فنیقی‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب+تمیز (۹.۷): + رده:بنیان‌گذاری‌ها در سده ۱۲ (پیش از میلاد) در آسیا+[[رده:انحلال‌های سده ۶ (پیش از م...
Mahdi28 (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱:
{{coord|۳۴|۰۷|۰|N|۳۵|۳۹|۰|E|display=title}}
[[پرونده:Transport of cedar Dur Sharrukin.jpg|بندانگشتی|جابجایی الوار [[سرو آزاد]] لبنانی به سوی [[میان‌رودان]]، کنده‌کاری کاخ [[سارگون سوم]]، پایان سده هشتم پ. م.]]
 
'''فِنیقیان''' یکی از اقوام [[سامی تبار]] بودند که در حوزه دریای [[مدیترانه]] می‌زیستند. فنیقیان پیشه بازرگانی داشتند و مردمی آرام و با فرهنگ بودند. [[خط فنیقی]] که اینان با آن می‌نوشتند را مادر خط‌های کنونی، البته به جز [[شرق آسیا]] می‌دانند.
خط ۱۴:
فنیقیه چندین بار تابع [[مصر|مصری‌ها]] گردید، بعد در قرن [[هشتم (پیش از میلاد)]] در تحت تسلط [[آشوری‌ها]] و در اوایل قرن [[ششم (پیش از میلاد)]] به تصرف [[بابلی‌ها]] درآمد، پس از آن در زمان [[کوروش]] تابع [[ایران]] گردید ولی فنیقی‌ها به تابعیت ملل دیگر اهمیت نمی‌دادند زیرا دریاها و مستعمرات تحت اقتدار آن‌ها باقی می‌ماند. رقیب بزرگ این قوم، [[یونانی‌ها]] بودند که در [[دریانوردی]] مهارت تام یافتند.
 
کشف رنگ [[ارغوانی صوری|ارغوانی]] و اختراع [[شیشه]] از ابتکارات این قوم است. اختراع [[الفبا]] را هم به آن‌ها نسبت داده‌اند ولی اکنون عقیده اکثر مورخان براین است که آن‌ها الفبا را از [[عبری|عبری‌ها]] اقتباس کرده‌اند. در کاوش‌های «[[راس شمرا]]» مربوط به فنیقی‌ها لوحه‌هایی بدست آمده که خطوطی با علائم میخی بر آن‌ها نوشته شده‌است. این علائم عبارت از سی حرف بی‌صدا هستند. این الفبای ابتدائی که در حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد به دست آرامیان افتاد، با تغییرات و تصرفاتی به اعراب، هندیان و ارمنی‌ها انتقال یافت و زمینه پیدایش زبانهای نوشتاری قابل کاربرد را پدید آوردپدیدآورد.<ref name="گلی زواره قمشه‌ای"/>
 
تابعیت فنیقی‌ها از دولت [[ایران]] برای ایران دو فایده داشت، یکی اینکه کشتی‌های آن‌ها در اختیار ایران درآمد و از طرف دیگر فنیقی‌ها تا پایان حکومت [[هخامنشی]] به ایران وفادار ماندند. کمبوجیه فرزند کورش از کشتیهای فنیقی استفاده کرد تا به مصر و یونان حمله کند.<ref name="حمدان، محمود">حمدان، محمود - ترمس، محمد - رئوف، عادل: لبنان از فنیقیه تا حزب‌الله: آشنایی با کشور لبنان و ریشه‌های جنبش حزب‌الله. در: نشریه: «سوره»، شهریور ۱۳۸۵ - شماره ۲۷. ص۱۱</ref>
خط ۲۱:
== بازرگانی ==
[[پرونده:PhoenicianTrade.png|چپ|325px|بندانگشتی|مسیرهای بازرگانی فنیقی‌ها.]]
دریانوردان فنیقی هرگز در اندیشه آفریدن یک نیروی نظامی نبودند اما به سرعت توانستند نخستین امپراتوری بازرگانی جهان را پدید آورندپدیدآورند. فنیقی‌ها به دادوستد بیش از کشاورزی اهمیت می‌دادند که این امر ریشه در شرایط جغرافیایی این کشور دارد زیرا لبنان بر ساحل مدیترانه واقع شده و ناهمواری‌ها و شرایط کوهستانی اجازه توسعه کشاورزی را نمی‌دهد.<ref name="گلی زواره قمشه‌ای"/>
 
دریانوردان فنیقی در سواحل سوریه و آفریقا و [[جزیره کرت]] و جزایر یونان دریانوردی می‌کردند و کار آن‌ها صید صدف‌های مخصوصی بود که از آن‌ها رنگ ارغوانی به دست می‌آمد. تهیه رنگ پارچه‌های پشمی [[ارغوانی]] در آن موقع مخصوص کارگاه‌های صیدا و صور بود. همچنین بازرگانی و دادوستد عطریات، فلزات، سنگ‌های قیمتی، چوب لبنان و دیگر فراورده‌های خاورزمین و برده‌فروشی بدست آن‌ها صورت می‌گرفت. مهارت فنیقی‌ها در امور بازرگانی سبب شد که اکثر بازارهای آن روز از مشرق مدیترانه تا اسپانیا، بدست آن‌ها باشد.<ref name="حمدان، محمود"/>
خط ۴۲:
ایرانیان در قبال کمکهای فنیقیان امتیازاتی به ایشان دادند چنان‌که داریوش بزرگ هنگام سازمان بخشیدن به شاهنشاهی هخامنشی [[صیدون]] را مرکز پنجمین [[ساتراپی]] قرار داد که وسعت آن تا سرزمینهای دوردست در امتداد فرات گسترده بود. فنیقیان نیز در عوض کمک شایانی به شاه بزرگ کردند. ناوگان ایشان نقش بسیار مؤثری را در نبردهای داریوش بزرگ و پس از او در پیکارهای [[خشایارشا]] ایفا نمود.<ref name="شهاب، موریس"/>
 
هنر ایران در سرزمینهای فنیقیه حتی در کارهای هنری کم اهمیتکم‌اهمیت نیز تأثیر نموده‌است. سکه‌های شهر صیدون تصویر شهریاری را نشان می‌دهد که در یک [[ارابه]] ایستاده و جامه او جامه شاهنشاه ایران است. یک نفر با کلاهی مخروطی شکل شیوه فنیقی پشت ارابه دیده می‌شود. نوشته روی سکه مرکب از دو حرف فنیقی اول اسم شاه ابد اشتارت یا بوداشتارت است و این رسمی از فنیقیان بود که در دوران شاهنشاهی هخامنشیان گسترش یافت.<ref name="شهاب، موریس"/>
 
نزدیک همانجائی در قرن گذشته تابوت اشمونازار کشف شد گور ناشناخته‌ای پدیدار گردید که درون آن قطعه زینتی جواهر مانندی مربوط به اواخر سده پنجم پیدا شد. این جواهر دارای یک حلقه نقره‌ایست که بر روی آن چنگالی از طلا درست شده که سنگ [[آماتیس]] بزرگی را دربرمی‌گیرد.<ref name="شهاب، موریس"/>