مسجد چهار پادشاهان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Sadegh parviz (بحث | مشارکت‌ها)
Added a picture with a bigger view of the monument
خط ۳:
| نام = مسجد چهار پادشاه
| روی‌نقشه = آری
| عرض‌جغرافیایی =
| طول‌جغرافیایی =
| تصویر = Chahar_Padeshah_1.jpg
| اندازه تصویر = ۲۵۰
خط ۱۰:
| استان =[[گیلان]]
| شهرستان =[[لاهیجان]]
| بخش =
| نام محلی =
| نام‌های دیگر =
| نام‌های قدیمی =
| نوع بنا =
| سال‌های مرمت =
| کاربری =
| کاربری کنونی =محل اجتماعات مناسبتهای مختلف مردم لاهیجان
| دیرینگی = [[دوره صفوی]]
خط ۲۲:
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف|۲۱|۰۸|۱۳۱۷|پیوند=نه}}
| دوره ساخت اثر = [[دوره صفوی]]
| بانی اثر =
| مالک اثر =
| مالک فعلی اثر =
| شماره ثبت یونسکو =
| تاریخ ثبت یونسکو =
| امکان بازدید =برای عموم آزاد می باشدمی‌باشد
| شماره تلفن =
| وبگاه =
| پانویس =
}}
'''مسجد چهار پادشاهان''' یا '''چهار پادشاه''' یکی از آثار تاریخی شهر [[لاهیجان]] و مدفن چهار تن از شاهان [[کیاییان|کیایی]] [[بیه پیش]] است. این اثر با شماره ۳۲۲ در تاریخ ۱۳۱۷/۰۸/۲۱ در [[فهرست آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است. این مسجد در ابتدای خیابان کاشف و روبروی مسجد جامع شهر لاهیجان و حمام گلشن قرار دارد.
 
این محل در ابتدا مرقد سید خور کیا (مقتول در سال ۶۴۷ ه. ق) بود و بقعه ایبقعه‌ای برای او ساخته شد که متصل به مسجد است و پس از آن سید علی کیا سال 791۷۹۱ یعنی 44۴۴ سال بعد رحلت کرد و در طرف چپ آن حجره، حجره ایحجره‌ای دیگر ساختند و وی را در آن به خاک سپردند. پس از آن 38۳۸ سال بعد رضا کیا پسر سید علی کیا را در کنار پدرش دفن کردند و چون در همان روز سید رضی کیا پادشاه گیلان رحلت کرده بود وی را در همان حجره دفن کردند.
 
نسبت این سادات به علی بن حسین امام چهارم شیعیان باز می گرددبازمی‌گردد. بخش اصلی بقعه توسط [[سید هادی کیا]] فرمانروای [[تنکابن]] که برادران اش را در سال ۷۹۱ در آن دفن کرد ساخته شده‌است. دومین [[تابوت‌دان]] قدیمی متعلق به [[سید رضی کیا]]، فرمانروای [[گیلان]] است که در ۸۲۹ درگذشت.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/gilan-ix Encyclopædia Iranica | Articles<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
از اینجا این بقعه به نام چهار پادشاهان معروف است چون یکی از آنها سید رضی کیا پادشاه گیلان و سه نفر دیگر از اولیای مشایخ دین بودند و در ایران خصوصاً گیلان مرسوم بود که پیشوایان دین را پادشاه میمی‌نامیدند؛ نامیدند.لذا این سه نفر را نیز پادشاه خواندند و بدین جهت نام چهار پادشاه بر این مکان برگزیده شد.
 
بنابراین بقعه چها پادشاه مزار 4۴ تن از بزرگان لاهیجان بدین ترتیب است:
 
1۱- سید خور کیا 647۶۴۷ ه. ق
 
2۲- سید علی حسینی 791۷۹۱ ه. ق
 
3۳- سید رضا حسینی 829۸۲۹ ه. ق
 
4۴- سید رضی کیا 829۸۲۹ ه. ق
 
البته عده ایعده‌ای دیگر از سادات کیایی در این محل دفن شده اندشده‌اند.
 
در وصل رسیدیم و دعا کارگر آمد المنه الله که خورشید برآمد
 
(از منافقان هر که بود بگریختند و بیه پس رفتند و تمامی بیه پیش گیلان به تصرف سید هادی کیا درآمد)
 
== ویژگیهای معماری و تزئیناتی ==
[[پرونده:Chahar_Padeshah_wall.jpg|262px|نقاشی روی دیوار خارجی مسجد چهار پادشاه| انگشتدان]]
بنای اصلی بقعه به شکل مستطیل با چهار اتاق و ایوان در جهت شمالی است ایوانی به طول 29۲۹/74۷۴ متر و پهنای 5۵/33۳۳ متر است .
 
ورودی بنا از دو طرف است. بنای اصلی آن در ضلع جنوبی حیاط واقع شده‌است. ایوان بزرگی با شش ستون در ضلع شمالی بنا قرار گرفته، ستونهای آن به ارتفاع ۸۰ سانتی مترسانتی‌متر کاشیکاری شده که کاشی هایکاشی‌های استفاده شده در این بنا مربوط به دوره [[قاجاریه]] است. [[کاشی کاری دوران قاجار]]
 
اتاق و ایوان از سفال و ستونها نمایی از سنگ دارند. داخل بقعه تاریک است و این امر بر حالت عرفانی و روحانی آن می افزایدمی‌افزاید.
 
این بنا بامی سفالین دارد و صندوق هایصندوق‌های چوبی قبور به زیباترین شکل منبت کاری و گره چینی و متبرک به آیات الهی شده اندشده‌اند. در ضمن درهای چوبی و قدیمی بقعه به دست هنرمندان به نامی چون علی نجار تبریزی، عبدالکتاب خواجکی کرمانی، محمدبن داود کیا و حسین بن علی صالحی جیلانی ساخته شده اندشده‌اند.
 
در حاشیه بالایی ایوان اشعار ترجیح بند محتشم کاشانی به شکل گچ بری به خط نستعلیق نوشته شده است. بر روی دیوار ایوان نیز مراسم مذهبی به تصویر در آمدهدرآمده است. در اطراف اتاق سید خورکیا نقاشی هایینقاشی‌هایی زیبا از میدان رزم کربلا و سواران آن حادثه دیده می شودمی‌شود. کاشی کاری هایکاری‌های هفت رنگ و با نقوش گل و مرغ از دیگر زیبایی هایزیبایی‌های این بناست.
 
جالب است که در نقوش دیوارها از نمادهای مختص گیلان و نقوش دیواری استفاده شده است. در نقوش کاشی کاری هایکاری‌های ایوان نیز از نقوش گیاهی و جانوری الهام گرفته شده است.
 
روی صندوق هاصندوق‌ها و درها کتیبه هاییکتیبه‌هایی دیده می شودمی‌شود که این بقعه را به قرون هفتم تا نهم نسبت می دهندمی‌دهند. این بقعه به دوران صفویه مربوط می شودمی‌شود.
 
کتیبه‌های صندوق‌ها، خوش خط و متعلق به قرن هشتم و اوایل قرن نهم ه. ق است. درهای ورودی چوبی است و کنده کاری دارد. تاریخ کتیبه یکی از آنها ۱۰۱۵ ه. ق است. این مزار دو قرآن قدیمی دارد که به خط کوفی است و چند صفحه‌ای از اول و آخر آن افتاده‌است و قرآن دیگر مورخ سال ۸۸۳ ه. ق است. در ضلع شرقی بنای چهارپادشاه اتاقی جداگانه وجود دارد که دارای صندوقی چوبی و سنگ قبرهای مرمر زیادی است. بقعه یکی از پادشاهان مربع شکل با چهار صفحه در چهار جهت اصلی می‌باشد و سقف آن صاف و چوبی است. ضریح چوبی بزرگی در وسط آن بقعه نصب شده‌است. در بقعه دیگر، دو پادشاه به خاک سپرده شده‌اند و دو صندوق چوبی در وسط این اتاق مستطیلی در امتداد یکدیگر قرار دارد که یک صندوق آن دارای منبت کاری بسیار ظریف و کتیبه‌هایی در وسط و دور تا دور آن به خط کوفی است. در جنوبی این اتاق منبت کاری و دارای کتیبه‌است. از اتاق کناری آن که کنار مقبره می‌باشد اکنون به عنوان مسجد استفاده می‌کنند.<ref>[http://www.gchto.ir/main/pages/myaunt-x_a/myaunt-m6ccrath-frx_n6af6cc/m6ccrath-tar6ccx6cc-u-frx_n6af6cc-astan/622thar-tar6ccx6cc/msagd-u-bqay-mtbr6a9x_/bqyx_-686x_ar-67eadshax_an.php GCHTO.IR - بقعه چهار پادشاهان<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۷۶:
== منابع ==
* http://negah.irib.ir/media/show_podcast/115
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329143410-5068-152.pdf آثار تاریخی چهارپادشاه لاهیجان]، [[سعید نفیسی]]، 1306۱۳۰۶
{{پانویس}}
[[رده:لاهیجان]]