مالک بن عامر اشعری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش Fatranslator (بحث) به آخرین تغییری که Sa.vakilian انجام داده بود واگردانده شد
جز تمیزکاری با استفاده از AWB
خط ۱:
'''مالک بن عامر اشعری''' از خاندان اشعری و از نامداران‌ صدر اسلام‌ بود و در پیکار مسلمانان‌ با ایرانیان‌ شرکت‌ کرد و نخستین‌ کسی‌ است‌ که‌ در فتح‌ مداین ‌ با اسب ‌ از فرات ‌ گذشت‌. <ref>قمی‌، حسن‌ بن‌ محمد، ج۱، ص۲۶۹، تاریخ‌ قم‌، ترجمه حسن‌ بن‌ علی‌ قمی‌، به‌ کوشش‌ جلال‌ الدین‌ طهرانی‌، تهران‌، ۱۳۶۱ش‌. </ref> او از فرماندهان و مشاوران لشکر [[سعد بن ابی وقاص]] بود که [[عمر|خلیفه دوم]]، اورا برای [[حمله اعراب به ایران|فتح ایران]] فرستاده بود. او یکی از سرداران سپاهیان اعراب بود که پس از شکست سپاه ایران به دستور سعد بن ابی وقاص به سوی نواحی مرکزی ایران که بعدها [[عراق عجم]] خوانده شد حرکت کرد و نواحی گبرش ([[تفرش]]) و آتشدان ([[آشتیان]]) امروزی را تصرف کرد و مردم آن نواحی که [[زرتشتی]] بودند را مجبور به قبول [[اسلام]] نمود.<ref>کتاب مختصرالبلدان (بخش مربوط به فتح ایران)، ابو بکر احمد بن محمد بن اسحاق همدانی ابن الفقیه (م ۳۶۵)</ref> و تمام معابد زرتشتیان را به عنوان مظاهر شرک تخریب نمود.در زمان هارون الرشید (۱۷۰ـ۱۹۳) [[سلمة بن سلمه همدانی]] رستاق [[تفرش]] و مزارع آن را به مهاجران [[عرب اشعری]] واگذار کرد <ref>کتاب تاریخ قم ص ۲۶۳ حسن بن محمد قمی </ref> .
 
 
خط ۱۱:
==نخستین اشعری مسلمان==
 
مالک بن عامر اشعری را اولین مسلمان از قبیله اشعریان دانسته‌اند، وی که جد اعلای اشعریان قم است، نخستین مهاجر این قوم به سوی پیامبر (ص)، جهت پذیرش اسلام بود. وی پس از اسلام آوردن به میان قوم خود باز گشت و چند سال بعد با اقوام خویش برای مرتبه دوم، به نزد پیامبر (ص) آمد.
<ref>تاریخ قم، ص۲۶۸ </ref>
<ref>اسدالغابه، ج۴، ص ۲۸۲ </ref>
خط ۱۷:
==هجرت به ایران==
 
بر اساس گزارش نویسنده تاریخ قم، درباره علت مهاجرت اشعریان به ایران سه گزارش وجود دارد:
 
بر اساس برخی روایات به دلیل سابقه همکاری اشعریان با علی(ع) از یک سو و شرکت آنان در قیام مختار از سوی دیگر، حجاج بن یوسف ثقفی عامل خلیفه بر عراق، سختگیری بر اشعریان را آغاز کرد. حجاج محمد بن سائب را به آذربایجان تبعید کرد اما محمد در کوفه مخفی شد و حجاج بر او دست یافت و وی را به قتل رساند.<ref>خضری، ج2، ص167 </ref> بر اساس برخی گزارش‌ها بعد از کشته شدن محمد بن سائب، اشعریان از کوفه خارج شدند. <ref>تاریخ قم، ص 260 </ref>
خط ۲۳:
برخی روایات خروج اشعریان از کوفه را مربوط به شرکت آنان در قیام ضد اموی عبدالرحمن بن محمد بن اشعث دانسته‌اند. بر اساس این روایات حجاج بعد از شکست دادن عبدالرحمن بن محمد بن اشعث بر اشعریان خشم گرفت و تنها سه روز به آنان فرصت داد تا کوفه را ترک کنند و دستور داد بعد از سه روز هر کس از از ال سائب بن مالک را یافتند، بکشند. <ref>تاریخ قم، ص 264 </ref>
 
روایت دیگری درباره علت کوچ اشعریان به ایران وجود دارد و آن بدرفتاری احوص اشعری با روستاییان ایرانی است که در زمین‌های او کار می‌کردند. بر اساس این روایت حجاج، احوص را در سال 93 به این دلیل به زندان انداخت و بعد او را به وساطت برادرش عبدالله از زندان آزاد کرد. عبدالله که از خشم گرفتن دوباره حجاج بر برادر می‌ترسید مهاجرت از کوفه را چاره کار دانست.
 
بدین‌ترتیب فرزندان سائب از کوفه کوچ نمودند، فرزندان سعد بن مالک نیز به آنان پیوستند، اولاد سعد به سوی قم آمده و در آنجا منزل گزیدند، <ref>تاریخ قم، ص ۲۶۰</ref> بدین ترتیب تمام فرزندان مالک بن عامر به سوی ایران سفر کردند، آنان و جمعی از خدمتگزاران، حرکت نموده و در راس آنان عبدالله و احوص پسران سعد اشعری بودند،<ref>تاریخ قم، ص ۲۶۲ </ref> پس از مدتی اقوام و خویشان اشعریان به قم مهاجرت کردند.<ref>تقویم البلدان، ص۴۰۹</ref>
خط ۵۳:
==سرانجام اشعریان==
 
تحقیقات نشان می دهد از مجموع ۸۳ نفر و محدث اشعری، ۳۸ نفر در قرن دوم و ۳۳ نفر در قرن سوم و هفت نفر در قرن چهارم می زیسته اند که خود، گویای سیر شکوفایی و افول علمی این خاندان است.<ref>شجره ی علمی خاندان اشعری قم» فصلنامه ی علوم حدیث ، ش ۵ ، ص ۲۳۰ </ref> در قرن چهارم و با شروع دوران غیبت کبری ، دوران عظمت و آوازه اشعریان رو به افول نهاد. مهم ترین عامل افول خاندان اشعری، حملات متوالی نظامی و شورشهای مکرر قمی ها بر ضد حکومت مرکزی است. نویسنده تاریخ قم (کتاب)، عوامل زوال این خاندان را این گونه توصیف می کند:
لاجرم پایه ی دولت ایشان بلغزید و دشمن بر ایشان ظفر یافت. بعضی هلاکت شدند و برخی جلای وطن کردند، مگر اندکی از ایشان که بماندند.
بعضی بر اندک معاشی که ایشان را بود، قناعت کردند و بعضی دیگر، قافله ها رابدرقه می کردند و حق السعی می گرفتند. <ref> تاریخ قم ، ص ۲۴۱ </ref>
 
از خاندان اشعری در روز گار ما، تنها دو خانواده اشعری (طاهری و انصاری) باقی مانده اند. که اولی از سلاله ی زکریا بن آدم و دومی منسوب به سعد بن عبدالله بن ابی خلف اشعری اند. ملا محمدطاهر اشعری و فرزندش عبدالله اشعری و نواده ی او ملا محمدطاهر اشعری قمی، از روحانیون معروف قم و از اساتید امام خمینی (ره) درتاریخ معاصر بوده اند.<ref> ستارگان حرم،شماره۲۷-۲۶ ص ۲۷۳ </ref> وی در جوار امامزاده پنج تن در زرند کهنه مدفون می باشد. فرزند میرزا علی اصغر قمی اشعری نیز کسی است که امام خمینی درباره وی می فرماید: من ۴۶سال با وی هم بحث بوده حتی مکروهی از وی ندیدم.<ref>ستارگان حرم،شماره۲۷-۲۶ ص ۲۷۳ </ref>
 
همچنین از این خاندان می توان از شیخ مرتضی انصاری نام برد که از شاگردان شیخ عبد الکریم حائری (مؤسس حوزه ی علمیه قم) و از خطبا و مبلغان بنام بود. و بیش ازسی هزار حدیث از حفظ داشت و از مخالفان مشهور بهائیت و کمونیسم بود. گفته اند نخستین یورش ارتش محمد رضا شاه پهلوی به مدرسه فیضیه در دوم فروردین ۱۳۴۲ به هنگام سخنرانی وی صورت گرفت.<ref>دائره المعارف تشیع ، ج ۲ ، ص ۱۹۹</ref>