طاق: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۵۳:
روش رومی استوارترین طاق را بدست می‌دهد که در برابر انواع تنش‌ها و همچنین لرزش‌های پهلویی به خوبی تاب می‌آورد. گو اینکه نام رومی خاستگاه روم را در این روش یاد می‌آورد و همانا اوج کاربرد آن در بناهای رومی بوده است که البته با روش آجر یا سنگ‌تراش خورده و گوه‌ای شده پیاده می‌شده با این همه پیشینه این روش را در [[چغازنبیل|پرستشگاه چغازنبیل]] (هزاره دوم پیش از میلاد) نیز آشکارا می‌توان سراغ گرفت. [[مسجد جامع اصفهان]] و [[مجموعه گنجعلیخان|بازار گنج‌علی خان]] از نمونه جاهایی ست که می‌توان این روش پرکاربرد را مشاهده کرد.
* [[چپیله]] در این روش درست برخلاف روش‌های رومی و ضربی که آجر یا خشت از پهلو که پهن‌ترین بخش است به هم می‌چسبید این بار از «کله» یا «لبه» کنار هم چسبانیده می‌شود. از آنجا که رج‌ها در این شیوه از لبه به هم می‌چسبند و به همین خاطر طاق نازک‌ترین بافت ممکن را به خود می‌گیرد در این بافتار نازکترین و خواه ناخواه ناتوان‌ترین پوشش به دست می‌آید که بیشتر به کار سقف‌های ناباربر و آمودی می‌آید. گاه برای نیرومند سازی این بافتار از روش [[پالانه]] کردن که چیدن چند لایه آجر روی آن است بهره می‌برند.
* [[هِره-پُر]] (رومی - ضربی) این بافتار از هم‌آمیزی «هره» با «پُر» به دست می‌آید. اینو بافتارتنوع فراوانی در پیاده سازی دارد، گویی هر رازیگری نظر به تجربیات شخصی خود و فرهنگ منطقه خویش روش ویژه ای از هم‌آمیزی میان هره و پر می‌تواند داشته باشد که توانگاه باربریاین خوبیبافتارها داردبسیار بیشترویژه درو منحصر به فرد میشوند. هم‌آمیزی میان هره و پر به دو شکل کلی است: آ) بخش های مشخصی از طاق با هره و بخش های مشخصی پر زده میشود. این هم‌آمیزی هم‌نشسته تمایزپذیر است؛ ساختار «طاق و تویزه» کاربردیکی دارداز روش هاییست که میتواند به خوبی از این بافتار بهره ببرد؛ به این شکل که تویزه‌ها با بافت رومی و پوششفضای میان تویزه‌ها با بافت ضربی ساختهپوشانده می‌شوندشوند. برتری"طاق اینتویزه" روشبه این است کهروش پوشش ضربی را از آنجا که در برابر لرزش‌های پهلویی تاوش کمتری دارد این ضعف با تویزه‌های رومی جبران می‌شودمیکند کهو این تویزه‌ها همزمان جایگزین دیوار بسیار بلند و جِرز خور اِسپَر برای تکیه پوشش ضربی نیز می‌شوند که خود صرفه جویی مناسبی در [[مصالح ساختمانی|ساختمایه]]‌ها ایجاد می‌کند. برتری دیگر این روش بهره بردن همزمان طاق از توانایی‌های دو روش است. بافت ضربی بی‌نیاز به قالب داربست ساخته می‌شود که خود سرعت کار را بالا برده و در هر مکان دور و پرتی با کمترین امکانات اجرا شدنی است. دیگر آنکه بافت ضربی در برابر لرزش‌های عمودی تاب آوری خوبی دارد؛ از آن سو بافت رومی در برابر لرزش‌های افقی تاوش مناسبی دارد که برآیند این هم‌کردی و هم‌افزایی دوچندان شدن توان سازه در برابر انواع تنش‌ها است. افزون بر این چون بافت رومی منحصر به تویزه هاست دیگر نیازی به قالب داربست حتی در دهانه‌های فراخ نخواهد بود و به جای آن می‌توان از قالب‌های تویزه‌ای گچی که به آسانی و با همان دقت بسنده ساخته شده و به کار گرفته می‌شوند بهره برد. ب) روش دوم هم‌آمیزی هره و پر هم‌آمیزی هم‌خورده تمایزناپذیر است. یکی از بافتارها به این روش "طاق با لب بند رومی" است. <ref name=ToolAutoGenRef2 /><ref>طاق و اَزَج، غیاث الدین جمشید کاشانی، نشر سروش</ref><ref>فرهنگ مهرازی ایران، رفیعی سرشکی</ref>
 
== چَفدشناسی طاق ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/طاق»