GNU's Not Unix» است.
 
[[پروژه گنونو]] در سال [[۱۹۸۴ (میلادی)|۱۹۸۴]] با هدف پشتیبانی و تولید [[نرم‌افزار آزاد]] برای سیستم‌عامل گنونو تأسیس شد.
 
[[بنیاد نرم‌افزار آزاد]] در سال [[۱۹۸۵ (میلادی)|۱۹۸۵]] با هدف حمایت از جنبش [[نرم‌افزار آزاد]] و به ویژه پروژهٔ گنونو شروع به کار کرد.
 
امروزه مهم‌ترین و رایج‌ترین سیستم‌عاملی که از نرم‌افزارهای پروژه گنونو و پروانه [[GNU GPL]] استفاده می‌کند، [[لینوکس]] است که از [[کرنل لینوکس]] استفاده می‌کند و به شکل [[توزیع لینوکس]] عرضه می‌شود که بعضی اشخاص به آن "گنونو/لینوکس" می‌گویند. ([[بحث نامگذاری لینوکس]])
 
کرنل اصلی سیستم‌عامل گنو،نو، [[گنونو هرد]] است که هنوز در حال توسعه تا رسیدن به سطح پایدار است و کاربر و کاربرد زیادی ندارد.
 
== تاریخچه ==
خط ۴۶:
در همین سال‌ها [[ریچارد استالمن]] در آزمایشگاه هوش مصنوعیِ مؤسّسهٔ تکنولوژیِ ماساچوست ([[ام‌آی‌تی]]) مشغول به کار بود. او معتقد بود که نرم‌افزار باید همواره آزاد بوده و همگان اجازهٔ ویرایش آن را داشته باشند. به عبارت دیگر [[نرم‌افزار آزاد|نرم‌افزار باید آزاد]] باشد.
 
نخستین گام برای داشتن یک رایانهٔ آزاد، وجود یک سیستم‌عامل آزاد و [[نرم‌افزار آزاد|نرم‌افزارهای آزاد]] بر روی آن بود؛ بنابراین ریچارد استالمن [[پروژه گنونو]] را آغاز کرد. در طی سال‌های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۵ او کامپایلر [[جی‌سی‌سی]] و ویرایشگر متن [[ایمکس]] را نوشت و منتشر کرد. به این ترتیب ابزارهای نخستین مورد نیاز برای طراحی و ساخت یک سیستم‌عامل فراهم شد. در سال ۱۹۸۵ [[بنیاد نرم‌افزارهای آزاد]] پایه‌گذاری شد، مفهوم [[کپی‌لفت]] به وجود آمد و اجازه‌نامهٔ جامع و عمومی گنو ([[جی‌پی‌ال]]) برای حمایت نرم‌افزارهای آزاد و تضمین آزادی کابران نوشته شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.gnu.org/gnu/gnu-history.fa.html|عنوان=تاریخچه پروژه گنو|بازدید=۱۵ می ۲۰۰۹|زبان=فارسی}}</ref>
 
از آن زمان تا کنون افراد بسیاری به صورت داوطلبانه برای توسعه بخش‌های مختلف این سیستم‌عامل همکاری کرده و بخش‌های مختلف آن را توسعه دادند.
 
تا سال ۱۹۹۰ تمامی اجزای یک سیستم‌عامل به غیر از هسته آن آماده بود. در سال ۱۹۹۱ [[لینوس توروالدز]] هسته‌ای با نام [[لینوکس]] را پدید آورد. ترکیب نرم‌افزارهای گنونو با لینوکس یک سیستم‌عامل کامل شد.
 
هر چند [[لینوکس]] کاملاً آزاد است، اما می‌توان اجزای غیر آزاد را نیز بر روی آن اجرا کرد. به این ترتیب [[توزیع لینوکس|توزیع‌های لینوکسی]] پدیدآمده‌اند که کاملاً آزاد نیستند. البته بنیاد نرم‌افزارهای آزاد [http://www.gnu.org/links/links.html#FreeGNULinuxDistributions فهرستی از توزیع‌های کاملاً آزاد لینوکس] تهیه کرده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.gnu.org/gnu/linux-and-gnu.fa.html|عنوان=لینوکس و پروژه گنو|نویسنده=ریچارد استالمن|زبان=فارسی|بازدید=۱۵ می ۲۰۰۹}}</ref>
 
== سیستم‌عامل گنو ==
هدف اصلی در [[پروژه گنو]] ایجاد مجموعه‌ای از نرم‌افزارها شامل [[کرنل]]، ابزارهای مدیریتی، ابزارهای توسعهٔ نرم‌افزارها (همانند مجموعهٔ [[همگردان|همگردان‌های]] [[جی‌سی‌سی]]) و ... است که به کاربران آزادی کامل را برای اجرا، مطالعه، ویرایش و به اشتراک‌گذاریِ نرم‌افزارها اعطا کند. در حقیقت، هدف اصلی پروژه تنها تأمین یک سیستم‌عامل پایدار و ایمن نیست، بلکه تامین آزادی کاربران و دفاع از آن است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.gnu.org/gnu/thegnuproject.html|عنوان=پروژه گنو نو|بازدید=۱۵ می ۲۰۰۹}}</ref>
 
== نام و نشان گنونو ==
گنو نو یک مخفف بازگشتی است و از نخستین حرف کلمات '''GNU's Not Unix''' به معنای '''گنو نو یونیکس نیست''' گرفته شده است. [[ریچارد استالمن]] این نام را روشی خلّاقانه برای ادای دین به سیستم‌عامل [[یونیکس]] می‌داند، زیرا استفاده از نام یونیکس به دلیل علامت تجاری بودن در یک محصول دیگر بدون اجازه ممکن نیست. همچنین گنو نو نام نوعی [[گاو وحشی]] است که در [[آفریقا]] زندگی می‌کند.
 
نشان گنو، نو، با طرحی از سر [[گاو وحشی]]، توسط Etienne Suvasa طراحی شده است و در وب‌سایت گنو نو و یا مقاله‌های بنیاد نرم‌افزارهای آزاد به کار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.gnu.org/graphics/agnuhead.html|عنوان=A GNU Head|بازدید=۱۵ می ۲۰۰۹}}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
خط ۷۴:
== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌انبار-رده|GNU}}
* [http://www.gnu.org وب‌گاه رسمی گنونو]
* [http://www.fsf.org وب‌گاه رسمی بنیاد نرم‌افزارهای آزاد]
 
{{گنونو}}
{{شبه یونیکس}}
{{نرم‌افزار آزاد و متن‌باز}}
خط ۸۵:
{{سیستم‌عامل-خرد}}
 
[[رده:پروژه گنونو]]
[[رده:سیستم‌عامل‌های آزاد]]
[[رده:سیستم‌عامل‌های مبتنی بر ریزهسته]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/گنو»