خاقانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جغرافی‌نویسان قدیم آن زبان را [[زبان ارانی|ارّانی]] نامیده‌اند. [[ابن حوقل]] می‌گوید: «مردم [[بردعه]] (مرکز قدیم [[اران]]) به ارّانی سخن می‌گویند». [[مقدسی]] در [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم|احسن‌التقاسیم]] توضیح بیشتر در بارهٔ آن زبان دارد و می‌گوید: «در [[ارّان]] به ارّانی سخن می‌گویند و [[فارسی]] ایشان قابل فهم است، و در پاره‌ای حرف‌ها به زبان [[خراسانی]] نزدیک است.» اما [[زبان نوشتاری]] شاعران و نویسندگان آن دیار را «فارسی ارانی» نامیده‌اند (در برابر [[فارسی دری]]). آمیزش لهجه‌ها و زبان‌های نواحی مختلف [[ایران]]، و رواج سخن خاقانی و [[نظامی]] به مدت هشتصد سال در سراسر [[ایران]]، موجب شد که بسیاری از تعبیرهای خاص آنان وارد فرهنگها یا زبان شاعران و نویسندگان دیگر شده و جزو [[فارسی دری]] درآید.<ref>محمدامین ریاحی، ''مقدمه بر نزهت‌المجالس''، ص ۳۰</ref><ref name="Iranica">{{cite web|url= http://www.iranicaonline.org/articles/nozhat-al-majales |title=NOZHAT AL-MAJĀLES|author=[[محمدامین ریاحی|Mohammad-Amin Riahi]]|publisher= [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]|accessdate=April 4, 2010}}</ref>

 

 

برخلاف شاعران اهل دیگر مناطق ایران در آن دوران که غالباً از طبقات بالای جامعه چون ادیبان، دیوانیان و دبیران بودند، در نواحی شمال غرب ایران بسیاری از شاعران از مردم عادی و پیشه‌وران و کارگران بودند و نام‌های آنها چون سقّا، عصفوری (گنجشک‌فروش)، سرّاج، جاندار، لحافی و نظایر آن گواه این امر است. این شاعران غالباً تعبیرهای محاوره‌ای را در شعر خود به کار می‌بردند و از این طریق بسیاری از لغات و اصطلاحات فارسی خاص آن سامان را در اشعار خود به یادگار گذاشته‌اند. علاوه بر این، وجود آگاهی‌هایی از آداب و رسوم، زندگی روزمره، پوشاک، بازی‌ها و سرگرمی‌های مردم در آن دوران از جمله فواید جانبی نزهةالمجالس است.<ref name="Iranica">{{cite web|url= http://www.iranicaonline.org/articles/nozhat-al-majales |title=NOZHAT AL-MAJĀLES|author=[[محمدامین ریاحی|Mohammad-Amin Riahi]]|publisher= [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]|accessdate=April 4, 2010}}</ref>