گزارش چیلکات: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MRG90 (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳:
|image = Iraq Inquiry logo.gif
|AKA = گزارش چیلکات
|Participants = [[جان چیلکات|سر جان چیلکات]] (رئیس)<br>{{سخ}}[[لورنس فریدمن|سر لورنس فریدمن]]<br>{{سخ}}[[مارتین گلیبرت|سر مارتین گیلبرت]] (در طول تحقیقات در گذشت)<br>{{سخ}}[[رودریک لین|سر رودریک لین]]<br>{{سخ}}[[اوشا پراشار|بارونس پراشار]]
|Location = لندن، بریتانیا
|Date = '''استماع''': {{Start date|df=yes|۲۰۰۹|۱۱|۲۴}}&nbsp;&ndash; ۲&nbsp;فوریه&nbsp;۲۰۱۱ <br/> 2011{{سخ}}'''گزارش''': [[۶ ژوئیه]] [[۲۰۱۶]]
|URL = http://www.iraqinquiry.org.uk/
}}
خط ۱۱:
'''تحقیق پیرامون جنگ عراق''' که اختصاراً به آن '''تحقیق عراق''' یا '''گزارش چیلکات'''<ref name=Guardian1>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/jul/31/iraq-inquiry-fourth-plinth-chilcot My alternative to another round of Iraq whitewashing] ''[[گاردین|The Guardian]]'', 31 July 2009.</ref><ref name=Guardian2>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/aug/14/british-army-abuses-iraq-chilcot-inquiry Investigate UK abuses in Iraq] ''The Guardian'', 14 August 2009.</ref> نیز گفته می‌شود، اشاره به جلسات تحقیق علنی و غیرعلنی از نقش [[بریتانیا]] در [[جنگ عراق]] دارد که به سرپرستی [[سر جان چیلکات]] انجام شد. این تحقیقات از ۱۵ ژوئن ۲۰۰۹ با اعلان [[گوردون براون]] [[نخست‌وزیر بریتانیا]] رسمیت یافت.
 
این تحقیقات توسط [[شورای خصوصی بریتانیا]] با اختیارات گسترده به منظور بررسی نقش بریتانیا در [[عراق]] از میان سال ۲۰۰۱ تا ژوئیه ۲۰۰۹ انجام شد. در این تحقیقات، [[مقدمات جنگ عراق|مراحل پیش از جنگ]]، [[عملیات هدفمند|عملیات نظامی در خاک عراق]] و [[شورش عراق (۱۳-۲۰۱۱)|پیامدهای جنگ]] مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود که چه مواردی مسئولان را به جایی رساند که تصمیم به حمله بگیرند و در طول این مراحل چه اتفاقاتی روی داد. همچنین از اهداف دیگر این تحقیق گرفتن درس‌های لازم به منظور اتخاذ تصمیم درست توسط دولت بریتانیا در موارد مشابه بود تا منافع کشور تأمین گردد.<ref name=BBC6>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/7312757.stm |title=The key points of the Iraq war inquiry explained |publisher=BBC News |date=5 March 2010}}</ref> جلسات عمومی تحقیقات از ۲۴ نوامبر ۲۰۰۹ (۳ آذر ۱۳۸۸) تا ۲ فوریه ۲۰۱۱ (۱۳ بهمن ۱۳۸۹) طول کشید.
 
دولت بریتانیا در سال ۲۰۱۲ از انتشار این تحقیقات که مشتمل بر جزئیات دیدارهای کابینه در روزهای نزدیک به [[اشغال عراق در سال ۲۰۰۳|حمله نظامی به عراق]] در سال ۲۰۰۳ بود جلوگیری کرد. [[وزارت خارجه بریتانیا]] نیز در همان زمان توانست در دادگاه استیناف به نفع خود حکم‌حکم بگیرد و در نتیجه جلوی افشای مفاد گفتگو بین [[جرج دبليودبلیو بوش|جرج بوش]]، رئیس جمهور وقت ایالات متحده و [[تونی بلر]]، نخست‌وزیر وقت بریتانیا که چند روز پیش از حمله انجام شده بود را بگیرد. دولت بریتانیا مدعی بود که افشای این اطلاعات «خطری قابل‌توجه» برای روابط بریتانیا-آمریکا در پی خواهد داشت.<ref name="dailymail.co.uk">John Kampfner, ''[[دیلی میل|Daily Mail]]'', 3 August 2012, [http://www.dailymail.co.uk/debate/article-2182924/Chilcot-inquiry-Hypocrisy-insidious-culture-secrecy.html Hypocrisy and this insidious culture of secrecy]</ref> طبق قرار قبلی قرار بود که گزارش چندمیلیون‌چندمیلیون واژه‌ای چیلکات در سال ۲۰۱۴ منتشر گردد<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/iraq/10191047/Foreign-Office-braced-for-criticism-in-Chilcot-report-over-its-record-keeping-around-Iraq-War.html|title=Foreign Office braced for criticism in Chilcot report over its record-keeping around Iraq War|date=27 July 2013|work=[[دیلی تلگراف|The Daily Telegraph]]|publisher=Telegraph Media Group|accessdate=27 January 2013|location=London|first=Christopher|last=Hope}}</ref> اما مذاکرات پشت صحنه‌ای که بین دولت‌های بریتانیا و ایالات متحده در جریان بود مانع از این امر شد.<ref>James Cusick, ''[[ایندیپندنت|The Independent]]'', 13 November 2011, [http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/exclusive-us-blocks-publication-of-chilcots-report-on-how-britain-went-to-war-with-iraq-8937772.html Exclusive: US blocks publication of Chilcot’s report on how Britain went to war with Iraq ]</ref> [[لرد والاس]] در آن زمان از طرف دولت اعلام کرد که انتشار این گزارش تنها چند ماه پیش از برگزاری [[انتخابات عمومی بریتانیا در سال ۲۰۱۵|انتخابات عمومی ۲۰۱۵]] «نامناسب» است.<ref name=BBCNov314>{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-29884094|title=Iraq Inquiry set to cost taxpayers £10m|publisher=BBC News Online|date=3 November 2014|accessdate=14 November 2014}}</ref>
 
در ماه اوت ۲۰۱۵ خبرها حاکی از آن بود که انتشار گزارش به ۲۰۱۶ خواهد کشید. دلیل این تأخیر رعایت روندی حقوقیِ «[[ماکسولیزاسیون]]»<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/iraq-war-chilcot-inquiry-sir-john-chilcot-a6969046.html|title=Iraq War: MPs launch investigation into legislation which delayed Chilcot Inquiry|author=Matt Broomfield|date=5 April 2016|accessdate=6 July 2016|newspaper=Independent}}</ref> در بریتانیا بود که طی آن به تمام افراد مورد نقد اجازه داده می‌شود در فرصت مقتضی نظرات خود را پیرامون پیش‌نویس پیش از نهایی‌نهایی سازی و انتشار اعلام کنند. در آن زمان چیلکات نامه‌ای به [[دیوید کامرون]] نخست وزیر وقت این کشور نوشت و اعلام کرد که متن نهایی گزارش تا آوریل ۲۰۱۶ آماده می‌شود و در ادامه پیشنهاد داد که این متن در ژوئن یا ژوئیه ۲۰۱۶ منتشر گردد.<ref>http://www.iraqinquiry.org.uk/media/55941/2015-10-28%20Chilcot%20to%20Cameron.pdf</ref>
 
سِر جان چیلکات پس از هفت سال از آغاز تحقیقات پیرامون جنگ عراق در [[۶ ژوئیه]] [[۲۰۱۶ (میلادی)|۲۰۱۶]] ([[۱۶ تیر]] [[۱۳۹۵]]) گزارش خود را منتشر کرد.<ref>{{cite news |author=<!--Staff writer(s); no by-line. --> |title=Iraq Inquiry: Chilcot report to be published on 6 July |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-36251346 |publisher=BBC News |date=9 May 2016 |access-date=9 May 2016}}</ref> این گزارش اذعان می‌داشت که [[صدام حسین]] خطر مبرمی برای منافع بریتانیا نداشت؛ قطعیتِ اطلاعات مربوطه به جنگ‌افزارهای کشتار جمعی عراق بیش از حد بود؛ جایگزین‌های مسالمت‌آمیز به اندازه‌یاندازهٔ کافی امتحان نشدند؛ بریتانیا و ایالات متحده جایگاه [[شورای امنیت]] را زیر سؤال بردند؛ فرآیندفرایند تشخیص مبنای قانونی «بسیار غیرقابل قبول» بود و بالاخره اینکه ورود بریتانیا به [[جنگ عراق|جنگ مارس ۲۰۰۳ با عراق]] لازم نبود.<ref name="GuardianReport">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2016/jul/06/chilcot-report-crushing-verdict-tony-blair-iraq-war|title=Chilcot delivers crushing verdict on Blair and the Iraq war |author=Luke Harding|newspaper=The Guardian|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016}}</ref><ref name="TelegraphReport">{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/2016/07/06/chilcot-inquiry-judgement-day-for-tony-blair-as-iraq-war-report/|title=Chilcot report: 2003 Iraq war was 'unnecessary', invasion was not 'last resort' and Saddam Hussein was 'no imminent threat'|author=Leon Watson|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|newspaper=The Telegraph}}</ref>
 
== پیش‌زمینه ==
خط ۲۳:
 
== اعضای کمیسیون ==
نام اعضای کمیسیون تحقیق<ref name=BBC1 /><ref>"[http://www.iraqinquiry.org.uk/about.aspx About the Inquiry]" The Iraq Inquiry</ref> که توسط [[گوردون براون]]<ref>[http://www.iraqinquiry.org.uk/faq.aspx#I03%23I03 About the Iraq Inquiry: questions and answers] The Iraq Inquiry</ref> انتخاب شدند:
* [[جان چیلکات|سر جان چیلکات]] (رئیس)، دیپلمات و کارمند دولت که پیش از آن عضو گزارش باتلر بود
* [[لورنس فریدمن|سر لورنس فریدمن]]، مورخ نظامی و استاد مطالعات جنگ در کالج سلطنتی لندن. یادداشت وی درباره‌یدربارهٔ پنج آزمایش برای دخالت نظامی توسط تونی بلر برای تهیه‌یتهیهٔ سخنرانی سیاست خارجی دانشگاه شیکاگو به کار رفت.
* [[مارتین گیلبرت (مورخ)|سر مارتین گیلبرت]]، او که در تاریخ ۳ فوریه ۲۰۱۵ درگذشت، مورخی بود که از حمله به عراق دفاع می‌کرد و در ۲۰۰۴ مدعی شد که روزی خواهد آمد که بوش و بلر «در زمره‌یزمرهٔ افرادی چون روزولت و چرچیل قرار گیرند.»<ref name=Observer1>[http://observer.guardian.co.uk/comment/story/0,,1379819,00.html Statesmen for these times] ''[[The Observer]]'', 26 December 2004.</ref>
* [[رودریک لین|سر رودریک لین]]، سفیر سابق بریتانیا در روسیه و سازمان‌های بین‌المللی ژنو که پیش از آن منشی شخصی نخست‌وزیر جان میجر بود.
* [[اوشا پراشر|بارونس پراشر]]، یک نماینده اقلیت، عضو کمیسیون مشترک حقوق بشر بریتانیا و رئیس فعلی کمیسیون انتصابات قضایی
 
همچنین این کمیسیون در طول کار خود از دبیری [[مارگارت آلدرد]] سود می‌برد.<ref name="opening statement">{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/politics/article6929445.ece?print=yes&randnum=1151003209000|title=Sir John Chilcot's opening statement to Iraq Inquiry|date=24 November 2009|work=Times Online|publisher=[[Times Newspapers Ltd]]|accessdate=12 February 2010|location=London|first1=Anushka|last1=Asthana|author-link1=Anushka Asthana|first2=Jill|last2=Sherman}}</ref>
 
=== مشاوران کمیسیون ===
* [[راجر نیل ویلر|ژنرال سر راجر ویلر]]، [[رئیس ستاد مشترک ارتش بریتانیا|رئیس سابق ستاد مشترک]] و فرمانده [[نیروی زمینی بریتانیا]]<ref>http://www.iraqinquiry.org.uk/media/36690/roger_wheelercv1.pdf</ref>
* [[دیم روزلین هیگنز]]، رئیس سابق [[دیوان بین‌المللی دادگستری]]<ref>http://www.iraqinquiry.org.uk/media/36687/dame_rosalyn_cv.pdf</ref>
 
== روند تحقیقات ==
تحقیقات با استماع سخنان [[پیتر ریکتس]]، رئیس [[کمیته مشترک اطلاعات بریتانیا|کمیسیون مشترک اطلاعات بریتانیا]] در زمان حمله‌یحملهٔ ائتلاف به عراق به عنوان شاهد نخست آغاز شد. چیلکات در آغاز تحقیق عنوان کرد که این جلسات در پی یافتن مقصر نیست بلکه «می‌خواهد بداند واقعاً چه اتفاقی افتاد» اما در طول کار از ایراد انتقاد در جای لازم «شانه خالی نخواهند کرد».<ref name="Telegraph 25/11">{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/politics/6645689/Iraq-Inquiry-British-officials-discussed-regime-change-two-years-before-war.html|title=Iraq Inquiry: British officials discussed regime change two years before war|date=25 November 2009|work=[[Daily Telegraph]]|publisher=[[Telegraph Media Group]]|accessdate=12 February 2010|location=London}}</ref> جلسات استماع کمیسیون بار دیگر در ژانویه ۲۰۱۱ برگزار شدند و این بار [[تونی بلر]]، نخست‌وزیر وقت بریتانیا در زمان حمله به عراق به عنوان شاهد نخست صحبت کرد.
 
== شاهدان ==
کمیسیون، افراد گوناگونی را به عنوان شاهد فرا خواند که در میان آنها سیاستمداران از جمله چند وزیر کابینه در زمان حمله به عراق؛ کارمندان ارشد دولتی نظیر حقوقدانان و مسئولان اطلاعاتی؛ دیپلمات‌ها بویژه آنها که به عراق یا ایالات متحده مأمور بودند و افسران ارشد ارتش از جمله روسای سابق ستاد مشترک و وزرای سابق دفاع و فرماندهان ارشد عملیاتی دیده شدند.<ref name="Telegraph 25/11">{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/politics/6645689/Iraq-Inquiry-British-officials-discussed-regime-change-two-years-before-war.html|title=Iraq Inquiry: British officials discussed regime change two years before war|date=25 November 2009|work=[[Daily Telegraph]]|publisher=[[Telegraph Media Group]]|accessdate=12 February 2010|location=London}}</ref>
 
کمیسیون در جلسه نخست تا پیش از آغاز تعطیلات کریسمس سخنان کارمندان دولت، افسران اطلاعاتی و امنیتی، دیپلمات‌ها و نظامیان را شنید. مهم‌ترین شاهدان عبارت بودند از [[کریستوفر میر|سر کریستوفر مِیِر]]، سفیر سابق بریتانیا در ایالات متحده؛ [[لرد بویس|دریابد لرد بویس]]، وزیر سابق دفاع بریتانیا؛ [[جان اسکارلت|سر جان اسکارلت]]، رئیس [[سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا]]؛ [[تیم کراس|سرلشکر تیم کراس]]، ارشدترین افسر بریتانیایی حاضر در عراق پس از حمله و [[برایان بوریج|ارتشبد سر برایان بوریج]]، فرمانده‌یفرماندهٔ کل نیروهای بریتانیا در حمله به عراق.
 
[[تونی بلر]] نخست‌وزیر سابق بریتانیا در تاریخ‌های ۲۹ ژانویه ۲۰۱۰ و ۲۱ ژانویه ۲۰۱۱ به طور علنی پاسخگوی سوالات اعضای کمیسیون بود.<ref>{{cite web|url=http://www.iraqinquiry.org.uk/hearings/timetable.aspx |title=Iraq Inquiry - Hearings - Timetable |publisher= |deadurl=unfit |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304002113/http://www.iraqinquiry.org.uk/hearings/timetable.aspx |archivedate=4 March 2016 }}</ref> در هر دو بار، اعتراضاتی خارج از مرکز کنفرانس انجام شد.<ref name="Tele 3">{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/politics/tony-blair/8274202/Chilcot-Inquiry-Tony-Blair-heckled-as-he-expresses-regret-for-this-loss-of-life-in-the-Iraq-war.html|work=[[Daily Telegraph]]|publisher=Telegraph Media Group|accessdate=19 June 2011|location=London|first=Rosa|last=Prince|title=Chilcot Inquiry: Tony Blair heckled as he expresses regret for this loss of life in the Iraq war|date=21 January 2011}}</ref> از آنجا که علاقه‌یعلاقهٔ عمومی به شنیدن اظهارات بلر زیاد بود، دسترسی عمومی به سخنرانی وی صرفاً با قرعه‌کشی امکان‌پذیر بود.<ref>{{cite web|url=http://www.iraqinquiry.org.uk/news/20101208-ballot.aspx |title=Public Ballot: Application to Attend the Public Hearing of Rt Hon Tony Blair |publisher= |deadurl=unfit |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506235431/http://www.iraqinquiry.org.uk/news/20101208-ballot.aspx |archivedate=6 May 2014 }}</ref> سهمیه‌های خاصی نیز برای خانواده‌های افرادی که در جنگ آسیب دیده بودند در نظر گرفته شد. برخی از آن‌ها در طول دومین جلسه‌یجلسهٔ استماع با فریادهای خشمگینانه اتهاماتی را متوجه بلر کردند.<ref name="Tele 3" />
 
با از سرگیری مجدد جلسات استماع در ژانویه ۲۰۱۰، سیاستمداران و مسئولان دولتی سابق از جمله [[آلستر کمپبل]] مسئول روابط عمومی تونی بلر پاسخگوی سوالات بودند.
 
گوردون براون مجبور شد ادعای خود درباره‌یدربارهٔ افزایش سالانه‌یسالانهٔ هزینه‌های دفاعی را پس بگیرد زیرا مشخص شد که این مسالهمسئله درست نبوده است.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/8573664.stm Brown misled Iraq inquiry over defence budget - Cameron] BBC News, 17 March 2010.</ref>
 
پس از فترتی که بواسطه‌یبواسطهٔ برگزاری انتخابات عمومی ایجاد شد، جلسات استماع بار دیگر در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۰ آغاز شدند. نخستین شاهد [[داگلاس برند]]، مشاور انتظامی (پلیس) [[وزارت کشور عراق]] از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ بود.<ref name="BBC IV">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/politics/10437254.stm|title=Iraq inquiry told of post-war police training errors|date=29 June 2010|work=[[BBC News]]|accessdate=29 June 2010}}</ref>
 
در ۲ فوریه ۲۰۱۱ [[جک استراو]] وزیر امور خارجه بریتانیا از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶، آخرین شاهدی بود که در جلسات علنی فرا خوانده شد.<ref name="BBC-evidencetimeline">{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-12224606|title=Iraq inquiry - day by day timeline of evidence given|date=2 February 2011|work=[[BBC News]]|accessdate=5 February 2011}}</ref>
 
== یافته‌ها ==
[[بی‌بی‌سی نیوز|شبکه خبری بی‌بی‌سی نیوز]] این گزارش را «محکومیت‌آمیز»،<ref name="BBCCrystal">{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/uk-politics-36724704|title=Crystal clear, polite - but damning|author=Laura Kuenssberg |date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|publisher=BBC News}}</ref>، [[گاردین|روزنامه‌یروزنامهٔ گاردین]] آن را «حکم خردکننده»<ref name="GuardianReport" /> و [[دیلی تلگراف|روزنامه‌یروزنامهٔ دیلی تلگراف]] آن را «دردآور»<ref name="TelegraphReport" /> خواندند. گزارش چیلکات مملو از انتقادات گسترده به اقدامات دولت و ارتش بریتانیا به‌خاطر دلیل‌سازی برای شروع جنگ و انتقاد از طراحی تاکتیک و برنامه‌ریزی ضعیف برای دوران پس از جنگ بود.<ref name="BBCReport">{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/uk-politics-36721645|title=Chilcot report: Findings at a glance|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|publisher=BBC News}}</ref><ref name="GuardianReport" /><ref name="TelegraphReport" /> [[ریچارد نورتون تایلر]] در گاردین نوشت که این گزارش، [[تونی بلر]] را «تا بالاترین حد ممکن محکوم کرده» و اینکه این گزارش «کیفرخواستی بی‌سابقه و ویران‌کننده است پیرامون این که چگونه یک نخست‌وزیر اجازه داشته تصمیماتی برخلاف تمام اعضای کابینه بگیرد، سازمان‌های اطلاعاتی را نابود سازد و ادعاهای مبالغه‌آمیزی درباره‌یدربارهٔ تهدیداتی که متوجه امنیت ملی بریتانیا هستند بکند.»<ref>Richard Norton-Taylor, [https://www.theguardian.com/uk-news/2016/jul/06/chilcot-indictment-of-tony-blair-could-hardly-have-been-more-serious Chilcot's indictment of Tony Blair could hardly be more damning], ''Guardian'' (6 July 2016).</ref>
 
=== مدارک ناقص ===
در گزارش آمده که پیش از آغاز جنگ گزینه‌های صلح‌آمیز دیپلماتیک برای احتراز از ناآرامی و جلوگیری از تکثیر [[جنگ‌افزارهای کشتار جمعی]] به اندازه کافی آزموده نشدند و در نتیجه جنگ «آخرین گزینه» نبوده است.<ref name="BBCReport" /><ref name="GuardianReport" /> هر چند ممکن بود بعدها دخالت نظامی لازم شود اما [[صدام حسین]] در مارس ۲۰۰۳ (فروردین ۱۳۸۲) خطری جدی برای منافع بریتانیا به شمار نمی‌رفت و بیشینه‌یبیشینهٔ اعضای [[شورای امنیت سازمان ملل]] تداوم بازرسی‌ها و عمیات پایش توسط سازمان ملل را ترجیح می‌دادند.<ref name="BBCReport" />
 
گزارش چیلکات پرسشی در مورد نظر شخصی بلر مبنی بر این که جنگ لازم بود مطرح نمی‌کند بلکه شیوه‌ای که وی برای ارائه‌یارائهٔ مدارک در نظر گرفت را مورد نقد قرار می‌دهد.<ref name="IndependentReport">{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/chilcot-report-inquiry-tony-blair-iraq-war-weapons-of-mass-destruction-evidence-verdict-a7122361.html|title=Chilcot report: Blair didn't tell truth about WMDs, the deal with Bush or the warnings of fallout – how Britain went to war in Iraq|author=Andy McSmith, Charlie Cooper|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016|newspaper=The Independent}}</ref> این گزارش [[دفتر نخست وزیر بریتانیا|دفتر نخست وزیر]] را از اتهام دخالت در [[پرونده عراق]] (پرونده داجی) که در آن ادعایی مبنی بر توانایی عراق در شلیک جنگ‌افزارهای کشتار جمعی ظرف ۴۵ دقیقه شده بود مبرامبری دانسته و در عوض [[کمیته مشترک اطلاعات بریتانیا|کمیسیون مشترک اطلاعات]] را متهم به ارائه‌یارائهٔ مدارک ضعیف در این مورد کرد.<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/chilcot-report-intelligence-was-exaggerated-and-omitted-to-justify-iraq-war-inquiry-finds-a7122481.html|title=Chilcot report: Intelligence on WMDs exaggerated to justify going to war, inquiry finds|author=Kim Sengupta|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016}}</ref> با این حال گزارش نشان می‌دهد که ارجاعات به این اطلاعات در گزارش‌های دولتی بیش از اندازه مطمئن بوده و هیچ جایی برای شک و اختلاف باقی نمی‌گذاشتند.<ref name="BBCReport" /> [[سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا]] (ام‌آی۶) نگرانی خود پیرامون کیفیت منابع اطلاعاتی را مورد شک قرار داده بود بویژه در مورد ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهایی شیمیایی در ظروف شیشه‌ای که به نظر می‌رسید از فیلم [[صخره (فیلم)|صخره]] محصول ۱۹۹۶ برگرفته شده اما [[جک استراو|استراو]] از ام‌آی‌۶ام‌آی۶ می‌خواهد همچنان از این اطلاعات برای تهیه «راه‌حل معجزه‌آسا» استفاده کند.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2016/jul/06/movie-plot-the-rock-inspired-mi6-sources-iraqi-weapons-claim-chilcot-report|title=The Rock movie plot 'may have inspired MI6 source's Iraqi weapons claim'|newspaper=The Guardian|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016|author=Peter Walker}}</ref>
 
=== مبنای قانونی ضعیف ===
این تحقیقات درباره‌یدربارهٔ قانونی بودن عملیات نظامی نبود و در این مورد هم حکمی صادر نکرد چون در جایگاه یک دادگاه مشخص بین‌المللی نیست. با این حال گزارش چیلکات فرآیندی را که دولت به دنبال مبنای قانونی برای جنگ بوده را مورد مؤاخده قرار داده و آن را «ناراضی‌کننده» می‌داند.<ref name="BBCReport" /> لرد گلداسمیت دادستان کل باید گزارشی جامع و مکتوب به کابینه ارائه می‌داد اما از او خواسته شد تنها به صورت شفاهی و بدون پرسش و پاسخ گسترده مدارکی ارائه دهد. او توضیح نداده بود که مبنای او برای تخطی دولت عراق از قطعنامه ۱۴۴۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد چیست.<ref name="prosecuted">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/jul/06/iraq-war-inquiry-chilcot-tony-blair-prosecute|title=The Iraq war inquiry has left the door open for Tony Blair to be prosecuted|author=Joshua Rozenberg|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|newspaper=The Guardian}}</ref> نظر مشاوره‌ای گلداسمیت از ژانویه ۲۰۰۳ که معتقد بود قطعنامه‌یقطعنامهٔ دیگری لازم است، تا مارس ۲۰۰۳ که مدعی شد قطعنامه‌یقطعنامهٔ ۱۴۴۱ کافی است تغییر یافت. گزارش حاکی از آن است که دفتر نخست‌وزیر بر گلداسمیت فشار آورده تا وی نظرش را عوض کند.<ref>{{cite news|url=http://www.ft.com/cms/s/0/b1d19340-439b-11e6-b22f-79eb4891c97d.html#axzz4Dil94DE7%23axzz4Dil94DE7|title=Chilcot report: The government hid the legal case from view|author=[[David Allen Green]]|newspaper=Financial Times|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.legalweek.com/sites/legalweek/2016/07/06/lord-goldsmith-qc-named-as-chilcot-report-finds-legal-basis-for-iraq-invasion-far-from-satisfactory/?slreturn=20160607072043|title=Lord Goldsmith QC named as Chilcot report finds legal basis for Iraq invasion 'far from satisfactory'|author=Francis Ivens|newspaper=Legal Week|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016}}</ref> بریتانیا با ورود به جنگ عراق بدون قطعنامه‌یقطعنامهٔ شورای امنیت «اعتبار شورای امنیت را خدشه‌دار کرده است».<ref name="NYTimesReport" />
 
== پانویس ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله}}
 
[[رده:مجادلات سیاسی]]