جهانگیرخان صور اسرافیل: تفاوت میان نسخه‌ها

نام میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل به همراه [[جمال‌الدین واعظ اصفهانی|سید جمال الدین واعظ]]، [[ملک‌المتکلمین]] و [[سید محمدرضا مساوات]] در فهرست چهار نفری بود که محمدعلی شاه پیش از به توپ بستن مجلس، درخواست تبعید آنها را از ایران کرده بود،<ref>[[مهدی ملک‌زاده|ملک‌زاده م]]، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران. ۱۳۷۱.[[انتشارات علمی]]. ص ۷۰۵ و ۸۲۱ شابک =۹۶۴–۳۷۲-۰۹۲–۶۹۶۴–۳۷۲–۰۹۲–۶</ref> که با ایستادگی مجلس روبرو شد. پس از [[به توپ بستن مجلس]] به همراه گروهی دیگر از مشروطه‌خواهان دستگیر شد و به دستور [[محمدعلی‌شاه]] در روز چهارشنبه ۲ تیر/۲۴ جمای الاولی ۱۳۲۶ به همراه [[ملک‌المتکلمین]] و [[قاضی ارداقی]] در [[باغشاه تهران|باغ‌شاه]] پس از شکنجه در برابر محمدعلی شاه کشته شد.<ref>تاریخ مشروطه، [[احمد کسروی|کسروی]] ص 658</ref><ref name="maktoom">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نبوی رضوی| نام =سید مقداد | پیوند نویسنده =سید مقداد نبوی رضوی| فصل = زندگانی ملک المتکلمین| عنوان = تاریخ مکتوم| سال =1393| ناشر = پردیس دانش| مکان =تهران | زبان = فارسی| شابک = ISBN 976-600-300-060-5| صفحه = 268| صفحات =333}}</ref> عمه زاده او، اسدالله خان جهانگیر نیز در روز به توپ بستن مجلس پس از دلاوری‌های بسیار کشته شد.<ref>مهدی ملک‌زاده، زندگانی ملک المتکلمین، انتشارات شرکت نسبی علی اکبر علمی و شرکاء، تهران، اردیبهشت ماه ۱۳۲۵، برگ ۲۶۰</ref>

گفته می‌شود که میرزا جهانگیر خان شیرازی باورهای [[ازلی]] داشته است.<ref>[http://books.google.com/books?id=bhOzoUClsCoC&pg=PA22&dq=yahya+dowlat+abadi+babi&hl=en&sa=X&ei=qRm5UMvqH5Ou8QSrtoG4DA&ved=0CC0Q6AEwAA#v%23v=onepage&q&f=false Iran: Religion, Politics, and Society : Collected Essays By Nikki R. Keddie, P.22]</ref>

فشار ایذا و اذّیت، منجر شد که ازلی‌ها بیش از بهاییان به فعالیت زیرزمینی روی بیاورند و تظاهر کنند که مسلماند. این پنهان کاری به حدی رسید که برخی در کسوت ملایی، به عنوان علمای اسلام، وعاظ و آموزگاران و غیره در آمدنددرآمدند.

به مثابه برچسب کمونیست در آمریکا، عبارت «بابی» دستاویزی به منظور تهییج مسلمانان برای مخالفت با رفرم و مدرنیسم شده بود. سرانجام هم منجر شد به انکاری همه‌جانبه در مورد شرکت برجسته بابیان در نهضت مشروطیت. به عنوان نمونه، ادوارد براون، ِ که با بسیای از برجسته‌ترین ازلی‌ها از دور و نزدیک در تماس بود، در کتاب «انقلاب ایرانی»،<ref>http://www.worldcat.org/title/persian-revolution-of-1905-1909/oclc/408875</ref>، اشاره‌ای به اینکه کدامیک از آن فعالین ازلی بودند، نمی‌کند و این در حالیست که بسیاری از آنان در قید حیات نبودند و امکان آزار و اذیتشان فراهم نبود.

براون در کتاب دیگرش، با فرنام «داده‌هایی برای مطالعه آئین باب»، <ref>http://www.worldcat.org/title/materials-for-the-study-of-the-babi-religion/oclc/253540</ref>که سال‌ها بعد نوشته شد، از دلبستگی ازلی‌ها به انقلاب مشروطه سخن گفته و [[ملک‌المتکلمین | حاجی میرزا نصرالله ملک المتکلمین]] و میرزا جهانگیر خان صوراسرافیل را به عنوان دو تن از ازلی‌ها نام می‌برد. این مطلب، با اطلاعات مستقلی که از منابع خبر رسان معتبر خودم در ایران دارم همخوانی دارد. به این مجموعه باید میرزا یحیی دولت‌آبادی را هم در کنار تعدادی از فعالین نه چندان مشهور، افزود. نا گفته نماند که [[جمال‌الدین واعظ اصفهانی | سید جمال الدین اصفهانی]] رفتاری دوستانه با بابی‌ها داشت...<ref> نیکی کدی، «مجموعه مقالات در باب ایران، مذهب، سیاست و جامعه»، بخش پیشگفتار، برگ بیست و دوم</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=5vnIBQAAQBAJ&pg=PT24&dq=Iran+Religion,+Politics+and+Society+Collected+Essays+jahangir&hl=en&sa=X&ved=0CB4Q6AEwAGoVChMIgbj-8qiHxwIVBZyACh3XJABD#v%23v=onepage&q&f=false کتاب نیکی کدی ]</ref>

این میرزا جهانگیر شیرازی یکی از آن لامذهب‌ها است، لاشی محض. تا به حال دو بار روزنامه‏روزنامه اش‏اش توقیف، سه مرتبه محاکمه شده. این توقیف و محاکمه هم مثل چوب خوردن و تبعید کردن‌های سابق باعث ترقی او شده... ؛ بالاخره موقوف یا توقیف ابدی خواهد شد. یا از مذهب بد می‏نویسدمی‌نویسد و یا از علما یا از شاه و محترمین... اول کاری که روزنامه ‏هاروزنامه‌ها کردند بعد از هزار و سیصد سال، دنبال مذهب افتاده و می‏خواهندمی‌خواهند مذهب تازه برای ما درست کنند. مثل اینکه همه چیز درست شده، فقط این یک کار ناقص مانده است!

میرزا جهانگیر خان در فعالیت‌های سوسیال دمکراتیک خود با [[حیدرخان عمواوغلی |حیدر عمو اوغلی]] ارتباط نزدیک دارد و از سازمان دهندگان فعال و آگاه است. هنگامی که محمد علی شاه برای آخرین بار سرکوبی مشروطیت را تدارک می‌بیند عده‌ای از اعضای فرقه اجتماعیون عامیون برای مقابله با او و بسیج مردم «کمیته انقلاب ملی» را تشکیل می‌دهند که در حقیقت مرکز تصمیم گیریتصمیم‌گیری سازمان‌های مشروطه خواه به حساب می‌آید و میرزا جهانگیر خان یکی از اعضای اصلی آن است...

جوانی ست پاکباز و برای دفع شر استبداد، گاه اندیشه‌هایی بی‌سابقه به خاطرش خطور می‌کند... میرزا جهانگیر خان به این خیال افتاد که برای راندن [[امیربهادر|امیر بهادر]] از دربار ایران، یکی از شب‌ها به طوری که او را نبینند به خانه امیر بهادر برود و خودش را بکشد و تصور می‌کرد قتل او را منسوب به امیر بهادر خواهند کرد و ملت امیر بهادر را قاتل او خواهد دانست و به ناچار محمد علی شاه مجبور خواهد شد یا او را تسلیم محاکمه کند یا به خارج فرارش دهد؛ ولی ملک المتکلمین و سید جمال الدین به قصد جهانگیر خان پی بردند و با هزار دلیل و برهان او را از این کار باز داشتندبازداشتند...<ref>محمد باقر مؤمنی، صوراسرافیل، مجله: «نامه انجمن کتابداران ایران» دوره هفتم، بهار ۱۳۵۳ - شماره ۱، برگ‌های ۴۲ و ۴۳</ref><ref>مهدی ملکزاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران ۱۳۲۷، ج ۳، برگ ۲۱۰</ref>

از دیروز تا به حال نقشه‌ای که ترسیم کرده آفتابی شد. فردا ما به فداکاری حاضر می‌شویم. اگر از پیش نبردیم و کشته شدیم و خبر مرگ من به شما رسید، غمگین نشوید و هول نکنید، زیرا که در راه آزادی ایران، یک افتخاری برای شما و فرزندان شما به یادگار گذاشتم. مُردن که از لوازم طبیعی است. آدم که باید بمیرد، چرا با درد و مرض مرده باشد و به جانبازی از تألم نشاة زندگی بد، در یک چشم بهم زدن نمیرد...<ref>تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، به قلم مهدی ملکزاده، چاپ تهران، ۱۳۲۷، جلد دوم</ref><ref>رکن الدین خسروی، نشریه چیستا، خرداد ۱۳۶۷، شماره ۵۰، برگ ۸۰۱</ref></blockquote>