لیتوانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز تمیزکاری +‌ابهام‌زدایی از پیوندها، replaced: لاتینلاتین با استفاده از AWB
خط ۱۷:
نحوه تشکیل = اعلان کشور همسود |
موارد منجر به تشکیل = [[لهستان]]/لیتوانی{{سخ}}اشغال توسط [[روسیه]]/[[پروسیا]]{{سخ}}اعلان استقلال{{سخ}}اولین اشغال توسط شوروی{{سخ}}دومین اشغال توسط شوروی{{سخ}}استقلال دوباره |
تاریخ تشکیل =[[۱۵۶۹ (میلادی)|۱۵۶۹]]{{سخ}}[[۱۷۹۵ (میلادی)|۱۷۹۵]]{{سخ}}[[۱۶ فوریه]] [[۱۹۱۸ (میلادی)|۱۹۱۸]]{{سخ}}[[۱۵ ژوئن]] [[۱۹۴۰ (میلادی)|۱۹۴۰]]{{سخ}}[[۱۹۴۴ (میلادی)|۱۹۴۴]]{{سخ}}[[۱۱ مارس]] [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] |
مساحت = ۶۵٬۲۰۰ |
رتبه مساحت = ۱۲۳ام |
خط ۸۵:
زبان‌های شاخه بالتیک ویژگی‌های زیادی از زبان اصلی هندواروپاییان را حفظ کرده‌اند و به این خاطر همانندی‌های زیادی با زبان‌های باستانی هندواروپایی هم‌چون [[اوستایی]] و [[سانسکریت]] از خود نشان می‌دهند.
 
پیش از سده ۱۶ که نخستین آثار ادبی به زبان لیتوانیای منتشر شد، زبان نوشتاری اصلی در این منطقه [[زبان لاتین|لاتین]] بود و آثار زیادی به زبان لاتین در سرزمین لیتوانی نوشته می‌شد. در لیتوانی کلمات بر اساس مونث یا مذکر بودن جداسازی می‌شوند.
در حال حاضر در دانشگاه شهر ویلنیوس لیتوانی زبان فارسی و عربی تدریس می‌شود و حدوداً ۲۸ دانشجو فارغ‌التحصیل شده‌اند.
 
خط ۹۷:
 
[[دالیا گریبائوسکایته]] رئیس‌جمهور کنونی کشور لیتوانی، در انتخابات ریاست جمهوری ۱۲ ژوئیه سال ۲۰۰۹ با کسب اکثریت آرا به پیروزی رسیده است و نخستین رهبر زن در این کشور شد. گریبائوسکایته پنجمین رئیس جمهور لیتوانی از زمان استقلال این کشور از شوروی سابق در سال ۱۹۹۰ است. نزدیک‌ترین رقیب وی آلگیرداس بوتکویسیوس ۵۳ ساله از جناح سوسیال دموکرات که سابقاً وزیر بود، با کسب ۱۱٫۸۵ درصد آرا در جایگاه دوم ایستاد و شکست خود را پذیرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان="گریبائوسکایته" اولین رییس‌جمهور زن در لیتوانی شد|وب‌گاه=ایسنا|تاریخ=۲۰۱۴-۰۹-۲۳|سال=۲۰۱۴|پیوند=http://www.isna.ir/fa/news/8802-18502/-گریبائوسکایته-اولین-رییس-جمهور-زن-در-لیتوانی| آرشیو=http://web.archive.org/web/20140923175402/http://www.isna.ir/fa/news/8802-18502/-گريبائوسكايته-اولين-رييس-جمهور-زن-در-ليتواني |تاریخ = ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=۲۰۱۴-۰۹-۲۳}}</ref> "بانوی آهنین" لیتوانی [[دالیا گریبائوسکایته]] برای بار دوم نیز در سال۲۰۱۴ رئیس‌جمهور لیتوانی شد.
نقش اصلی رئیس‌جمهور لیتوانی اجرا سیاست‌های خارجی است و گریبائوسکایته در کارزار انتخاباتی خود گفت که می‌خواهد لحن سخت گذشته را که اغلب نسبت به [[مسکو]] اتخاذ شده، نرم کند. وی می‌گوید الگوی سیاسی وی مارگارت تاچر، نخست وزیر پیشین انگلیس است.<ref name="همان منبع">همان منبع.</ref>
 
== جغرافیا ==
خط ۱۲۹:
 
لیتوانی در اواخر سال ۲۰۰۹ تنها نیروگاه هسته‌ای خود را که در نزدیکی ویزاگیناس در شمال شرقی این کشور واقع شده بود تعطیل کرد. تعطیلی این نیروگاه یکی از شروط لیتوانی برای ورود به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۴ بود<ref name="ewsText.aspx?ID=1590820">http://www.iribnews.ir/N</ref>
[[لیتاس]] واحد پول لیتوانی است. نام ایزوی ۴۲۱۷ لیتاس، LTL است و مخفف آن نیز Lt می‌باشد. هر لیتاس معادل ۱۰۰ سنت است. از ژانویه۲۰۱۵ واحد پول لیتوانی به یورو تغییر می‌کند .<ref>https://www.lb.lt/lithuania_is_accepted_into_the_eurozone</ref>
 
==== بیشترین صادرات کشور لیتوانی ====
خط ۱۴۳:
==== مهم‌ترین تولیدات کشور لیتوانی ====
مهم‌ترین تولیدات کشاورزی لیتوانی عبارتنداز سیب زمینی، نیشکر، سبزیجات، غلات و فرآورده‌های دامی و مهم‌ترین تولیدات صنعتی عبارتند از منسوجات، مبلمان، ماشین آلات کشاورزی، لوازم خانگی، کشتی و شناورهای کوچک. تعداد نیروی کار در این کشور بیش از دو میلیون نفر است.
 
 
تفاهمنامۀ همکاری بین اتاق‌های بازرگانی ایران و لیتوانی در تابستان ۱۳۹۰ در تهران بین رؤسای اتاق‌های بازرگانی دو کشور به امضاء رسیده است. در حال حاضر به طور متوسط حجم تبادل تجاری بین دو کشور بالغ بر ۵ میلیون دلار می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Aryanic.com|عنوان=سفارت جمهوری اسلامی ایران -ورشو|وب‌گاه=سفارت جمهوری اسلامی ایران -ورشو|پیوند=http://warsaw.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=136&pageid=26836|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=۲۰۱۴-۰۹-۲۴}}</ref>
سطر ۱۶۲ ⟵ ۱۶۱:
بیش از هشتاد و سه درصد مردم این کشور تبار لیتوانیایی دارند.
 
در لیتوانی چهار گروه از مردمان لیتوانیایی زندگی می‌کنند که عبارتند از "اوکشتای‌چیای" ساکن منطقه شمال لیتوانی، "ژمای‌چیای" ساکن غرب لیتوانی، "زوکای" ساکن جنوب شرق لیتوانی و گروه کوچک "سووال‌کیای" که بیشتر در منطقه جنوب غرب لیتوانی زندگی می‌کنند.<ref name="iranemb.pl">{{یادکرد وب|نویسنده=Aryanic.com|عنوان=سفارت جمهوری اسلامی ایران -ورشو|وب‌گاه=سفارت جمهوری اسلامی ایران -ورشو|پیوند=http://iranemb.pl/1390-09-13-18-37-42/1390-09-13-19-12-13/1390-12-22-07-27-49.html|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-09-23}}</ref> بیشتر مردم لیتوانی مسیحی هستند و ۷۹ درصد به کلیسای کاتولیک رومی تعلق دارند.
 
جمهوری لیتوانی در نظر دارد تا ابتدای سال ۲۰۱۵ میلادی به جذب مهاجر خارجی ادامه دهد. این کشور به دلیل مواجه شدن با کمبود نیروی متخصص و ماهر و سرمایه‌گذار خارجی شرایط اقامتی را بر اساس مصوبه پارلمانی، از سال ۲۰۰۸ میلادی به مدت ۷ سال تسهیل کرده‌است. بر این اساس شهروندان خارجی که با هدف سرمایه‌گذاری وارد این کشور شوند، می‌توانند پس از گذشت پنج سال درخواست اقامت دائم بدهند و شهروند لیتوانی شوند. در قانون مهاجرت لیتوانی تصریح شده که اولویت جذب مهاجر از کشورهای [[بلاروس]]، [[اوکراین]]، [[مولداوی]] و کشورهای منطقه [[قفقاز]] جنوبی است، با این حال شمار زیادی از شهروندان کشورهای آسیایی و افریقایی نیز به این کشور مهاجرت کرده‌اند.<ref>[http://isna.ir/fa/news/91020904501/-لیتوانی-همچنان-به-دنبال-جذب-مهاجران-خارجی خبرگزاری ایسنا]: لیتوانی همچنان به دنبال جذب مهاجران خارجی. ۹ اردیبهشت ۹۱. بازدید: سپتامبر ۲۰۱۲.</ref>{{سخ}}
بر اساس آمار مرکز مهاجرت لیتوانی از سال ۲۰۰۴ میلادی تا سال ۲۰۱۲ میلادی ۲۳۷ هزار نفر این کشور را ترک کرده‌اند و در مقابل بیش از ۶۶ هزار نفر موفق به دریافت اقامت در لیتوانی شده‌اند.<ref> name="همان منبع.<"/ref>
 
== فرهنگ ==
ورزش بسکتبال از جایگاه بالایی در این کشور برخوردار است که نماد آن هم تیم ورزشی معروف لیتوانی در دوره کمونیستی به نام تیم [[ژالگیریس]] می‌باشد.
"[[کریستیان دون لایتیس]]" نویسنده و ادیب معروف لیتوانیایی قرن هفدهم است و کتاب وی به نام "سال" (Metai) که در آن چهار فصل سال و همچنین نحوه زندگی مردم مناطق روستایی را بیان شده یکی از متون ادبی مهم لیتوانی به شمار می‌رود. نمایندگان ادبیات سده بیستم لیتوانی [[یوزاس توماس-وایژگانتاس]]، [[آنتاناس ویه‌نولیس]]، [[برنارداس برازدژیونیس]]، [[ویتاوتاس ماچرنیس]]، و [[یوستیناس مارکین‌کویچیوس]] هستند.{{سخ}}
از کارگردانان نام‌آور هنر تئاتر در لیتوانی می‌توان "[[اوسکاراس کوروشونوواس]]" را نام برد.<ref>{{یادکرد وب|نویسندهname=Aryanic.com|عنوان=سفارت جمهوری اسلامی ایران -ورشو|وب‌گاه=سفارت جمهوری اسلامی ایران -ورشو|پیوند=http://"iranemb.pl"/1390-09-13-18-37-42/1390-09-13-19-12-13/1390-12-22-07-27-49.html|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-09-23}}</ref>{{سخ}}
موسیقی سنتی لیتوانی ریشه‌ای کهن دارد و به بازمانده‌های دوران پیش از مسیحیت و کهن‌تر از آن در آن بجا مانده‌است. امروزه همسرایی به صورت [[گروه کر]] در لیتوانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
 
سطر ۱۹۰ ⟵ ۱۸۹:
{{اعضای ناتو}}
{{سازمان‌های اطلاعاتی جهان}}
 
[[رده:لیتوانی|لیتوانی]]
[[رده:اروپای شمالی]]