دژ ایزدخواست: تفاوت میان نسخه‌ها

واقع شده است. مجموعه قلعه با شماره ثبت آثار ملی ۹۸۰۰ در تاریخ {{جلالی حروف|۱۱|۰۶|۱۳۸۲|پیوند=نه}} در [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://iranshahrpedia.ir/fa/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AB%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DB%80_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C |عنوان = دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref><ref name="yjc" /> چهارطاقی درون این قلعه در سال ۱۳۲۷ با شمارهٔ ثبت ۳۷۶ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است<ref name="samtayjc" /><ref name="fehrestsamta" /><ref name="yjcfehrest" />

اين دژ باستانی را که با نام‌های دیگری همچون '''قلعه سرسنگ''' و يا '''قلعه كهنه''' نيز می‌خوانند در شرق جاده اصفهان به شيراز قرار دارد<ref name="samta" /> و نخستين اثر تاريخى كه پس از ورود به خاك فارس می‌‏‏توانمی‌‌‌توان نام برد<ref name="samta" />. این دژ همسانی بسیاری به [[ارگ بم]] [[کرمان]] دارد.<ref name="yjc" />

بلندای این دژ قلعه استوار از كف زمین‌هاى پیرامونی با در نظر گرفتن ساختمان‌هاى آن بیشینه پنج طبقه نزدیک به 22 متر می‌‏رسدمی‌‌رسد. اندازه ضلع شمالى دژ نزدیک به 10 متر و ضلع جنوبى 70 متر است و درازای دژ كه خیابان اصلى است از آغاز تا پایان آن 332 متر می‌باشد. بر پایه دیدگاه کارشناسان باستان‌شناسی چگونگی معمارى ساختمان‌هاى قلعه به دوران پیش از اسلام و دوره ساسانیان بازمی‌گردد.<ref name="samta">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87%3A%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%88_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 |عنوان=آثار و بناهای تاریخی و گردشگری استان فارس | ناشر =ویکی اطلس فرهنگی ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۰۸ فروردين ۱۳۹۵ }}</ref>

دژ باستانی ایزدخواست بر فراز صخره بزرگی بنا نهاده شده است و در درون آن برماندهایی از [[آتشکده]] [[دوره ساسانیان]] بر جای مانده است. این [[چهارطاقی]] هم‌اکنون به صورت یک مسجد درآمده است، با این همه در درون دژ آثاری از زمان اصلی ساختمان دیده می‌شود.<ref name="fehrest">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=مشکوتی |نام=نصرت‌الله |کتاب=فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران | ناشر=سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران |سال=۱۳۴۹ |شابک= |صفحهٔ= ۱۲۳}}</ref> وجود آتشکده در میانه دژ نشانگر حضور موبدان و طبقه اشراف، بزرگان و درباریان در دژ ایزدخواست بوده است. این آتشکده پس از اسلام به مسجد تبدیل شد و هم اکنون در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.<ref name="yjc" /> این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۰۲|۱۲|۱۳۲۷|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۳۷۶ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref name="fehrest" /><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://iranshahrpedia.ir/fa/پرونده‌های_آثار_ثبت‌شدۀ_ایران_در_فهرست_آثار_ملی |عنوان = دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref><ref name="fehrest" />