فرایند: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فرایند''' یا '''فراگرد'''<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.aftabir.com/entertainment/communications/human/realtional_process.php |عنوان=شناخت فراگرد | ناشر =شبکه اینترنتی آفتاب |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۲۹ مارس ۲۰۱۵ }}</ref> یا '''پروسه''' (به انگلیسی: Process) در علوم مختلف معانی مختلفی دارد و در کسب و کارها و [[سازمان]]ها به مجموعه ای از اعمال ساختاریافته و مرتبط ایجاد کننده یک خدمت یا محصول گفته می شود، یا در کاربردهای مربوط به دیگر علوم به دنباله‌ای از تغییرات رخ‌دهنده در ویژگی‌های یک [[سیستم]] یا شیء گفته می‌شود که این تغییرات می‌توانند به طور طبیعی رخ دهند یا طراحی‌شده باشند.

 

این اصطلاح در [[روان‌شناسی]] نیز معانی گوناگونی دارد. اما تمامِ آنها با ریشهٔ لاتین به معنیِ «پیش رفتن» هماهنگی دارند و [[پیشرفت]] گام به گام به سوی هدفی را می‌رسانند. به طورِ خلاصه، اصطلاح «روند» یعنی [[تغییر]] مرحله به مرحله به سمتِ یک [[هدف]] معین.<ref name="ل">فرهنگ روانشناسی و روانپزشکی دکتر پورافکاری</ref>

 

هر فرایند قابل تقسیم به فرایندهای کوچک‌تر است و خود نیز می‌تواند جزیی از یک فرایند بزرگ‌تر باشد. این بدان معناست که تعیین محدودهٔ فعالیت‌های تشکیل دهندهٔ یک فرایند امری نسبتاً اختیاری است و به هدف از تمرکز بر روی فرایندها بستگی دارد. به منظور دست‌یابی به یک برداشت کلی از سازمان نیازی به پرداختن به جزییات نیست و می‌توان فرایندها را بزرگ و در برگیرندهٔ تعداد نسبتاً زیادی از فعالیت‌ها اختیار کرد؛ ولی برای تحلیل عملکرد یک واحد و ریشه‌یابی مشکلات، باید با تمرکز بر فرایندهای کوچک، فعالیت‌های تشکیل دهندهٔ آن‌ها را به دقت مورد شناسایی و ارزیابی قرار داد.

 

شناسایی فرایند مستلزم تشخیص موارد زیر است:

 

بهتر است شناسایی یک فرایند قدم به قدم بر اساس موارد فوق انجام گیرد. بدین معنا که پس از تشخیص فعالیت‌های آغاز کننده و خاتمه دهنده، برونداد تغییر یافته یا نتیجهٔ فرایند شناسایی و پس از آن برای شناسایی درونداد اقدام شود. پس از تعیین محدودهٔ فرایند (نقاط آغاز و پایان) و هدف از اجرای آن (بروندادهای تغییر یافته) باید فعالیت‌های تشکیل دهندهٔ فرایند و ارتباط آن‌ها را با یک‌دیگر شناسایی کرد و در آخرین مرحله باید ویژگی‌های دقیق منابع مورد نیاز برای انجام فعالیت‌ها و روش به کار گیری این منابع را روشن ساخت (استانداردها).

 

''فرایندهای اصلی:'' این نوع فرایندها، [[هسته مرکزی]] و فرایندهای ارزش‌ساز شرکت هستند. آنها به صورت محوری در شرکت اجرا می‌شوند و فعالیت‌های مستقیم را از تأمین‌کنندگان تا مشتری در برمی‌گیرند.

 

''فرایندهای توسعه:'' این نوع فرایندها با هدف بالا بردن سطح کارایی [[زنجیره ارزش]] با فرایندهای اصلی و پشتیبانی آن انجام می‌شوند. مثال‌هایی از این گروه، توسعه محصول و توسعه تأمین‌کنندگان هستند.

 

اساساً هر سازمانی، هم دارای واحدهای سازمانی است و هم از فرایندها تشکیل می‌شود. اخیراً بجای در نظر گرفتن سازمان به صورت ترکیبی از چندین واحد سازمانی، به فرایندهای تجاری شرکت توجه می‌شود. دلایل زیر این نگرش را منطقی جلوه می‌دهند.

 

۶. مدیریت فرایندها، پایه بهتری را برای کنترل زمان و منابع حاصل می‌کند. با در نظر گرفتن این حقیقت که هر فرایند، یک مشتری و یک تأمین‌کننده دارد.

 

در بازار کنونی، عوامل متعددی اعم از داخلی و خارجی موجب ضرورت بهبود فرایندهای کاری شده‌اند که عبارت‌اند از:

 

- مشتریان امروزی، به‌طور مداوم پرتوقع‌تر و رک‌تر می‌شوند. میزان کیفیت تأمین هر روزه بهبود می‌یابد و موجب رشد تدریجی توقعات می‌شود. اگر همواره این امکان وجود ندارد که فراتر از توقعات عمل شود که حالت ایده‌آل است، اما حداقل می‌بایستی توقعات را پوشش داد. در صورتی که این اتفاق نیفتد، بی‌گمان مشتری از دست خواهد رفت.

 

[[نظام مدیریت فرایند]] با در نظر گرفتن گام‌های مورد نیاز برای انجام کار و ایجاد ارتباط زنجیره‌ای بین این گام‌ها، سعی در یکنواخت کردن، ایجاد ثبات رویه، افزایش [[ارزش افزوده]] و مستندسازی می‌کند. از طریق نظام مدیریت فرایند می‌توان کارایی، سودآوری و کیفیت فرایند تولید را افزایش داد.

نظام مدیریت فرایند عبارت است از: ترکیبی از فعالیت‌ها و قوانین که هدف آنها دستیابی به هماهنگی و یکدستی (کامل) محصول به دست آمده از تکرارهای متوالی فرایند است و اطمینان می‌دهد که همه محصولات ساخته شده یکسان و مشابه‌اند.

 

با ایجاد ثبات رویه در انجام کارها، عادت دادن کارکنان به پیروی و دنبال کردن گام‌های یکسان برای انجام یک کار، مستندسازی انجام کار و آموزش آن به افراد، تنوع سلیقه در انجام عملیات کاهش می‌یابد و بسیاری از مشکلات حل می‌شوند. در عین حال، ممکن است مسائلی نیز در انجام کارها وجود داشته باشد که [[علت و معلول]] آن کاملاً قابل تحلیل نباشد، ولی یکسان کردن روش انجام عملیات باعث کاهش مشکلات کیفیت می‌شود. این مشکلات معمولاً ناشی از تفاوت بین روش مورد استفاده و روش تعریف شده‌است.

 

* [[مدیریت فرایندهای تجاری]]

* [[بلوغ فرآیندی]]

* [[واکنش شیمیایی]]

 

{{پانویس}}

 

* [http://www.mim.gov.ir/Article/9-23-1.asp مرکز اطلاع‌رسانی صنایع و معادن ایران]

* [http://www.sanatekhodro.com/Template3/News.aspx?NID=905 صنعت خودرو]