تنگری‌باوری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تنگریسم''' یا '''تنگری گرایی''' {{به انگلیسی|Tengriism}}، یک مذهب [[جادو|جادویی]] آسیای میانه می باشدمی‌باشد که ترکیبی از [[شمن باوری]]، [[روح باوری]]، [[توتم پرستی]]، [[چندخدایی]]، [[یکتاپرستی]] و [[مرده پرستی]] می باشدمی‌باشد که به [[شمن باوری زرد]] {{به انگلیسی|Yellow Shamanism}} نیز معروف است. تنگری مذهبی بسیار باستانی متعلق به [[ترک]] ها،‌ها، [[مغول]] ها،‌ها، [[مجار]]ها و [[هون]]‌ها ها می باشدمی‌باشد. مذهب باستانی ترک هایترک‌های تمام دنیا تنگری بوده است که متأسفانه به دلیل کوچ، بخش بزرگی از ترک ها،ترک‌ها، دیگر این دین را ندارند. اما آثاری از آن در زبان و باور ترک هاترک‌ها باقیست. تنگری در لغت یعنی «خدای ترکان» که دلالتی بر ترک بودن این اعتقادات دارد. این مذهب همچنان در [[مغولستان]]، [[سیبری]] ([[روسیه]])، [[ترکمنستان]]، [[ترکیه]]، [[آذربایجان]]، [[قزاقستان]]، [[بلغارستان]]، [[چین]] و... زنده است.

* یک خدای متعال به نام [[تنگری]] وجود دارد. او غیرقابل شناخت است و همه چیز را می داندمی‌داند (ضرب المثلضرب‌المثل ترکی: فقط خدا می داندمی‌داند). او اعمال خیر و شر انسان را داوری می کندمی‌کند. می تواندمی‌تواند انسان را از فرش به عرش برساند و بالعکس. اقداماتش غیرقابل پیش بینی است و دانستن اسلوبش سخت است.

* ارواح یا ایزدان بسیاری همراه تنگری هستند. این ایزدان متفاوت هستند، می توانندمی‌توانند خوب، بد یا ترکیبی از هر دو باشند. می توانندمی‌توانند ایزدان عالم هایعالم‌های بالاتر، ارواح [[جهان زیرین]]، ارواح زمین، آب، ستارگان و گیاهان یا ارواح نیاکان باشند. با این ارواح می توانمی‌توان تماس گرفت، اما مردم عادی این توانایی را ندارند و این قدرت فقط در اختیار برگزیدگان یا [[شمن]]‌ها ها می باشد.می‌باشد؛ بنابراین شمن هاشمن‌ها رابط بین انسان هاانسان‌ها و خدایان هستند.

* [[ارلیک|اِرلیک]]: ایزد مرگ در دنیای مردگان و ارواح شیطانی. به دلیل غرور توسط اولگان به جهان زیرین تبعید شد. او به انسان هاانسان‌ها گناه کردن را آموخت.

* [[اومای]]: ایزدبانوی باروری و باکرگی می باشدمی‌باشد و با زنان، مادران و کودکان مرتبط است.

* [[ئای ئاتا]]: خدای ماه یا ماه-پدر که در طبقه یطبقهٔ ششم آسمان زندگی می کندمی‌کند.

* [[گون ئانا]]: ایزدبانوی خورشید یا خورشید-مادر، ایزدبانوی زندگی، باروری، گرما و سلامتی است و در آسمان هفتم زندگی می کندمی‌کند.

* [[کویاش]]: خدای خورشید که زمین را با نور خورشید خلق کرد. ترک هاترک‌ها در هنگام ستایش او، رو به خورشید می ایستادندمی‌ایستادند.

[[رده:ترک هاتلفیق‌گرایی]]

[[رده:شمنادیان باوریقبیله‌ای]]