نیلس هنریک آبل: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب+تمیز (۱۱ core): + رده:درگذشتگان سده ۱۹ (میلادی) به علت سل |
||
خط ۱۰:
|محل زندگی =
|شهروند =
|ملیت = [[نروژ
|تبار =
|رشته فعالیت = [[ریاضیات]]
خط ۲۷:
}}
'''نیلس هنریک آبل''' {{به نروژی|Niels Henrik Abel}} (زاده ۵ اوت
[[گروه جابجایی‌پذیر]] را به افتخار وی، [[گروه آبلی]] هم می‌نامند.
خط ۳۳:
آبل ثابت کرد که [[معادله چندجمله‌ای|معادلات چندجمله‌ای]] با درجهٔ بالاتر از چهار در حالت کلی با استفاده از رادیکال‌ها [[حل پذیر]] نیستند.
== زندگی‌نامه
'''نیلس هنریک آبل''' متولد پنجم اوت ۱۸۰۲ است. وی پسر دوم کشیش پروتستان روستای فیندو<ref>Findoe</ref> در حومهٔ کریستنلند<ref>christianland</ref> نروژ بود. او ثابت کرد که صرفنظر از [[معادلات درجه اول]] تا درجه چهارم هیچ دستور [[جبر
آبل این کشف ذی‌قیمت خود را به [[کوشی]] سپرد. اما افسوس کوشی آنرا گم کرد و نروژی بیچاره درحالی که آخرین شاهی خود را مصرف کرده بود و اخرین امید خود را از دست داده بود ناچار شد به وطنش مراجعت کند، و هم در آنجا بود که آبل درنتیجه محرومیت‌ها و گرفتاری‌های فراوان به مرض [[سل]] مبتلا گشت و در ششم آوریل ۱۸۲۹ جان سپرد. دو روز پس از آن تاریخ کوشی نسخه خطی او را پیدا کرد و آکادمی علوم از ارزش آن آگاه شد و جایزه بزرگ خود را به آبل و [[کارل گوستاو یاکوب یاکوبی|ژاکوبی]] آلمانی تخصیص داد ولی آبل آنچنان فراموش شده بود که نامی از او در میان نبود و کسی نمی‌دانست که دو سال پیش مرده است. [[شارل هرمیت|هرمیت]] دربارهٔ او گفته است: "وی برای ریاضیدانان میراثی باقی گذاشت که می‌تواند پانصد سال آنها را مشغول کند."
خط ۶۷:
{{ترتیب‌پیش‌فرض:آبل، نیلس هنریک}}
[[رده:نیلس هنریک آبل]]
[[رده:اهالی نروژ در سده ۱۹ (میلادی)]]
سطر ۷۳ ⟵ ۷۴:
[[رده:درگذشتگان ۱۸۲۹ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان به علت سل]]
[[رده:درگذشتگان سده ۱۹ (میلادی) به علت سل]]
[[رده:ریاضیدانان اهل نروژ]]
[[رده:ریاضیدانان سده ۱۹ (میلادی)]]
| |||