'''جنگ روسیه-ایران در سال ۱۸۲۶–۱۸۲۸''' آخرین نبرد نظامی بزرگ ایران و روسیه بود.
بعد از [[عهدنامه گلستان|عهدنامهٔ گلستان]] که پس از جنگ قبلی ایران و روسیه در سال ۱۸۱۳ امضا شده بود، صلح در قفقاز به مدت ۱۳ سال دوام آورد. با این حال شاه ایران، [[فتح‌علی شاه]]، مدام به کمک و مشاوره خارجی وابسته بود و در این زمان مشاورهْ عوامل انگلیس رؤیای بازپس‌گیری مناطق واگذار شده به روس را در او زنده می‌کردند. آن‌ها همچنین از اینکه انگلیس در صورت بروز جنگ از او حمایت خواهد کرد پافشاری می‌کردند. تصمیم دربارهٔ آغاز جنگ در بهار ۱۸۲۶ گرفته شد، زمانی که در مراسم نظامی [[عباس میرزا]] که در تهران برگزار می‌شد سفیر روسیه، الکساندر سرگیویچ منشیکو، در حبس خانگی قرار گرفت.
== ۱۸۲۶: تهاجم ایران و پاسخ روسیه ==
{{جنگ‌های ایران و روسیه}}
در مهٔ ۱۸۲۶، میراک بر خلاف نظر تزار روسیه [[نیکلای یکم]] توسط قوای روسیه اشغال گردید.<ref name="Kazemzadeh337">''Iranian relations with Russia and the Soviet Union, to 1921'', F. Kazemzadeh, '''The Cambridge History of Iran''', Vol.7, ed. Peter Avery, G. R. G. Hambly and C. Melville, (Cambridge University Press, 1991), 337.</ref> در پاسخ، دولت ایران [[میرزا محمدصادق همای مروزی]] را به [[سنت پترزبورگ]] فرستاد تا در این باره مذاکره کنند. با این حال ژنرال فرماندار قفقاز، [[الکسی یرمولوف]] او را در تفلیس دستگیر نمود.<ref name="Kazemzadeh337"/>
عباس میرزا و ۳۵،۰۰۰ نفر قشون او بدون اعلان جنگ در ۱۹ ژوئیهٔ ۱۸۲۶ میلادی ژولی (همه تاریخ‌ها به شکل تقویم قدیمی می‌باشند و بایستی ۱۲ روز به این تقویم اضافه شود تا به تقویم غربی تبدیل گردد) [[قره‌باغ]] و [[تالش]] را اشغال نمودند و خرابی‌های گسترده‌ای را به بار آوردند. [[شوشی]]، پایتخت قره‌باغ محاصره شد، [[لنکران]] و [[گنجه]] تخلیه شدند<ref>''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010), 1148.</ref>، و باکو به محاصره درآمد. یرمولوف فرمانده روس قفقاز به طرز مرموزی واکنشی نشان نداد. شاید چون تنها ۳۵٬۰۰۰ سرباز در اختیار داشت. یرمولوف درخواست نیروی بیشتری نمود، نیکولاس یک گردان، شش هنگ سواره‌نظام قزاقهای دان را به کمک وی فرستاد و به یرمولوف گفت تا خانات ایروان را اشغال نماید. یرمولوف پاسخ داد که چنین چیزی غیرممکن است در جواب نیکولای [[ایوان پاسکویچ]] را فرستاد که این کار یرمولوف را برآشفت. او [[والرین مددوف]] را به سمت جنوب فرستاد اما از او خواست تا از درگیری بزرگ اجتناب کند. والرین از این دستور سرپیچی نمود و توانست با ۲٬۰۰۰ نفر لشکر ۱۰٬۰۰۰ نفری [[امیر خان سردار]] فرمانده ایرانیان را شکست دهد و محاصرهٔ شوشی را بشکند. روس‌ها مجدداً وارد گنجه شدند. پاسکویچ به همراه نیروهای کمکی از راه رسید و فرماندهی را از یرمولوف گرفت. در ۱۴ سپتامبر او ۶٬۰۰۰ نظامی ایران را در آکستافا در غرب گنجه دنبال نمود.
