اثبات‌گرایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح اشتباه تایپی
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۶:
== اثبات‌گرایی منطقی ==
{{اصلی|اثبات‌گرایی منطقی}}
در قرنِ بیستم در آلمان و انگلستان فلاسفه‌ای که تحقیقاتِ عمیق و وسیعی در رابطه با روشِ علم در شناختِ جهان انجام می‌دادند برایِ آن که خود را از پوزیتیویست‌هایِ فرانسوی جدا کنند نامِ «پوزیتیویسمِ منطقی» را بر نگرشِ خود نهادند. این فلاسفه معتقد بودند که تنها بخشِ غیرِتجربی ([[پیشینی|پیشینیِ]]) دانشِ بشر اصولِ [[منطق]] است که از تجربه حاصل نمی‌شوند و اندیشیدن را پیشاپیش محدود می‌کنند. هر معرفتِ دیگری که انسان می‌تواند کسب کند باید از راهِ تجربه به دست آید. اما بسیاری از گزاره‌هایی که ما در زندگی یا در فلسفه به کرات به کار می‌بریم اگر بدرستی تحلیل شوند هیچ‌جا به تجربه متصل نمی‌شوند .
 
اثبات‌گرایی منطقی گذشته از اعتقاد به اعتبارِ علم تعریفِ دقیقی دارد: به هر گزاره‌ای که از جنسِ [[گزاره خبری|گزاره‌هایِ خبری]] باشد یک «[[شرایط صدق]]» تعلق می‌گیرد. شرایطِ صدق بیان می‌کنند که گزاره در چه شرایطی صادق و در چه شرایطی کاذب است. توجه کنید که «[[صدق]]» با «[[اثبات]]» خلط نشود. مثلاً گزارهٔ «باران می‌بارد» در برخی شرایط صادق است و در برخی شرایط کاذب. به عبارتِ دیگر شرایطِ صدق بیان می‌کنند که گزاره چه «وضعی از امور» (state of affairs) را توصیف می‌کند. پوزیتیویسمِ منطقی یعنی این اعتقاد که «معناًیِ هر گزاره همان شرایطِ صدقِ آن است». به این ترتیب هر گزاره‌ای که '''همیشه صادق''' یا '''همیشه کاذب''' یا '''همیشه نامعلوم''' باشد کاملاً بی‌معنا است. مثلاً این گزاره که «این اتفاق که افتاد [[سرنوشت|قسمت]] بود» از نظرِ پوزیتیویست بی‌معنا ست، زیرا هر وضعی از امور پیش بیاید باز هم می‌توان این حرف را زد. پس این گزاره در واقع هیچ وضعی از امور را توصیف نمی‌کند.
 
هسته اصلی پوزیتیویسم منطقی را متفکران [[حلقه وین]] تشکیل می‌دادند که شامل [[رودلف کارنپ]]، [[موریتس شلیک]]، [[هانس رایشنباخ]]، [[هربرت فایگل]]، [[کورت گودل]]، [[هانس هان]]، [[فیلیپ فرنک]]، و [[اتو نویرث]] می‌شد. این افراد در سالهای ۱۹۲۲ تا اویل دهه ۱۹۳۰ در وین دور هم جمع می‌شدند و به تبادل نظر دربارهدربارهٔ فلسفه و مبانی علوم جدید می‌پرداختند. آنها در دوره متاثرمتأثر از رساله منطقی-فلسفی [[لودویک ویتگنشتاین|ویتگنشتاین]] بودند. از افرادی که ارتباط نزدیکی با این حلقه داشتند، آلبرت اینشتین و لودویک ویتگنشتاین بودند. زمانی که ویتگنشتاین در وین اقامت داشت به درخواست شیلیک در برخی جلسات گروه شرکت می‌کرد. پوزیتیویسم مدتی قابلِ ملاحظه سنتِ رایج در [[فلسفه علم]] بود، اما با ظهورِ نگرش‌هایِ جدید، و کارهایِ متفکرانی مانندِ [[توماس کوهن|کوهن]] و [[ویلارد اورمن کواین|کواین]] کم‌کم به حاشیه رانده شدند.
برخی تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تصور شایع دربارهدربارهٔ پوزیتیویسم منطقی ساده نگرانه و غلط است.
 
== پانویس ==
خط ۱۹:
* http://plato.stanford.edu/entries/vienna-circle
* Oxford Dictionary of Philosophy
نظریه‌های جامعه شناسیجامعه‌شناسی. دکتر غلامعباس توسلی
 
{{فلسفه}}