برزونامه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب+تمیز (۱۱ core): + رده:شعرهای فارسی |
جز تمیزکاری و اصلاح متن با استفاده از AWB |
||
خط ۱:
{{کاربردهای دیگر|برزو}}
'''بُرزونامه''' منظومه‌ای حماسی به [[زبان فارسی]] است که منسوب به «[[خواجه عمید عطایی رازی]]»، معروف به «[[ناکوک]]» می باشد که شاعر (سدهٔ پنجم ه. ق.) در دربار غزنویان بوده است.<ref name="شورای گسترش زبان فارسی">مطلبی از دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، برگرفته از [http://www.persian-language.org/Group/AsarAdabiat.asp?ID=1322&P=8 شورای گسترش زبان فارسی]</ref>
خواجه حمید عطایی ابن یعقوب معروف به عطایی رازی از معاصران [[مسعود سعد سلمان]] است که به روایت [[مجمع‌الفصحا]] (۱:۳۴۲) به قولی به سال ۴۷۶ ه. ق.<ref>محجوب، محمد جعفر: مثنوی‌سرایی در زبان فارسی تا پایان قرن پنجم هجری. در: مجله «دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز». پاییز ۱۳۴۲ - شماره ۶۶». (از صفحه ۲۶۱ تا ۲۸۵).</ref>، به گفته [[عوفی]] در سال ۴۹۱ و بنا به قول [[رضا قلی‌خان هدایت]] در سال ۴۷۱ در لاهور درگذشته است.<ref name="ReferenceA">محمدی، احمد: سرگذشت برزو و الحاق آن به «شاهنامه». در: مجله «هنر و مردم»، تیر و مرداد ۱۳۵۴ - شماره ۱۵۳ و ۱۵۴. (از صفحه ۸۶ تا ۹۶).</ref>
از سراینده برزونامه، آثار حماسی دیگری نیز در دست است که طبعاً به قرن پنجم تعلق دارد.<ref name="ReferenceB">محجوب، محمد جعفر: مثنوی‌سرایی در زبان فارسی</ref>
موضوع برزونامه سرگذشت برزو پسر سهراب و نوه رستم است که از توران به ایران می‌آید و ناشناخته با نیای خود رستم می‌جنگد. سرانجام پس از چندین نبرد، نژادش شناخته می‌شود و به سپاهیان ایران می‌پیوندد.<ref>[http://dbase.irandoc.ac.ir/00265/00265521.htm تصحیح برزونامه]، / اکبر نحوی؛ به راهنمائی: منصور رستگار فسائی</ref>
شهرت فراوان برزورنامه سبب شد که نقل برخی از داستان‌های آن مانند [[قصه سوسن رامشگر]] به صورت جداگانه در میان مردم رواج یابد، و این داستان همراه با بخشی از رویدادهای مربوط به برزو به‌نام «سرگذشت» به [[شاهنامه فردوسی]] افزوده شود.<ref
از برزونامه چند دست‌نوشته در [[کتابخانه ملی پاریس]] و کتابخانه «[[بریتیش میوزیوم]]» لندن موجود است.<ref>طباطبایی، احمد: سیمرغ در چند حماسه ملی. در: مجله «دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز». بهار ۱۳۳۵ - شماره ۳۶. (از صفحه ۴۴ تا ۵۱).</ref>
== قیاس با شاهنامه ==
منظومهٔ برزونامه در تقلید از شاهنامه فردوسی در [[قالب مثنوی]]، به بحر متفاوت مثمّن محذوف یا مقصور سروده شده‌است. در این منظومه از واژه‌های عربی زیاد استفاده نشده‌است.<ref
برزونامه منظومه‌ای است بزرگتر از شاهنامه فردوسی و دارای ۶۸۰۰۰ بیت.<ref
از بررسی‌ها چنین برمی‌آید که مؤلف برزونامه و [[فردوسی توسی]] آثار خود را باید از روی داستان‌های مشترکی به نظم درآورده باشند، زیرا همانندی‌های بسیاری میان شاهنامه و برزونامه موجود است، ازجمله همانندی میان سیمرغ در شاهنامه و برزونامه.<ref name="ReferenceC">طباطبایی، احمد: سیمرغ در چند حماسه ملی.</ref>
اما در شاهنامه جنبه آریایی و ایرانی داستان‌ها کاملاً محسوس است، حال آنکه در برزونامه تأثیر باورهای برآمده از حمله عرب، اصالت و ریشه ایرانی داستان را تحت‌الشعاع قرار داده‌است.<ref
== منابع ==
| |||