اسکناس: تفاوت میان نسخه‌ها

بشر نیمه متمدن در ابتدا کالا را با کالا مبادله می‌کرد. پس از مدتی برخی کالاها دارای ارزش بیشتری شدند و عملاً به عنوان پول جای خود را باز کردند. از جملهٔ این کالاها در یونان قدیم گاو نر، در سریلانکا فیل و در برونئی جمجمهٔ انسان بود. با پیشرفت تمدن بشری جوامع به استفاده از فلزات و اشیای زینتی مانند طلا و نقره به جای آن کالاها روی آوردند و نخستین بار در لیدی (آسیای صغیر) سکه ضرب شد.<ref name="از چاو تا اسکناس">{{یادکرد وب | عنوان=از چاو تا اسکناس | تاریخ=۵ اسفند ۱۳۹۰ | تاریخ بازبینی=۲۴ فوریه ۲۰۱۲ | ناشر=موسسه همشهری | نام=سمیرا | نام خانوادگی=موسوی فرد | نشانی=http://hamshahrionline.ir/print-17571.aspx | کد زبان=fa}}</ref>

 

سالیان زیادی طول کشید تا بشر از سکه به اسکناس روی آورد. چینی‌ها ر اواسط قرن دهم میلادی چیزی به شبیه به اسکناس ابداع کردند و نام آن را چاو گذاشتند. استفاده عملی و یکپارچه از پول کاغذی در سراسر چین، از دوره [[دودمان یوآن]] آغاز می‌شود و این پول نخستین پول کاغذی جهان است.<ref>[http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=324677 سقوط دودمان مغول(مهران شاه) در اثر کاهش ارزش پول-دنیای اقتصاد]</ref> اما نخستین اسکناس امروزی در ۵ ژانویه سال ۱۶۹۱ میلادی در [[بانک استکهلم]] چاپ شد که هم‌اکنون هم در موزهٔ این بانک موجود است.<ref name="از چاو تا اسکناس"/>

 

اولین سکهٔ ایرانی در زمان [[داریوش]] و از جنس طلا ضرب شد که نویسندگان یونانی از آن به نام «[[دریکوس]]» یاد می‌کردند.<ref name="از چاو تا اسکناس"/>

تا قبل از انتشار اسکناس در ایران، [[سکه]]، [[بیجک]]، و نیز اسکناس‌های خارجی (به ویژه منات روسی) در این کشور رواج داشت.

 

نخستین بانکی که به چاپ اسکناس برای ایران پرداخت، [[بانک جدید شرق]] بود که مرکزش در [[لندن]] قرار داشت و اسکناس‌های چاپ‌شده توسط این بانک در [[بانک بازرگانی ایران]] انتشار می‌یافت. اسکناس‌های منتشرشده توسط این بانک از پنج [[قران]] به بالا بود. در سال ۱۲۶۷ هجری قمری، امتیاز چاپ اسکناس از بانک جدید شرق به بانک شاهی واگذار شد. [[بانک شاهنشاهی ایران]] طبق [[قرارداد رویترز]] حق انحصاری نشر اسکناس را داشت، اما چاپ اسکناس همچنان در بانک جدید شرق انجام می‌گرفت و سیاست‌های پولی را نیز همین بانک تعیین می‌کرد. در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی، نمایندگان نخستین [[مجلس شورای ملی]] خواستار تأسیس بانک ملی شدند اما تا سال ۱۳۰۶ بانک کلی به تصویب نرسید تا سرانجام در ۱۷ شهریور ۱۳۰۷ شروع به کار کرد. بانک شاهنشاهی تا سال ۱۳۰۹ شمسی به فعالیت خود ادامه می‌داد و در این سال ایران حق انحصاری نشر اسکناس را به مبلغ ۲۰۰ هزار لیرهٔ انگلیس خریداری کرد و مسئولیت چاپ اسکناس به بانک ملی ایران واگذار شد. در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی اسکناس‌های چاپ‌شدهٔ قبلی از رده خارج شدند و به موجب مادهٔ ۵ قانون اصلاح (قانون واحد و مقیاس پول) حق انحصاری انتشار اسکناس به مدت ۱۰ سال به بانک ملی واگذار شد. از این تاریخ به بعد تعیین نوع طرح و مبلغ، نوع اسکناس و تعداد آنها را بانک ملی تعیین می‌کرد و اسکناس در لندن چاپ می‌شد. اولین اسکناس بانک ملی در فروردین ۱۳۱۱ چاپ شد. بانک ملی تا سال ۱۳۳۹ اقدام به نشر اسکناس می‌کرد تا اینکه با تأسیس بانک مرکزی، حق نشر اسکناس به [[بانک مرکزی ایران]] داده شد و تا کنون ادامه دارد.<ref name="گزارش جالب">{{یادکرد وب | عنوان=گزارش جالب از چاپ اسکناس درایران | تاریخ=۱/۱/۱۳۸۹ | تاریخ بازبینی=۲۴ فوریه ۲۰۱۲ | ناشر=تبیان | نشانی=http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=117981 | کد زبان=fa}}</ref>

 

== بهداشت و انتقال‌دهندگی باکتری ==

 

== منابع ==